Διέξοδο στη σαφέστερη στήριξη των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, με «φίλτρα» αποκλεισμού των ετεροεπαγγελματιών από ορισμένα καθεστώτα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, επεξεργάζεται το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση, με αφορμή τις μεγάλες κινητοποιήσεις των περασμένων μηνών και τις διαπιστώσεις ότι η ανταγωνιστικότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων στην Ελλάδα βαίνει συνεχώς μειούμενη.
Προς την κατεύθυνση αυτή συνηγορεί και η επιστολή που απέστειλε η ΕΘΕΑΣ προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρη Αυγενάκη, στα πλαίσια της διαβούλευσης που έχει ξεκινήσει για την 2η τροποποίηση της ΚΑΠ.
Φαίνεται λοιπόν από στοιχεία της βάσης δεδομένων του ΟΠΕΚΕΠΕ τα οποία έχουν έρθει εις γνώση της ΕΘΕΑΣ, ότι ο μηχανισμός των άμεσων ενισχύσεων έτσι όπως λειτούργησε, δηλαδή με τη μείωση του προϋπολογισμού της βασικής υπέρ της αναδιανεμητικής και τη σύγκλιση των δικαιωμάτων, ευνόησε τους ετεροεπαγγελματίες και μείωσε της επιδοτήσεις στους κατ- επάγγελμα αγρότες.
Συγκεκριμένα, συγκρητικά το 2023 σε σχέση με το 2022 οι ενισχύσεις κυμάνθηκαν ως εξής:
Δενδρώδεις καλλιέργειες (παράδειγμα 10 παραγωγών): Κατ- επάγγελμα αγρότες 26% μείωση κατά μέσο όρο, Ετεροεπαγγελματίες 5% αύξηση κατά μέσο όρο.
Αροτραίες καλλιέργειες (παράδειγμα 14 παραγωγών): Κατ- επάγγελμα αγρότες 28% μείωση κατά μέσο όρο, Ετεροεπαγγελματίες 18% αύξηση κατά μέσο όρο.
Βοσκοτόπια (αιγοπρόβατα 10 παραγωγοί): Κατ- επάγγελμα αγρότες 26% μείωση κατά μέσο όρο, Ετεροεπαγγελματίες 36% αύξηση κατά μέσο όρο.
Βοσκοτόπια (βοοειδή 10 παραγωγοί): Κατ- επάγγελμα αγρότες 26% μείωση κατά μέσο όρο, Ετεροεπαγγελματίες 13% αύξηση κατά μέσο όρο.
«Ελάχιστες από τις εκμεταλλεύσεις δικαιούχων, που ήταν στόχοι της αναδιανεμητικής, αύξησαν την παραγωγική τους δραστηριότητα μεταξύ 2022 και 2023», καταλήγει στα συμπεράσματά της η επιστολή.
Επομένως, η αναδιανεμητική πρέπει να αλλάξει, αναφέρεται στην επιστολή, και ένα μέρος των πόρων, γύρω στα 60-70 εκατ. ευρώ να μεταφερθεί στην ενίσχυση των νέων και νεοεισερχόμενων και το ποσό από 29 εκατ. ευρώ, που είναι σήμερα, να ανέλθει στα 100 εκατ. ευρώ, με παράλληλη αύξηση της χρονικής περιόδου λήψης της ενίσχυσης στα επτά (7) χρόνια από τα πέντε (5), που είναι σήμερα.
Η αλλαγή αυτή είναι επιβεβλημένη γιατί μόνο έτσι θα εξυπηρετηθούν δύο διαρθρωτικά μειονεκτήματα: α) η ενίσχυση της εισόδου νέων γεωργών και β) η βελτίωση του μεγέθους των εκμεταλλεύσεων τους, που είναι αναγκαία για την εδραίωση της εισόδου τους στη γεωργία.
Όπως και να έχει 162.200 ήταν οι δικαιούχοι της αναδιανεμητικής που πληρώθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο, κάτι που σημαίνει ότι 410.000 δεν την έλαβαν.
Το 15% των δικαιούχων της βασικής θα λάβει το 55% των ποσών eco-schemes
Ένα σημαντικό ζήτημα ανισότητας στην κατανομή των επιδοτήσεων, προκύπτει από τα eco-schemes. Συγκεκριμένα ο δεσμευμένος προϋπολογισμός των βιολογικών (διατήρηση) έχει οριστεί στα 235 εκατ. ευρώ και καταλαμβάνει το 55% των κονδυλίων των eco-schemes.
Στην επιστολή αναφέρεται πως με βάση τα στοιχεία του ΟΣΔΕ πριν ανοίξει ξανά για αιτήσεις τον Φλεβάρη, περί τους 50.000 παραγωγούς είχαν κάνει αίτηση για ένταξη στα Βιολογικά διεκδικώντας έτσι το ποσό των 235 εκατ. ευρώ, ενώ οι υπόλοιποι 275.000 που επέλεξαν κάποιες από τις υπόλοιπες 9 δράσεις διεκδικούν 190 εκατ. ευρώ.
Ως εκ τούτου η ετήσια απλή δέσμευση για βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία θα οδηγήσει το 15% των παραγωγών να λάβει το 55% των ενισχύσεων για τα Οικολογικά Σχήματα
Ζητείται λοιπόν από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης:
1) Μεταβατική περίοδος πρόσβασης όλων των αγροτών στα Οικολογικά Σχήματα με δεσμευμένο προϋπολογισμό για κάθε εκμετάλλευση.
2) Μείωση του αριθμού των Οικολογικών Σχημάτων και ομαδοποίηση τους σε τρεις κύριες κατηγορίες, αροτραίες, δενδρώδεις και βοσκότοπους, όπου με βάση τον προσανατολισμό της εκμετάλλευσης να υποβάλει αίτημα συμμετοχής με όριο για συμμετοχή τα 20 στρέμματα.
3) Οργανωμένη και συλλογική εφαρμογή των Οικολογικών Σχημάτων μέσω των συνεταιρισμών και των ομάδων παραγωγών, ώστε να έχουν μειωμένο κόστος εφαρμογής και αποτελεσματική εφαρμογή, παράλληλα με τις σταθερές συμβουλές.
4) Η διαδικασία στήριξης πρέπει να επανέλθει στον Πυλώνα ΙΙ όπου μακροχρόνιοι καλλιεργητές βιολογικών προϊόντων έχουν δημιουργήσει υποδομές και προμηθεύουν την αγορά με βιολογικά προϊόντα. Οι πόροι για τα Οικολογικά Σχήματα που έχουν δεσμευθεί, να μεταφερθούν στις τρείς κύριες κατηγορίες για αροτραίες, δενδρώδεις και βοσκότοπους. Επίσης, η καταβολή ενισχύσεων στην βιολογικές καλλιέργειες και εκτροφές πρέπει να συνδεθούν με την παραγωγή και διάθεση βιολογικών προϊόντων στην αγορά για τους καταναλωτές.
Εξισωτική αποζημίωση μόνο σε όσους μένουν σε ορεινά και μειονεκτικές
Η εξισωτική αποζημίωση πληρώθηκε για το 2023 σε 405.073 δικαιούχους. Το μοναδικό κριτήριο λήψης της είναι το αγροτεμάχιο ή ο βοσκότοπος να βρίσκεται σε ορεινή ή μειονεκτική περιοχή, ανεξάρτητα αν ο κάτοχός τους μένει σε πεδινή ή ακόμη και στο κέντρο της Αθήνας. Το γεγονός αυτό οδηγεί στη μειωμένη ενίσχυση όσων διαμένουν σε αυτές τις περιοχές ή ευρύτερα και ασκούν τη γεωργία ως κύρια ή συμπληρωματική δραστηριότητα, αναγκαία, όμως, για να μένουν στην ευρύτερη περιοχή.
«Επομένως, η καλύτερη αξιοποίηση των πόρων υπέρ εκείνων που ασκούν τη γεωργία ως κύρια ή συμπληρωματική δραστηριότητα πρέπει να συζητηθεί, ώστε οι πόροι να δώσουν καλύτερη στήριξη σε αυτές τις περιοχές. Η σωστή κατανομή στήριξης θα βοηθήσει την ελαιοκαλλιέργεια και το αμπέλι που αποτελούν σημαντικές παραγωγικές δραστηριότητες σε αυτές τις περιοχές», αναφέρει η επιστολή.
Βελτίωση των συνδεδεμένων ενισχύσεων
1) Οι προϋποθέσεις καταβολής πρέπει να απλοποιηθούν με την καθιέρωση πλήρως ηλεκτρονικών φορολογικών παραστατικών για τις προϋποθέσεις που χρειάζονται (αγορά πιστοποιημένου σπόρου, πώληση προϊόντος, παράδοση γάλακτος κλπ.) μέσα από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ (mydata). Έτσι και η γραφειοκρατία και το κόστος θα μειωθούν, αλλά και έλεγχοι θα απλοποιηθούν και θα γίνουν πιο αποτελεσματικοί.
2) Ειδική μέριμνα πρέπει να υπάρξει για τις ιδιοπαραγόμενες ζωοτροφές από τους κτηνοτρόφους που προέρχονται από αξιοποιήσιμες εκτάσεις, έτσι ώστε να λαμβάνουν συνδεδεμένη ενίσχυση ίση με τις συνδεδεμένες που ισχύουν ανά καλλιέργεια.
3) Να προβλεφθεί ειδική συνδεμένη ενίσχυση για τις εκμεταλλεύσεις που παράγουν πιστοποιημένα ζώα και γεννητικό υλικό για βελτίωση του πληθυσμού.
Αναλυτικά οι Προτάσεις βελτίωσης της ΚΑΠ 2023-2027 διαθέσιμες εδώ.
agronews.gr
