Ζούμε αναμφισβήτητα στην εποχή της επικοινωνίας, εδώ και πολλές δεκαετίες. Από τότε που στο μακρινό 1935 ο Τζορτζ Γκάλοπ ίδρυσε μία εταιρεία για την έρευνα της αγοράς και της κοινής γνώμης και κατόρθωσε βασιζόμενος σε μία δειγματοληπτική έρευνα να προβλέψει τον επόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ, οι πολιτικοί κινούνται με βάση τις τάσεις της κοινής γνώμης.
Το πολύπαθο έργο του Αχελώου που αποτελεί τη μοναδική ελπίδα της Θεσσαλίας για οικονομική επιβίωση τις επόμενες δεκαετίες που η κλιματική κρίση θα εντείνεται, δέχτηκε από τις αρχές της δεκαετίες του ’80 έντονη κριτική από οργανωμένα συμφέροντα και έκτοτε «στιγματίστηκε» ιδεολογικά δημιουργώντας με εξαίρεση τους Θεσσαλούς μία αρνητική γνώμη στον μέσο Έλληνα. Εφημερίδες των Αθηνών όπως «το ΒΗΜΑ», «η Καθημερινή» και η «Ελευθεροτυπία» που μεσουρανούσαν στη δεκαετία του ’80, είχαν περίπου χαρακτηρίσει το έργο «Φαραωνικό», επιζήμιο για το περιβάλλον και αχρείαστο οικονομικά.
Έτσι πέρασε σε πολλούς ημιμαθείς πολιτικούς η αντίληψη ότι να συζητά κανείς για εκτροπή (ή καλύτερα μεταφορά νερού) από τον Αχελώο προς τη Θεσσαλία είναι πράξη που ισοδυναμεί με έγκλημα κατά του περιβάλλοντος και ότι θα δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα στην Αιτωλοακαρνανία από αυτό που καλείται να επιλύσει στο θεσσαλικό κάμπο.
Ας δούμε όμως τα πράγματα με μια πιο ψύχραιμη ματιά:
Η ετήσια ροή στη λεκάνη του Αχελώου είναι περί τα 5 δις κυβικά μέτρα νερού. Από αυτά αξιοποιούνται για την άρδευση του κάμπου της Αιτωλοακαρνανίας τα 500 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως ενώ τα υπόλοιπα 4,5 δις κ.μ. καταλήγουν στη θάλασσα. Αν το έβλεπαν αυτό οι Ισραηλινοί που συγκεντρώνουν και την τελευταία σταγόνα νερού μετατρέποντας σε εύφορη πεδιάδα την έρημο θα είχαν αυτοκτονήσει…
Στη Θεσσαλία το ετήσιο υδατικό έλλειμμα είναι 1 δις κ.μ. νερού και αν προχωρήσει ο Αχελώος θα καλύπτει περί τα 250 εκατομ. κ.μ. ετησίως. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πρέπει να προχωρήσουν και τα άλλα έργα, τα φράγματα στον Ενιπέα, στο Μουζάκι, στην Πύλη, στο Ληθαίο, στο Νεοχώρι, στο Αγιονέρι, στην Αμυγδαλή κ.α. Όλα αυτά όμως απαιτούν τουλάχιστον 10 με 15 χρόνια για να σχεδιαστούν και να ωριμάσουν. Μέχρι τότε η βλάβη στο οικοσύστημα της θεσσαλικής πεδιάδας θα είναι μη αναστρέψιμη.
Το ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα ωστόσο είναι οι 33.000 γεωτρήσεις που έχουν ήδη προκαλέσει ένα έλλειμμα στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα πάνω από 3 δις κ.μ. νερού και αυτό αυξάνει κάθε χρόνο 100 με 150 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Αποτέλεσμα είναι η υφαλμύρωση, η ερημοποίηση του ανατολικού τμήματος της πεδιάδας της Θεσσαλίας, η κατανάλωση ετησίως 700 γιγαβατώρων για την άντληση αυτού του νερού για την άρδευση, όσο περίπου θα παράγει το φράγμα της Μεσοχώρας που είναι έτοιμο από το 2002, αλλά συνεχώς σκαλώνει σε προσφυγές και αδυναμία της δημόσιας διοίκησης να προχωρήσει τα έργα.
Το ΣτΕ έχει μπλοκάρει ουκ ολίγες φορές το έργο της μεταφοράς νερού από τον Αχελώο προς τη Θεσσαλική πεδιάδα. Ο σεβασμός προς τις αποφάσεις του Ανώτατου Συνταγματικού δικαστηρίου της χώρας δεδομένος, όπως όμως είναι αναφαίρετο δικαίωμα των Θεσσαλών να κρίνουν τις αποφάσεις άδικες.
Βέβαια κανένα δικαστήριο δεν χαράσσει πολιτική, απλά εξετάζει τη νομιμότητα των ενεργειών της διοίκησης. Αν είχαν οι κυβερνήσεις ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης αυτών των νερών από Αχελώο προς Θεσσαλία, κανένα ανώτατο δικαστήριο δεν θα μπορούσε να σταθεί εμπόδιο στην πολιτική βούληση. Τέτοιο όμως σχέδιο δεν υπάρχει, ούτε εξυφαίνεται στο ορατό μέλλον , εν αντιθέσει π.χ. με το Ελληνικό.
Δυστυχώς το σημερινό πολιτικό σύστημα αλιεύει ψήφους, ασκώντας μία «αβαθή περιβαλλοντική» πολιτική και γνωρίζοντας ότι ο σχεδιασμός και η εκτέλεση ενός τόσο πολυσύνθετου αλλά και σημαντικού για την εθνική οικονομία έργου όπως ο Αχελώος, δεν θα προσκομίσει πολιτικά οφέλη, στο βραχύ βίο μιας κυβέρνησης.
Έτσι αναλώνονται ο μεν ένας (ΣΥΡΙΖΑ) σε ρητορική εναντίον του έργου, αλλά δεν τολμά να μιλήσει για γκρέμισμα του φράγματος της Συκιάς και της σήραγγας της Δρακότρυπας γιατί αυτό θα έχει πολιτικό κόστος, η δε ΝΔ σε μία ρητορική υπέρ του έργου, αλλά χωρίς να πράττει τίποτε ουσιαστικό για να το προχωρήσει τα τελευταία δύο χρόνια (από την εποχή του Σουφλιά τα έργα παραμένουν στάσιμα). Και το πιο ουσιαστικό από όλα θα ήταν να καταθέσει ένα νέο διαχειριστικό σχέδιο και να το τεκμηριώσει επαρκώς, παρακάμπτοντας έτσι τις νομικές αντιρρήσεις του ΣτΕ κάνοντας χρήση και του Ταμείου Ανάκαμψης που ένα μεγάλο μέρος του θα πρέπει να κατευθυνθεί για την «πράσινη οικονομία» το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή.
Υπάρχει μεγαλύτερο «πράσινο έργο» από αυτό που θα αποκαταστήσει το περιβάλλον στην πιο γόνιμη πεδιάδα της χώρας, θα προσφέρει 1500 γιγαβατώρες καθαρής «πράσινης» υδροηλεκτρικής ενέργειας από τα δύο φράγματα (Συκιάς και Μεσοχώρας) και θα δώσει τη δυνατότητα για δέσμευση εκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα ετησίως μέσω της φωτοσύνθεσης από τις πράσινες ποτιστικές εαρινές καλλιέργειες; Είναι γνωστό όμως πως αν κάτι το θέλει πολύ μία κυβέρνηση όλη η φύση συνωμοτεί για να γίνει πραγματικότητα, αλλιώς δεν θα είχε προχωρήσει στο παρελθόν ούτε η πρώτη μερική εκτροπή του παραποτάμου του Αχελώου Μέγδοβα, που οδήγησε στο σωτήριο έργο της Λίμνης Πλαστήρα, ούτε στο φράγμα του Σμοκόβου.
Η φύση συνωμότησε μία φορά με τον «Ιανό» και μέσα από τις τεράστιες καταστροφές ξεθάφτηκε από τα συρτάρια των υπουργείων το προσχέδιο στα τέλη της δεκαετίας του ’60 με το φράγμα του Ενιπέα στη Σκοπιά.
Ας ελπίσουμε ότι δεν θα συνωμοτήσει άλλη μία φορά κατακλύζοντας τη θεσσαλική πεδιάδα με τα νερά από το φράγμα της Συκιάς σε μια πιθανή μελλοντική θεομηνία για να «ξεκολλήσει» το έργο του Αχελώου, γιατί τότε η ζημιά δεν θα είναι μόνο υλική αλλά θα χαθούν και πολλές ανθρώπινες ζωές.
Υ.Γ. Έχει την επιλογή αυτή η κυβέρνηση να μετατρέψει τη Θεσσαλία σε «Καλιφόρνια» και «κήπο της Ευρώπης», έχει και τη δυνατότητα να αφήσει τα πράγματα στάσιμα, όπως το πράττει μέχρι τώρα και να τη μετατρέψει σε Αριζόνα και Νεβάδα με τις απέραντες και αχανείς ερήμους…
Γιάννης Κολλάτος
