Το πρωί υπό τον Μητσοτάκη αποφασίζονται τα επόμενα βήματα. Το μεσημέρι συνεδριάζει υπό τον Κικίλια, η επιτροπή επιδημιολόγων

Κρισιμη αναμένεται η τρέχουσα εβδομάδα στο μέτωπο του κορωνοιού, καθώς στην κυβέρνηση παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς την αυξητική τάση, που παρουσιάζουν εδώ και μία εβδομάδα τα κρούσματα της νόσου στην χώρα μας. Σε πρωινή σύσκεψη, εξάλλου, στο Μέγαρο Μαξίμου, αναμένεται να σταθμιστούν τα δεδομένα, όπως διαμορφώθηκαν τα τελευταία 24ωρα, αλλά και τα αποτελέσματα των γενικευμένων τεστ στις πύλες εισόδου της χώρας, αλλά και των εκτεταμένων ελέγχων, που έγιναν το τελευταίο διήμερο με αιχμή τουριστικές επιχειρήσεις.

Σε κάθε περίπτωση, νέο γύρο περιοριστικών μέτρων δεν αποκλείεται να πυροδοτήσει η χαλαρότητα με την οποία αντιμετωπίζει εσχάτως το ζήτημα της πανδημίας η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών, τάση, που επιχειρεί να αντιστρέψει με αλλεπάλληλες τοποθετήσεις του τα τελευταία 24ωρα ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στο φόντο της αύξησης και των λεγόμενων εσωτερικών κρουσμάτων. Στο στόχαστρο των κυβερνώντων έχουν μπει τα πανηγύρια, αλλά και τα μπαρ, όπου ο συνωστισμός, που επικρατεί, φαίνεται να καταστρατηγεί κάθε μέτρο ατομικής και συλλογικής προστασίας.

Τα επόμενα 24ωρα χαρακτηρίζονται ιδιαιτέρως κρίσιμα – το μεσημέρι συνεδριάζει υπό τον Υπουργό Υγείας, Βασίλη Κικίλια, η επιτροπή επιδημιολόγων – καθώς κυβερνητικά στελέχη, όπως ο Υφυπουργός Ανάπτυξης, Νίκος Παπαθανάσης, δεν απέκλεισε ακόμη και την επιβολή του μέτρου της απαγόρευσης των πανηγυριών, εφ όσον ιθύνοντες και συμμετέχοντες εξακολουθήσουν να μη σέβονται τα μέτρα προστασίας.

Εξάλλου, στην κυβέρνηση προσδοκούν πως η αυστηροποίηση των μέτρων για την είσοδο επισκεπτών στην χώρα μας από την πύλη του Προμαχώνα, που τίθεται σε ισχύ από τα ξημερώματα της Τρίτης αναμένεται να συμβάλλει στον έλεγχο της κατάστασης αναφορικά με τα εισαγόμενα κρούσματα, ώστε να μην τεθεί εν κινδύνω η εναπομείνασα τουριστική σεζόν και δη ο μήνας του Αυγούστου. Σε κάθε περίπτωση, αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες διαμηνύουν πως δεν έχει αποκλειστεί ακόμη και το κλείσιμο συγκεκριμένων πυλών εισόδου της χώρας, μόνον βεβαίως ως έσχατο μέτρο έναντι του φόβου νέας έξαρσης της πανδημίας του κορωνοιού

Πολλαπλάσια τα κρούσματα που δεν έχουν εντοπιστεί

«Είναι ανησυχητικό ότι καταγράφονται με σταθερή ροή εισαγόμενα κρούσματα κορωνοϊού. Δοκιμάζονται με αμείωτο ρυθμό τα αντανακλαστικά των αρμοδίων υγειονομικών αρχών. Πρέπει να μπορέσουν να διαγνώσουν εγκαίρως τα κρούσματα στις πύλες εισόδου, να έχει αποτέλεσμα η ιχνηλάτηση στις επαφές του κρούσματος, να είναι αποτελεσματικά τα μέτρα περιορισμού ή καραντίνας, να τηρούνται τα μέτρα προστασίας, και να μην γίνει διασπορά κρουσμάτων στην επικράτεια. Σε διαφορετική περίπτωση, η κατάσταση γίνεται όλο και πιο δύσκολη» λέει ο αναπληρωτής καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), Δημήτρης Παρασκευής.

Μάλιστα, επισημαίνει πως η επιδημιολογική εικόνα δεν είναι πλήρης ως προς τον αριθμό των κρουσμάτων: «Δεν είμαστε ακόμη σε θέση να κάνουμε την εκτίμηση με βάση τα μαθηματικά μοντέλα πόσα αδιάγνωστα θετικά κρούσματα στην κοινότητα αναλογούν στον αριθμό εκείνων που εντοπίζονται, αν πχ σε κάθε 1 θετικό κρούσμα αντιστοιχούν άλλα 10 αδιάγνωστα. Το βέβαιον είναι πως πέρα από τα θετικά κρούσματα που εντοπίζονται και καταγράφονται, υπάρχουν πολλαπλάσια κρούσματα στη χώρα μας» εξηγεί ο ειδικός.

Οι επιστήμονες παρακολουθούν με αμείωτη προσοχή κι ενδιαφέρον τη σταθερή ροή εισαγόμενων κρουσμάτων και επικεντρώνονται περισσότερο από τα ποσοτικά στα ποιοτικά δεδομένα, πχ αν εντοπίζονται σε οικογένεια, σε γκρουπ, πώς απλώνονται στον χρόνο, από ποιες χώρες προέρχονται οι θετικοί στον κορωνοϊό τουρίστες. Παρακολουθούν συνεχώς την ευρύτερη επιδημιολογική εικόνα στα Βαλκάνια, τη Μεσόγειο, την Ευρώπη, και είναι έτοιμοι να ελέγξουν τη ροή των εισαγόμενων κρουσμάτων.

Με δεδομένη την εισαγωγή των κρουσμάτων αυτό που τους ενδιαφέρει είναι η ταυτότητά τους καθώς και η αναλυτική ιχνηλάτηση, να μπορέσουν να αποτυπώσουν τις διαδρομές του κορωνοϊού και τη συσχέτισή του με κύκλο προσώπων γύρω από το κρούσμα.

Διαφαινόμενη αύξηση στα «ορφανά» κρούσματα

Τα «ορφανά», δηλαδή εκείνα τα κρούσματα για τα οποία δεν είναι σαφής ή γνωστή η πηγή προέλευσης ή μετάδοσης, αποτελούν τον δεύτερο κρίσιμο παράγοντα της πορείας της επιδημίας.

«Αυτό που κοιτάμε πάντα είναι η προέλευση των κρουσμάτων, κι εστιάζουμε στα κρούσματα που δεν ξέρουμε πώς προέκυψαν. Αυτά δείχνουν πιο εκτεταμένη, «αόρατη»εξάπλωση στην κοινότητα. Σημαίνει ότι δεν ξέρουμε από πού μολύνονται πολλοί άνθρωποι. Ακόμη και μικρός αριθμός ορφανών σημαίνει εκτεταμένη διασπορά που δεν έχει διαγνωστεί. Το όριο είναι τα 20-25 «ορφανά» κρούσματα την ημέρα. Όταν αυξάνονται και όταν πλησιάζουν τα 50 ημερησίως σημαίνει συναγερμός» εξηγεί ο επίκουρος καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία για τα «ορφανά» κρούσματα, παρότι διαφαίνεται μια αυξητική τάση, ο αριθμός τους απέχει ακόμη από το όριο των 20-25 ανά ημέρα. Το γεγονός πάντως ότι τα περισσότερα «ορφανά» εντοπίζονται στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη όπου τις τελευταίες τέσσερις ημέρες έχουν εντοπιστεί 29 και 21 κρούσματα, αντιςτοίχως δημιουργεί κύμα ανησυχίας και προβληματισμού που δεν αποκλείεται να οδηγήσει και σε νέα μέτρα για τον έλεγχο της διασποράς του κορωνοϊού.

Πολλοί οι ασυμπτωματικοί ασθενείς

Οι επιστήμονες γνωρίζουν πλέον πως η προσπάθεια περιορισμού της εξάπλωσης του κορωνοϊού γίνεται ακόμα δυσκολότερη λόγω των ασυμπτωματικών ασθενών, εκείνων δηλαδή που είναι φορείς του κορωνοϊού και μπορεί να τον μεταφέρουν χωρίς να το γνωρίζουν.

Οι ηλικιωμένοι έχουν μικρότερες πιθανότητες να είναι ασυμπτωματικοί. Ταυτόχρονα, επειδή συνήθως νοσούν πιο σοβαρά, χρειάζονται νοσηλεία με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δική τους επιβάρυνση αλλά και του συστήματος υγείας. Αντίθετα, οι νεώτεροι έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι ασυμπτωματικοί – και μάλιστα όσο πιο μικρή είναι η ηλικία, τόσο πιθανότερο είναι να αποτελούν ασυμπτωματικούς φορείς του κορωνοϊού.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών για το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου, μεγάλο ποσοστό των τουριστών που πέρασαν τις πύλες εισόδου της χώρας ήταν ασυμπτωματικοί. Ο εντοπισμός τους έγινε με τον «έξυπνο» δειγματοληπτικό έλεγχο. Ωστόσο, είναι βέβαιον ότι παρά τους χιλιάδες ελέγχους που γίνονται, δεν μπορούν να εντοπιστούν όλοι οι ασυμπτωματικοί ασθενείς ώστε να απομονωθούν και να αναρρώσουν.

Ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης των ασυμπτωματικών είναι η τήρηση απόστασης και μέτρων υγιεινής και η χρήση μάσκας έναντι όλων, εφόσον δεν μπορεί να γνωρίζουμε ποιος είναι και ποιος όχι φορέας του κορωνοϊού. Μάλιστα, οι ειδικοί επισημαίνουν πως αυτοί οι κανόνες πρέπει να τηρούνται πρωτίστως από τους ηλικιωμένους ή τους ευπαθείς λόγω ασθένειας πολίτες, καθώς αυτοί κινδυνεύουν περισσότερο εάν εκτεθούν στο αόρατο μολυσματικό πεδίο των ασυμπτωματικών ασθενών.

Το κοντινό ενδεχόμενο μιας υπερμετάδοσης

Εξαιρετικά κρίσιμος παράγοντας για τη συνολική διασπορά του κορωνοϊού θεωρούνται οι εστίες υπερμετάδοσης, δηλαδή οι χώροι εκείνοι όπου λίγοι μπορούν να μεταδώσουν τον κορωνοϊό σε πολλούς.

Μελέτες έχουν δείξει πως σε τέτοιους χώρους, κυρίως κλειστούς αλλά και ανοιχτούς, όπου υπάρχει συγχρωτισμός οι λίγοι «υπερμεταδότες» αφήνουν σταγονίδια με ιικό φορτίο, χωρίς καν να χρειαστεί να βήξουν.

Πρόσφατη μελέτη σε κλειστούς χώρους του Χονγκ Κονγκ, κατέδειξε ότι από ένα σύνολο 346 κρουσμάτων που καταγράφηκαν τοπικά, τα 196 συνδέονταν με μόλις έξι εστίες υπερμετάδοσης, με τις κυριότερες να είναι αφορούν ναούς, δείπνα και χώρους διασκέδασης. Συνολικά, μόλις το 20% των περιστατικών (όλα σχετιζόμενα με κοινωνικές συναθροίσεις) ευθυνόταν για το 80% των κρουσμάτων. Και στην Ελλάδα κηδείες ή κοινωνικά συμβάντα αποτέλεσαν εστίες υπερμετάδοσης κατά το πρώτο διάστημα της πανδημίας, όπως πχ στην Καστοριά, όπου η συρροή κρουσμάτων αποκαλύφθηκε μετά από μια κηδεία.

Πλέον οι εστίες υπερμετάδοσης είναι ενεργείς σε όλη τη χώρα, από τα πανηγύρια και τα γλέντια που διοργανώνονται στην περιφέρεια μέχρι τα μπαρ όπου διασκεδάζουν σε ανεξέλεγκτο συγχρωτισμό εκατοντάδες άνθρωποι.

«Φοβάμαι ότι μπορεί να συμβεί το φαινόμενο μιας υπερμετάδοσης. Είναι θέμα χρόνου να έχουμε το μεγάλο ατύχημα δηλαδή ξαφνικά μια συρροή δεκάδων ή εκατοντάδων κρουσμάτων μετά από ένα τέτοιο γεγονός υπερμετάδοσης» λέει ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Νίκος Σύψας, διερωτώμενος πως θα νιώσουν οι διοργανωτές μιας τέτοιας εκδήλωσης πρόσφορης για υπερμετάδοση κορωνοϊού αν αρρωστήσουν 10 άτομα από αυτή την εκδήλωση ή αν πεθάνει κάποιος.

Η τήρηση των μέτρων

Ο πιο κρίσιμος παράγοντας για τη μείωση της διασποράς της νόσου είναι κατά τους ειδικούς η τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας και υγιεινής.

«Τώρα βλέπουμε ότι αυξάνονται τα εγχώρια κρούσματα. Ήταν όμως θέμα χρόνου να συμβεί αυτό. Στο Ισραήλ που χαλάρωσαν υπερβολικά μετά την αρχική τους επιτυχία έχουν πλέον ένα δεύτερο κύμα της νόσου. Πρέπει να ανησυχήσουμε πολύ; Όχι αν α) αρχίσουμε να τηρούμε τα μέτρα: μάσκες, φυσική απόσταση, μέτρα υγιεινής, β) προστατεύουμε τις ευπαθείς ομάδες και τους ηλικιωμένους», γράφει σε ανάρτησή του στο facebook ο καθηγητής του London School of Economics και εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στους Διεθνείς Οργανισμούς για θέματα που αφορούν στην πανδημία, Ηλίας Μόσιαλος, δίνοντας το στίγμα για το τι πρέπει να πράξουν (και) οι Έλληνες στη νέα αυτή καθημερινότητα με τους κανόνες υγιεινής, απόστασης, προφύλαξης.

Προσθέτει ότι έχει επίσης σημασία η ποιοτική ανάλυση των κρουσμάτων. «Αν δεν έχουμε μεγάλο αριθμό κρουσμάτων στις ευπαθείς ομάδες, τότε δεν θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα» εξηγεί.«Αν όμως αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των κρουσμάτων, αυτό θα έχει ως συνέπεια την αύξηση της πιθανότητας διασποράς της νόσου στις ευπαθείς ομάδες. Επανερχόμαστε επομένως στα βασικά γιατί έχουμε ακόμη χρόνο για να αποφύγουμε τη μεγάλη διασπορά της νόσου. Να εφαρμόσουμε όλοι μας τα μέτρα. Και κυρίως τα δημόσια πρόσωπα» καταλήγει.

Κορωνοϊός: Ανησυχία για τις «αναζωπυρώσεις» – Σύσκεψη σήμερα στο Μαξίμου για νέα μέτρα