Τον κώδωνα του κινδύνου για την στάθμη της λίμνης Πλαστήρα κρούει ο Δήμαρχος Παν. Νάνος, κάνοντας λόγο για παροχέτευση υπέρμετρα μεγάλων ποσοτήτων με σκοπό την άρδευση του Θεσσαλικού κάμπου.
Με επιστολή του προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος Θεοδ. Σκυλλακάκη, τον Υπ. Υποδομών Χρ. Σταϊκούρα, τον Γ.Γ. Της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας – Στ. Ελλάδος Κ. Τζανακούλη και τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Δημ. Κουρέτα, την οποία κοινοποιεί στο γραφείο του Πρωθυπουργού, του Καρδιτσιώτη ΥπΑΑΤ, των βουλευτών του Νομού, τον Αντιπεριφερειάρχη, τον ΤΕΟΒ Ταυρωπού, την ΠΕΔ Θεσσαλίας και άλλους φορείς, αναφέρει ότι οι διαχειριστές «αντιμετωπίζουν ως τσιφλίκι» τη λίμνη, ενώ μιλά για καταστροφικές συνέπειες με οικολογική και περιβαλλοντική διάσταση με τις επιπτώσεις να αποτυπώνονται στην τοπική οικονομία και κοινωνία.
Ο κ. Νάνος θέτει ένα πλαίσιο δέκα άμεσων και μεσοπρόθεσμων αιτημάτων και προτάσεων έργων, μεταξύ των οποίων είναι η μείωση της παροχέτευσης ποσοτήτων νερού από την λίμνη Πλαστήρα και η τήρηση του οικολογικού ορίου. Κλείνοντας προειδοποιεί ότι ο Δήμος Λ. Πλαστήρα και η τοπική κοινωνία θα αντιδράσει δυναμικά, ζητώντας από τους παράγοντες της Καρδίτσας την πολιτική στήριξη.
Αναλυτικά η επιστολή του Δημάρχου:
«Με διάχυτη ανησυχία και απογοήτευση παρακολουθούμε καθημερινά να αδειάζει η λίμνη Πλαστήρα από υπεράντληση υδάτινων αποθεμάτων για αρδευτικούς λόγους.
Η ανησυχία πηγάζει από το γεγονός της παροχέτευσης υπέρμετρα μεγάλων ποσοτήτων για την άρδευση του Θεσσαλικού κάμπου, σύντομα θα επιφέρει περιβαλλοντικά προβλήματα, τα οποία θέτουν σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη και υπόσταση της Λίμνης Πλαστήρα.
Η απογοήτευση έρχεται από το γεγονός ότι οι διαχειριστές αυτής της κατασπατάλησης πόρων, έχουν άγνοια κινδύνου διότι δεν γνωρίζουν την πραγματικότητα. Νομίζουν ότι η λίμνη Πλαστήρα είναι Αιγαίο Πέλαγος με απεριόριστες δυνατότητες άρδευσης. Και το χειρότερο; Αντιμετωπίζουν ως τσιφλίκι τη λίμνη. Ενδεικτικό της νοοτροπίας τους είναι ότι συνεδρίασαν προχθές (27/07/2024) στη Λάρισα για τα νερά της Λίμνης Πλαστήρα και δεν είχαν την ευθιξία να προσκαλέσουν τον δήμαρχο Λίμνης Πλαστήρα! Τα συμπεράσματα δικά σας…
Με την συμπεριφορά τους αυτή υπονομεύουν ευθέως τη Λίμνη Πλαστήρα, αλλά και την αγροτική παραγωγή του Θεσσαλικού κάμπου, την οποία δεν μπορούν να υποστηρίξουν και δεν φταίει γι’ αυτό μόνο η κλιματική αλλαγή και η ανομβρία η οποία θα λάβει εφεξής μόνιμα χαρακτηριστικά όπως οι επιστήμονες επισημαίνουν.
Πριν απ’ όλα θεωρώ ηθική υποχρέωση να θέσω υπόψη όλων των εμπλεκομένων τις εξής παραμέτρους τις οποίες ίσως αγνοούν, ή κάποιοι σκοπίμως κάνουν ότι δεν γνωρίζουν:
Α) Η λίμνη Πλαστήρα όταν δημιουργήθηκε είχε πρωτίστως ενεργειακό χαρακτήρα και δευτερευόντως αρδευτικό σκοπό, μάλιστα προορίζονταν να αρδεύσει 115.000 στέμματα της περιοχής ΤΟΕΒ Ταυρωπού. Σταδιακά αναδείχθηκε σε έργο αρδευτικού σκοπού και μέσα από ανεξέλεγκτες επεκτάσεις και χωρίς υποδομές, έφτασε να παροχετεύει για 500.000 – 600.000 στρέμματα καλλιεργειών στο Θεσσαλικό κάμπο, κάνοντας χρήση ποταμών, με διαρκή διάθεση επεκτάσεων, συχνά με παράνομα φράγματα και κανάλια, με παροχέτευση που φθάνει ακόμα και τα 2.000.000 κυβικά μέτρα ημερησίως!
Ο πενταπλασιασμός της αρδεύσιμης έκτασης συνιστά ιδιαίτερο πρόβλημα, διότι ξεπερνά τα όρια, τις αντοχές και τις δυνατότητες της Λίμνης Πλαστήρα.
Β) Η Λίμνη Πλαστήρα όταν δημιουργήθηκε είχε συγκεκριμένη χωρητικότητα, την οποία απώλεσε στα 65 χρόνια λειτουργία της. Ειδικότερα από τον Σεπτέμβριο του 2020, μετά τους καταστροφικούς κυκλώνες «Ιανός» (2020) και «Daniel» (2023) στον πυθμένα της λίμνης υπήρξε εναπόθεση ανυπολόγιστης ποσότητας φερτών υλικών και αυτό δημιούργησε μια νέα πραγματικότητα, την οποία ουδείς γνωρίζει. Από μακροσκοπική παρατήρηση φαίνεται ότι έχει μπαζωθεί η λίμνη σε μεγάλο βαθμό, η επιχωμάτωση για τον «Ιανό» σύμφωνα με πληροφορίες υπολογίστηκε σε 4 εκατ. κυβ. μέτρα, ωστόσο μετά τον «Daniel» η πραγματικότητα άλλαξε στο χειρότερο.
Επιβάλλεται να γίνει νέα αξιόπιστη αποτύπωση του πυθμένα με πιο συστηματικό τρόπο, οι μετρήσεις να γίνουν από το Πολεμικό Ναυτικό και στην κατάλληλη πυκνότητα και με την ακρίβεια μηχανημάτων που μόνο αυτό διαθέτει.
Οι διαχειριστές της παροχέτευσης οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους ότι οι κλίμακες και τα στοιχεία που έχουν πλέον δεν ισχύουν και ότι οφείλουν άμεσα να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες για να γνωρίζουν την πραγματικότητα και να ενεργούν με ασφάλεια για το περιβάλλον, την αγροτική παραγωγή και τις τοπικές κοινωνίες.
Γ) Οι ήπιοι χειμώνες έχουν ως αποτέλεσμα την αισθητή μείωση των υδάτινων εισροών από τα ποτάμια στη Λίμνη. Ο ποταμός Μέγας της Πεζούλας στην πραγματικότητα υποβαθμίστηκε σε χείμαρρο και οι ποσότητες του νερού είναι ελάχιστες, το καλοκαίρι δεν καλύπτουν ούτε τις αρδευτικές τοπικές ανάγκες. Ομοίως και ο Καριτσιώτης ποταμός είναι περιορισμένης δυνατότητας.
Το ότι η λίμνη το 2024 δείχνει γεμάτη, είναι διότι έχει ακόμα τα νερά από τον κυκλώνα «Daniel», στο τέλος της αρδευτικής περιόδου η λίμνη θα αδειάσει και δύσκολα πλέον θα επανέλθει στην αρχική της θέση και θα έχει την ίδια εικόνα με αυτή της άδειας λίμνης Σμοκόβου. Αν δεν ληφθούν μέτρα τώρα, η Λίμνη Πλαστήρα δύσκολα θα επανέλθει στην φυσική της θέση.
Οι συνέπειες από όσα αναφέρθηκαν είναι καταστροφικές τόσο για την οικολογική και περιβαλλοντική διάσταση. Επιπλέον η υποβάθμιση του τοπίου από τον άδειο πυθμένα της λίμνης συνεπάγεται την ακύρωση του τουριστικού προϊόντος, την δοκιμασία των αντοχών της χειμαζόμενης Τοπικής Οικονομίας και την επιβίωση των τοπικών κοινωνιών. Έμμεσα πλήττεται και η οικονομία της Καρδίτσας, δεν είναι τυχαίο ότι είμαστε ο τελευταίος νομός στην οικονομική ανάπτυξη.
ΖΗΤΑΜΕ ΑΜΕΣΑ:
1ον Μείωση της παροχέτευσης ποσοτήτων νερού από την λίμνη Πλαστήρα και τήρηση του οικολογικού ορίου.
2ον Ορθολογική διαχείριση των υφιστάμενων υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας και όχι κατασπατάληση από κακό συντονισμό, από πολιτικές και άλλες ελλείψεις των φορέων διαχείρισης. Τεχνικά και άλλα έργα αποκαταστάσεων στο ανατολικό τμήμα της Λάρισας οφείλουν άμεσα να ολοκληρωθούν, έτσι ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από την Λίμνη Πλαστήρα. Οι Θεσσαλοί αγρότες έχουν δικαίωμα στην παραγωγή και οι αρμόδιες υπηρεσίες οφείλουν να εξοικονομήσουν τους υδάτινους πόρους.
Είναι ανεπίτρεπτο το φράγμα της Γυρτώνης να είναι ανοιχτό και να στέλνει στο Αιγαίο πολύτιμες ποσότητες νερού, μάλιστα αρχές αρδευτικής περιόδου, ενώ την ίδια στιγμή να ζητούν τις ποσότητες που έχασαν από δική τους ευθύνη να τις πάρουν από την Λίμνη Πλαστήρα…
3ον Άμεση και ακριβής αποτύπωση του πυθμένα της λιμνοδεξαμενής από το Πολεμικό Ναυτικό, το οποίο διαθέτει αξιόπιστο εξοπλισμό, όχι ιδιωτικές μετρήσεις και κατά προσέγγιση εκτιμήσεις.
4ον Επικαιροποίηση της μελέτης του Ε.Μ. Πολυτεχνείου για το οικολογικό όριο της λίμνης, το οποίο πρέπει να αναγνωριστεί και να γίνεται σεβαστό από όλους. Ο επαναπροσδιορισμός του Οικολογικού Ορίου της Λίμνης Πλαστήρα με βάση τα σύγχρονα υδρολογικά και άλλα επιστημονικά δεδομένα, με στόχο την διασφάλιση της ύπαρξης της ίδιας της λίμνης.
5ον Θέσπιση ανταποδοτικού τέλους Περιβάλλοντος σε όσους υδρεύονται και αρδεύονται από τη Λίμνη Πλαστήρα, με στόχο την εξεύρεση πόρων που θα διατίθενται αποκλειστικά για την προστασία της λίμνης, τη βελτίωση της ποιότητας των νερών της και της αισθητικής αναβάθμισης του παραλίμνιου Περιβάλλοντος.
ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΖΗΤΑΜΕ:
Α) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΓΩΝ ΟΡΕΙΝΗΣ ΥΔΡΟΝΟΜΙΑΣ με στόχο την συγκράτηση των όμβριων υδάτων σε λιμνοδεξαμενές, με στόχο να μην ξαναπλημυρίσει ο Θεσσαλικός κάμπος, να ενισχυθεί ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας, να εξασφαλιστούν βοηθητικές αρδευτικές δεξαμενές για ανακούφιση των αναγκών της αγροτικής παραγωγής.
Β) ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΤΗΣΙΟΥ ΥΔΑΤΙΝΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ, πρώτα του Πηνειού ποταμού και διάχυση στην πεδιάδα της Θεσσαλίας μέσα από ένα δίκτυο καναλιών τύπου Πάδου της Ιταλίας, (συγκράτηση νερών, εμπλουτισμός υδροφόρου ορίζοντα, αρδευτική χρήση, κ.α.
Γ) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΑΡΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ, με στόχο την ελαχιστοποίηση της απώλειας υδάτινων αποθεμάτων και μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων.
Δ) ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ στο Μουζάκι, την Πύλη Τρικάλων, τον Ενιπέα και όπου αλλού κριθεί απαραίτητο.
Ε) ΜΕΡΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΝΕΡΟΥ από τον άνω ρου του Αχελώου, για περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς λόγους. Η εκτροπή του Άνω ρου του Αχελώου, έργο υψίστης σημασίας για την Εθνική Οικονομία, για την παραγωγή εναλλακτικής (πράσινης) ενέργειας, την άρδευση του Θεσσαλικού κάμπου, την αξιοποίηση δισεκατομμυρίων ευρώ, επενδύσεις που παραμένουν ανενεργές.
Ολοκληρώνουμε την παρέμβασή μας και ζητάμε να λυθεί το πρόβλημα με όρους πολιτικής ευαισθησίας και ευθύνης. Γι’ αυτό σήμερα καταθέτουμε προτάσεις έργων που έχει ανάγκη η Θεσσαλία του Μέλλοντος σε εποχές κλιματικής κρίσης με παρατεταμένη ανομβρία. Ο καθένας μας κρίνεται από τις πράξεις ή τις παραλείψεις. Πρώτα από τους πολίτες. Σε κάθε περίπτωση από την Ιστορία.
Σε αντίθεση περίπτωση, επισημαίνουμε θα αντιδράσουμε δυναμικά ως Δήμος και κοινωνία, ζητώντας από τους παράγοντες της Καρδίτσας την πολιτική στήριξη».
