ΣΗΜΑΔΙΑ ΑΡΝΗΣΗΣ ΑΠΟ ΜΙΚΡΗ ΗΛΙΚΙΑ
• Το βάρος των σχολικών υποχρεώσεων σε συνάρτηση με τις ποικίλες δραστηριότητες του απογεύματος
Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου
Κατά καιρούς έχουμε συζητήσει με Καρδιτσιώτες εκπαιδευτικούς σχετικά με τη σημερινή στάση των παιδιών, εάν για κάποια σημάδια άρνησης που φανερώνουν ενίοτε ευθύνονται ο γρήγορος ρυθμός ζωής των γονέων, τα απανωτά και ίσως δελεαστικά μηνύματα που δέχονται τα ίδια καθημερινά.
Πριν λίγες ημέρες, μιλώντας με καλό φίλο εκπαιδευτικό που διδάσκει σε σχολεία της πόλης, ανέφερε ότι ο πιθανός λόγος πίσω από την αναστάτωση που παρουσιάζουν τα παιδιά, την ανησυχία τους ακόμη και εντός της σχολικής αίθουσας, σχετίζεται με την απώλεια του ελεύθερου χρόνου.
Σκεφτείτε ένα παιδί της σημερινής εποχής ήδη από την πρώτη δημοτικού που παρακολουθεί καθημερινά και ανελλιπώς τα μαθήματα σχολείου. Έπειτα έχει προγραμματίσει ενδιαφέροντα και παρακολουθεί συχνά με ένα «πρέπει» και δημιουργικές δραστηριότητες, διαδικασίες δηλαδή υπό τη μορφή μαθήματος ή ενός πλάνου που είτε χαλαρά είτε υπεύθυνα θα το ακολουθεί. Κι αφού λάβει τέλος το έντονο πρόγραμμα, οι απογευματινές ώρες προς βράδυ είναι εκείνες που έχουν την τιμητική τους για το διάβασμα της επόμενης ημέρας. Κοινώς, το παιδί δεν διαθέτει τον χρόνο ούτε να… βαρεθεί, να σκεφτεί πως μπορεί έναν χρόνο διαθέσιμο να τον αξιοποιήσει διαφορετικά, να ανακαλύψει κάτι άλλο, σε σημείο που η εικόνα μιας μάζωξης παιδιών σε γειτονιές και συνοικίες να είναι εξίσου σπάνια και ξεχωριστή στο μάτι, άξια κιόλας σχολιασμού.
Του… προγράμματος λοιπόν, τα παιδιά των νεότερων γενεών. Με αρκετές ώρες διδασκαλίας, με ενδιαφέροντα που αρχίζουν από το μεσημέρι και τελειώνουν το βράδυ, μεταξύ άλλων αθλήματα, είδη χορού, μουσική, ζωγραφική, και δραστηριότητες σε άλλους χώρους μάθησης. Πολλές από αυτές τις επιλογές δεν έχουν και σαφή προσανατολισμό στις πραγματικές κλίσεις των παιδιών, στις προοπτικές που φέρουν μαζί τους, που πιθανότατα θα άξιζε να στοχεύσουν σε αυτές πάντα με την αντίληψη (και) των μεγαλύτερων. Οι εξηγήσεις, όπως πολύ ορθά κατανοούμε από τις απόψεις Καρδιτσιωτών εκπαιδευτικών, είναι πολύ πιο απλές και φυσιολογικές όσον αφορά την άρνηση των παιδιών του σήμερα, για το «φευγιό» που έχουν τα ίδια μέσα τους. Τα μεγάλα διαστήματα αποχής των γονιών από το σπίτι είναι η γνωστή αιτία λόγω των επαγγελματικών τους υποχρεώσεων. Μεγεθύνονται μάλιστα αυτές οι υποχρεώσεις όταν η ανάγκη να εξασφαλιστεί το βιοποριστικό, τους οδηγεί στην αναζήτηση περισσότερων ωρών εργασίας. Ορισμένοι κιόλας εργάζονται έως και σε δύο διαφορετικά πόστα για να κλείσει η ημέρα με κάποιο θετικό πρόσημο, ας πούμε.
Από την άλλη, το διαδίκτυο, το κινητό και η τεχνολογία, ως μέσα με απέραντη πληροφορία και ποικίλες αλήθειες, αιχμαλωτίζουν τα μάτια των παιδιών. Αλλά επιμένοντας μόνο στην επιρροή της ζωής από την τεχνολογία, ως ο μόνος «δαίμονας» κατά των σύγχρονων παιδιών, αποτελεί το μόνο εύκολο ανάγνωσμα στην περίπτωσή τους. Δεν είναι επίσης ορθό να λέμε ότι «τα σημερινά παιδιά δεν υπακούν», καθώς μάς φέρνει στο νου ένα άλλο τροπάρι πως «οι νέοι και οι σημερινοί Έλληνες δεν εργάζονται». Το βασικότερο λοιπόν, είναι η ελευθερία που έχουν απολέσει από μικρή ηλικία τα παιδιά, νομίζοντας εμείς οι μεγάλοι ότι με μια χειροτεχνία στο χέρι ή με μια μπάλα στα πόδια, θα τους προσφέρουμε και την κατάλληλη ψυχαγωγία. Τα «κουτάκια» στο καλεντάρι δεν λειτουργούν όχι μόνο στα παιδιά, αλλά και σε εμάς τους μεγαλύτερους που πιάνουμε τους εαυτούς μας με μια διαρκή μονοτονία, η οποία μας οδηγεί στην αναζήτηση κάτι νεώτερου, πιο δημιουργικού, που θα αποφορτίσει την καθημερινότητα. Άτομα εκεί έξω στην κοινωνία, λένε μάλιστα και ανοικτά ότι «δεν έχουν ενδιαφέροντα», με τρόπο όμως που κάνουν προσπάθειες να βρουν αυτό το «εξεζητημένο» που θα τους ταιριάζει, που θα αντιστρέψει το κλίμα της γενικότερης πλήξης.
Ας αφήσουμε λοιπόν, τα παιδιά μόνα τους, να αναζητήσουν κάτι που τους αρέσει, να αναρωτηθούν, να αναθεωρήσουν, να απαρνηθούν κάποιο άλλο που αρχικά προτιμούσαν, ή να βρουν έπειτα κάτι πιο ενδιαφέρον και ταιριαστό στο γούστο τους. Συνεπώς να δοκιμάσουν, να επεξεργαστούν, να κατασκευάσουν και να γκρεμίσουν, μακριά όμως από το βάρος της εκπλήρωσης ενός προγράμματος που πρέπει οπωσδήποτε να έρθει εις πέρας στο τέλος κάθε ημέρας.
