Ανησυχία προκαλεί στην ακαδημαϊκή κοινότητα το ζήτημα της διακίνησης παράνομων εμβολίων κατά της ευλογιάς των προβάτων, με αφορμή πρόσφατες συζητήσεις για αλλαγή στρατηγικής αντιμετώπισης της επιζωοτίας και τη σύλληψη ατόμου που επιχείρησε να εισαγάγει μη εγκεκριμένο σκεύασμα.
Σε ανοιχτή επιστολή τους, οι καθηγητές Κτηνιατρικής των Πανεπιστημίων Θεσσαλίας και Αριτοτελείου Θεσσαλονίκης, Σπυρίδων Κρήτας, Γεώργιος Αρσένος, Χαράλαμπος Μπιλλίνης και Γ.Χ. Φθενάκης – ειδικοί στη ζωική παραγωγή, τη μικροβιολογία και την κτηνιατρική επιστήμη – παρεμβαίνουν ζητώντας υπεύθυνη επιστημονική προσέγγιση στο θέμα.
Σημειώνουν αφενός ότι «ο εμβολιασμός κατά της ευλογιάς των προβάτων δεν αποτελεί σήμερα αποδεκτή λύση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς δεν υπάρχουν αποτελεσματικά και εγκεκριμένα σχετικά σκευάσματα» και αφετέρου ότι «η εμπειρία από χώρες όπου πραγματοποιείται εμβολιασμός για χρονικό διάστημα άνω της δεκαετίας δείχνει αποτυχία εκρίζωσης της λοίμωξης».
Παράλληλα τονίζουν ότι «η εφαρμογή εμβολιασμού θα οδηγήσει σε σύγχυση, σε αδυναμία διάκρισης μεταξύ εμβολιασμένων και φυσικών μολυσμένων ζώων, σε μαζικές θανατώσεις ζώων και σε απώλεια του καθεστώτος ‘χώρα απαλλαγμένη από ευλογιά’ για πολλά χρόνια, με σοβαρές επιπτώσεις στις εξαγωγές ζωοκομικών προϊόντων» επιμένοντας ότι «η μοναδική σωστή στρατηγική για την αντιμετώπιση του προβλήματος παραμένει η αυστηρή τήρηση μέτρων βιοασφάλειας σε όλη την αλυσίδα παραγωγής της προβατοτροφίας στη χώρα μας».
Αναλυτικά η ανακοίνωση
Όλη η ανακοίνωση των τεσσάρων καθηγητών:
Με αφορμή διάφορες πρόσφατες δημόσιες τοποθετήσεις σχετικά με την ανάγκη αλλαγής της στρατηγικής για την αντιμετώπιση της επιζωοτίας της ευλογιάς των προβάτων στη χώρα μας, καθώς και τη σύλληψη ατόμου που επιχειρούσε παράνομη εισαγωγή μη εγκεκριμένου εμβολίου κατά της λοίμωξης, οφείλουμε, ως θεσμικά κατοχυρωμένος επιστημονικοί φορείς, με την επιστημονική και τεκμηριωμένη γνώση της ιατρικής των ζωικών πληθυσμών, της ζωικής παραγωγής και της ενιαίας υγείας, να επισημάνουμε εκ νέου ορισμένες κρίσιμες επιστημονικές αλήθειες, οι οποίες πηγάζουν από την ιατρική με βάση αποδείξεις.
1. Η χρήση οποιωνδήποτε μη εγκεκριμένων ανοσολογικών προϊόντων (εμβολίων), χωρίς την απαιτούμενη άδεια από τις αρμόδιες αρχές, είναι επικίνδυνη και παράνομη και εγκυμονεί κινδύνους για ζώα, για τους χειριστές των προϊόντων αυτών και για τη διατροφική ασφάλεια.
2. Ο εμβολιασμός κατά της ευλογιάς των προβάτων δεν αποτελεί σήμερα αποδεκτή λύση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς δεν υπάρχουν αποτελεσματικά και εγκεκριμένα σχετικά σκευάσματα και η πολιτική αντιμετώπισης για αυτού του τύπου τα νοσήματα (κατηγορίας Α) παραμένει αμετάβλητη.
3. Η εμπειρία από χώρες όπου πραγματοποιείται εμβολιασμός για χρονικό διάστημα άνω της δεκαετίας δείχνει αποτυχία εκρίζωσης της λοίμωξης.
4. Η εφαρμογή εμβολιασμού θα οδηγήσει σε σύγχυση, σε αδυναμία διάκρισης μεταξύ εμβολιασμένων και φυσικών μολυσμένων ζώων, σε μαζικές θανατώσεις ζώων και σε απώλεια του καθεστώτος ‘χώρα απαλλαγμένη από ευλογιά’ για πολλά χρόνια, με σοβαρές επιπτώσεις στις εξαγωγές ζωοκομικών προϊόντων.
5. Η μοναδική σωστή στρατηγική για την αντιμετώπιση του προβλήματος παραμένει η αυστηρή τήρηση μέτρων βιοασφάλειας σε όλη την αλυσίδα παραγωγής της προβατοτροφίας στη χώρα μας.
6. Η παραπληροφόρηση του κτηνοτροφικού κόσμου πρέπει να σταματήσει, καθώς η προσπάθεια επίλυσης ενός αποκλειστικά επιστημονικού ζητήματος με πολιτικές παρεμβάσεις χωρίς επιστημονικότητα είναι επικίνδυνη. Οι δημόσιες τοποθετήσεις από άτομα χωρίς κατάλληλη επιστημονική γνώση του αντικειμένου ενισχύουν τη σύγχυση και υπονομεύουν την προσπάθεια διαχείρισης της κρίσης.
Κατανοείται η αγωνία του κτηνοτροφικού κόσμου, των τοπικών κοινωνιών και των θεσμικών εκπροσώπων τους για τη βιωσιμότητα και το μέλλον της ελληνικής προβατοτροφίας. Η πίεση που ασκείται είναι υπαρκτή και απολύτως σεβαστή. Ωστόσο, ως μέλη των Τμημάτων Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ως κατεξοχήν αρμόδιοι επιστήμονες με εξειδικευμένη και τεκμηριωμένη γνώση στην ιατρική των ζωικών πληθυσμών, στη ζωική παραγωγή και στην ενιαία υγεία φέρουμε ευθύνη για υπεύθυνη τοποθέτηση, στη βάση της επιστημονικής τεκμηρίωσης και των διεθνώς αποδεκτών πρακτικών.
Ως μέλη του Τμήματος Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, παραμένουμε σταθερά προσανατολισμένοι στην υπεύθυνη, επιστημονικά τεκμηριωμένη παρέμβαση, σε συνεργασία με τις αρμόδιες εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές, συνάδοντας απόλυτα και υποστηρίζοντας τη γνώμη των δημόσιων κτηνιατρικών υπηρεσιών της χώρας μας. Οποιαδήποτε μονομερής πρόταση αλλαγής στρατηγικής χωρίς τεκμηριωμένη συμβολή της επιστημονικής κοινότητας και θεσμική συναίνεση θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στον κτηνοτροφικό τομέα, την οικονομία της υπαίθρου και τη δημόσια εμπιστοσύνη.
Ας ανταποκριθούμε όλοι με τη δέουσα σοβαρότητα και υπευθυνότητα στην παρούσα κρίσιμη στιγμή.
Οι υπογράφοντες
-Κρήτας Σπυρίδων
Καθηγητής, Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσήματα των Ζώων
Δ/ντής Εργαστηρίου Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων
-Γεώργιος Αρσένος,
Καθηγητής, Ζωικής Παραγωγής, Ηθολογίας και Ευζωίας των ζώων Δ/ντης, Εργαστήριο Ζωικής Παραγωγής & Προστασίας Περιβάλλοντος
-Χαράλαμπος Μπιλλίνης
Καθηγητής, Ιολογίας και Ιογενών Νοσημάτων των Ζώων
Πρύτανης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
-ΓΧ Φθενάκης
Καθηγητής Τμήματος Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Περιφέρεια
«Η υπεύθυνη επιτροπή Κτηνιατρικής της Κομισιόν μας ενημέρωσε ότι προτίθενται να δημιουργήσουν ένα εμβολιαστικό πρόγραμμα για την ευλογιά των αιγοπροβάτων στην Ελλάδα, το οποίο θα είναι με εμβόλιο εγκεκριμένα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αρκεί να το ζητήσει η χώρα. Θα πρέπει να σταλεί μία επιτροπή εμπειρογνωμόνων από τη χώρα, για να διαπραγματευτεί τους όρους με τους οποίους θα εξελιχθεί η διαδικασία. Χθες η Επιτροπή αυτή έπρεπε να μεταβεί για συζητήσεις στις Βρυξέλλες και να ξεκινήσει το εμβολιαστικό πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει τη Θεσσαλία».
Αυτά ανέφερε μεταξύ άλλων κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου που παραχώρησε χθες Δευτέρα από τη Λάρισα ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας, αναφορικά με την ευλογιά και μετά τις επαφές που είχε με υπηρεσιακούς παράγοντες της Κομισιόν, κατά το πρόσφατο του ταξίδι στις Βρυξέλλες.
Στο πλευρό του Περιφερειάρχη και οι εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων, ο Δημήτρης Μπαλούκας, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων και Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας και ο Γιάννης Γκουρομπίνος (μέλος της Επιτροπής Αγώνα), οι οποίοι τόνισαν πως «η πολιτική του ΥΠΑΑΤ απέτυχε, ο εμβολιασμός αποτελεί μονόδρομο» και ευχαρίστησαν τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας «καθώς είναι ο μοναδικός που προσπαθεί να σώσει ότι απέμεινε».
Δημ. Κουρέτας
Ο κ. Κουρέτας αναφέρθηκε διεξοδικά στις επαφές που είχε με υπηρεσιακούς παράγοντες της Κομισιόν στις Βρυξέλλες, από τους οποίους έμαθε ότι από τον περασμένο Μάιο υπήρξε εισήγηση προς τη χώρα μας για τη δυνατότητα διενέργειας εμβολιαστικού προγράμματος, το οποίο η Ε.Ε. θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει η ίδια κατά 30%. Μάλιστα όπως είπε υπάρχει εμβόλιο κι άμεσα μπορούν να σταλούν 500.000 δόσεις.
Ο κ. Κουρέτας παρουσίασε σχετική αλληλογραφία του ίδιου με υπηρεσιακούς παράγοντες της Κομισιόν.
Ο Περιφερειάρχης υποστήριξε τα εξής στη συνέντευξη τύπου: «Όπως μου είπαν στις Βρυξέλλες η αποτελεσματικότητά του διαθέσιμου εμβολίου είναι μεγάλη. Ότι είχε ειπωθεί μέχρι τώρα δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Οι οδηγίες του ΥΠΑΑΤ και κάποιων καθηγητών ήταν λανθασμένες. Σύμφωνα με τους παράγοντες της Κομισιόν όταν θα γίνει ο εμβολιασμός και κάποιο ζώο εντοπίζεται θετικό, τότε θα αποχωρεί χωρίς να σφάζεται όλο το κοπάδι. Αυτά τα στοιχεία που αναφέρω, προέκυψαν προχθές σε μένα. Στη δύσκολη κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα με τη ζωονόσο, θα πρέπει να συμφωνήσουμε σε ένα μεγάλο εμβολιαστικό πρόγραμμα το οποίο θα το διαπραγματευτεί η επιτροπή στην Κομισιόν. Αναφορικά με την Επιτροπή εμπειρογνωμόνων από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, έχουν ήδη δείξει ενδιαφέρον δύο καθηγητές για να συμμετέχουν στην αποστολή αν ζητηθεί και είναι ο Καθηγητής Υγιεινής Αγροτικών Ζώων στο Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής, του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Χριστοδουλόπουλος και ο αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Κτηνιατρικής, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Γιώργος Βαλιάκος. Χθες η Επιτροπή αυτή έπρεπε να μεταβεί για συζητήσεις και να ξεκινήσει το εμβολιαστικό πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει τη Θεσσαλία. Αν δεν υιοθετηθούν άμεσα οι προτάσεις μας από το ΥΠΑΑΤ, μαζί με τους κτηνοτρόφους θα ζητήσουμε συνάντηση από τον πρωθυπουργό» κατέληξε ο κ Κουρέτας.
Ο Δημήτρης Μπαλούκας, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων και Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας ανέφερε ότι «επιβεβαιώθηκε στον περιφερειάρχη Θεσσαλίας μέσω των ανθρώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κάτι που εμείς οι κτηνοτρόφοι το λέμε εδώ και μήνες, ότι υπάρχουν διαθέσιμες δόσεις εμβολίων και η επιτροπή είναι ανοιχτή σε οποιοδήποτε διάλογο αναφορικά με τον εμβολιασμό. Η κατάσταση είναι σε ένα απροχώρητο σημείο. Υπάρχουν εστίες σε όλη την Ελλάδα και η Θεσσαλία έχει χάσει το 50% των ζώων συνολικά. Πλέον δεν υπάρχει άλλη λύση, αυτή η επιτροπή θα πρέπει να συσταθεί από το ΥΠΑΑΤ και να ασχοληθεί με το εμβόλιο. Μέχρι και σήμερα δεν έχει γίνει κάτι και το υπουργείο έχει μείνει μόνο στις απαντήσεις των Κτηνιατρικών Σχολών της χώρας. Στέλνουμε ξεκάθαρο μήνυμα ότι δεν θα ανεχτούμε να συνεχιστεί άλλο αυτό το κακό. Δεν θα επιτρέψουμε να θυσιαστεί όλο το ζωικό κεφάλαιο της χώρας για να μιλάμε για προϊόντα από τη στιγμή που δεν θα υπάρχει πρώτη ύλη. Χωρίς το ελληνικό γάλα, δεν θα υπάρχει φέτα και κανένα προϊόν για να διαπραγματευτούμε. Η εκρίζωση απέτυχε παταγωδώς και είναι παραδοχή όλων εκτός του ΥΠΑΑΤ. Η ανάληψη της ευθύνης και της αποτυχία θα ήταν μία γενναία πράξη η οποία πρέπει να παρθεί σήμερα» κατέληξε ο κ. Μπαλούκας.
Το μέλος της Επιτροπής Αγώνα και πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων Γιάννης Γκουρομπίνος σημείωσε ότι «επιτέλους ακούμε για εμβόλιο. Ευχαριστώ τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας, καθώς είναι ο μοναδικός που προσπαθεί να σώσει ότι απέμεινε. Τα πρόβατα στην Ελλάδα δεν είναι περισσότερα από 3.5 εκατ. στην Ελλάδα, ασχέτως τι γράφουν τα μητρώα κι έχουμε 500.000 πρόβατα χαμένα.
Τα συμφέροντα τα δικά μας δεν είναι τα ίδια με των τυροκόμων, αλλά αυτοί παλεύουν για εκατομμύρια κι εμείς δεν έχουμε πετρέλαιο να βάλουμε στα οχήματά μας για να πάμε στο μαντρί. Είναι μονόδρομος το εμβόλιο, αν δεν μπορεί ο υπουργός ας παραιτηθεί», σημείωσε ο ίδιος. Με ένα θετικό πρόβατο, θάβουμε χίλια. Πεινάμε! Όταν θα δίναμε πρόβατα για κρέας θα παίρναμε 180 και 200 ευρώ. Με τόσες θανατώσεις ζώων, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΟΓ έχουμε τρία εκατ. λίτρα περισσότερο γάλα. Καταλαβαίνεται ότι έχουμε διαφορετικά συμφέροντα και απόψεις από τους βιομήχανους».
Στο πλευρό του περιφερειάρχη κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου ήταν ο Αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενούς Τομέα Δημήτρης Τσέτσιλας καθώς και στενοί συνεργάτες του Δημήτρη Κουρέτα, αλλά και πολλοί κτηνοτρόφοι.
