Η δεκάτη Μαΐου είναι μια ιστορικά σημαδιακή ημερομηνία.
Με χρονική διαφορά αιώνων, αλλά ταυτισμένη με δύο ιστορικά γεγονότα ξεχωριστά για το χώρο των Αγράφων.
1ον. Συνθήκη Ταμασίου (Ανάβρας 10/5/1525)
Οι ανυπότακτοι Αγραφιώτες, υποχρέωσαν τον Σουλτάνο Σουλεϋμάν τον Μεγαλοπρεπή, δια του εκπροσώπου του να υπογράψουν τη «Συνθήκη του Ταμασίου» (σήμερα Ανάβρα) στις 10 Μαΐου του 1525. Ουσιαστικά η Συνθήκη καθόριζε το χώρο των Αγράφων ως αυτόνομη – ανεξάρτητη περιοχή (πληρώνοντας ετήσιο φόρο μόνον).
Αποτέλεσμα της Συνθήκης υπήρξε η «Χρυσή περίοδος» για τ’ Αγραφα και Αγραφιώτες (16ος – 18ος αιώνες) με καλύτερους μάρτυρες τα θρησκευτικά μνημεία και έργα υποδομών (Πετρογέφυρα, Καλντερίμια, στράτες, αρχοντόσπιτα).
2ον. Κήρυξη Επανάστασης στ’ Αγραφα: 10/5/1821 Οι Αγραφιώτες, δεν υστέρησαν στο κάλεσμα της Πατρίδας και ο φιλικός Κώστας Βελής κήρυξε την Επανάσταση στο Κερασοβο Αγράφων με μια Δωρική πρόσκληση στα όπλα και τον αγώνα.
Ο πρωτεργάτης Κ. Βελής, είχε τραγικό τέλος αφού μετά τις πρώτες επιτυχίες σε Ρεντίνα και
Δήμο Μενελαϊδος, συνελήφθη και αφού βασανίστηκε σκληρά αποκεφαλίστηκε στην Κωνσταντινούπολη.
Η Ενωση Αγραφιώτικων Χωριών έχει αναδείξει τα δυο ιστορικά γεγονότα, καθιέρωσε εκδηλώσεις και έκανε ευρύτερα γνωστά τα δυο ιστορικά κείμενα της φωτογραφίας.
