Η άφιξη σήμερα του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου θα καθορίσει τον χρόνο και το εύρος του αναμενόμενου ανασχηματισμού.
Ο πρωθυπουργός είναι αυτός που κρατά το κλειδί των εξελίξεων και όλοι στην κυβέρνηση περιμένουν τις αποφάσεις του καθώς θεωρείται δεδομένη η αναδόμηση του υπουργικού συμβουλίου πριν την επίσκεψη στη Θεσσαλονίκη για τα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης.
Η στρατηγική που συζητήθηκε εκτενώς την περασμένη εβδομάδα στο πρωθυπουργικό γραφείο με έναν πολύ στενό κύκλο συνεργατών προβλέπει την φυγή προς τα εμπρός μετά την δοκιμασία των καταστροφικών πυρκαγιών μέσω ενός restart για το κυβερνητικό έργο. Αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, θα σηματοδοτηθεί από έναν δομικό ανασχηματισμό και την ομιλία του κ. Μητσοτάκη στη ΔΕΘ που πέρα από τις εξαγγελίες για το επόμενο οικονομικό έτος θα περιλαμβάνει και το όραμα του για την πορεία της χώρας τα επόμενα χρόνια.
Τα στόματα όσων, ελαχίστων, γνωρίζουν τις προθέσεις του πρωθυπουργού για τις αλλαγές σε πρόσωπα και δομές του υπουργικού συμβουλίου παραμένουν ερμητικά κλειστά. Αξιόπιστες πηγές, όμως, σημειώνουν ότι το μεγαλύτερο κομμάτι του παζλ είχε συμπληρωθεί πριν ο κ. Μητσοτάκης αναχωρήσει για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Κατά την παραμονή του εκεί και στη διάρκεια των υπερατλαντικών πτήσεων χωρίς ενοχλήσεις, χάρις την απομόνωση που συνεπάγονται, αναμένεται να συμπληρώσει τα κομμάτια που υπολείπονται.
Ένα από αυτά που μένουν να διευκρινιστούν είναι ο ακριβής χρόνος της ανακοίνωσης των αλλαγών με το σενάριο να γίνουν κάποια στιγμή σήμερα να συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες, ώστε αύριο η καθορισμένη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου να γίνει με τη νέα σύνθεση. Μια άλλη εκτίμηση είναι για το προσεχές Σαββατοκύριακο, αν και έμπειρα πολιτικά στελέχη, επισημαίνουν ότι υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί πολύτιμος χρόνος προετοιμασίας για την ΔΕΘ, δεδομένου ότι οι περισσότεροι υπουργοί έχουν κατεβάσει τα μολύβια και περιμένουν να δουν που θα βρίσκονται την επομένη του ανασχηματισμού.
Συγκλίνουσες πληροφορίες μιλούν για έναν διαφορετικό ανασχηματισμό σε σχέση με τις προηγούμενες παρεμβάσεις του κ. Μητσοτάκη. Το παρόν σχήμα, με μικρές διαφοροποιήσεις σε επίπεδο υπουργών, έχει διαχειριστεί μια σειρά από κρίσεις αυτά τα δύο χρόνια και εκτιμάται ότι ήρθε η ώρα για ευρύτερες αλλαγές. Συνεργάτης του πρωθυπουργού επισημαίνει ότι, οι αλλαγές αυτές «δεν θα έχουν τιμωρητικό χαρακτήρα», αλλά θα σηματοδοτούν την αλλαγή προτεραιοτήτων και την διαχείριση «νέων προκλήσεων».
Από τους 20 υπουργούς, μετά την πρόσφατη αναβάθμιση του κ. Σκέρτσου, αμετακίνητοι θεωρούνται, σύμφωνα με πηγές, ο Αδωνις Γεωργιάδης στο υπουργείο Ανάπτυξης, ο Νίκος Δένδιας στο υπουργείο Εξωτερικών, ο Κώστας Καραμανλής στο υπουργείο Υποδομών, ο Κώστας Σκρέκας στο υπουργείο Ενέργειας, ο Κωστής Χατζηδάκης στο υπουργείο Εργασίας και ο Σπήλιος Λιβανός στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Στο ίδιο γκρουπ τοποθετείται και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, καθώς πιστεύεται ότι δεν θα αλλάξει η ηγεσία του οικονομικού επιτελείου.
Από εκεί και πέρα τα διάφορα σενάρια που υπάρχουν εμπλέκουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο σχεδόν όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα του υπουργικού συμβουλίου είτε για μετακίνηση σε άλλο πόστο είτε για έξοδο από το κυβερνητικό σχήμα. Βέβαια, ο ανασχηματισμός αποτελεί «αποκλειστικό προνόμιο του πρωθυπουργού» και όλα θα εξαρτηθούν από την λίστα που θα έχει καταρτίσει ο κ. Μητσοτάκης όταν θα πάει σήμερα στο Μέγαρο Μαξίμου.
Ανασχηματισμός: Τα σενάρια για τον χρόνο των ανακοινώσεων
Με αυτά τα δεδομένα είναι πολύ συγκεκριμένα τα χρονικά περιθώρια για τον ανασχηματισμό. Οι αλλαγές θα πρέπει να ανακοινωθούν μέχρι αύριο ή εναλλακτικά το πρωί της Πέμπτης αλλιώς θα πάνε για το επόμενο Σαββατοκύριακο. Ωστόσο δεν μπορεί να σέρνεται η συζήτηση για μεγάλο διάστημα, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να κατεβάσουν μολύβια οι υπουργοί και απλά να περιμένουν τις ανακοινώσεις.
Πάντως αυτή τη φορά ο ανασχηματισμός θα είναι δομικός. Πληροφορίες αναφέρουν ότι θα υπάρξουν 4- 5 ηχηρές μετακινήσεις πρωτοκλασάτων υπουργών, ενώ σαρωτικές θα είναι οι αλλαγές σε επίπεδο υφυπουργών.
Ενισχυμένη θα είναι η συμμετοχή «γαλάζιων» βουλευτών στο νέο σχήμα, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει πως δεν θα είναι στην κυβέρνηση πρόσωπα με τεχνοκρατικό προφίλ. Παράλληλα στόχος είναι να μην χαθεί το momentum για ένα άνοιγμα στο κέντρο και τα σενάρια για μετεγγραφές έχουν φουντώσει (ακόμα και για πρόσωπα που έχουν «πράσινο» παρελθόν).
Ωστόσο αυτό εξαρτάται και από το αν τελικά θα παραμείνουν στην κυβέρνηση, πρόσωπα που στο παρελθόν είχαν σηματοδοτήσει το πολιτικό άνοιγμα (όπως ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και η Λίνα Μενδώνη). Αν δεν παραμείνουν στο κυβερνητικό σχήμα ανοίγει ο δρόμος για μεταγραφές, διαφορετικά στενεύουν τα περιθώρια καθώς ο ανασχηματισμός θα «κοιτά» προς τη γαλάζια κοινοβουλευτική ομάδα.
Αδιαμφισβήτητα οι εξελίξεις στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη – που βρέθηκε στο επίκεντρο το τελευταίο διάστημα λόγω των πυρκαγιών- μπορεί να προκαλέσουν ευρύτερες καραμπόλες. Το πρώτο ερώτημα είναι αν δεν παραμείνει στη θέση του ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης αν θα πάει σε άλλο πόστο ή θα βρεθεί εκτός κυβερνητικού σχήματος. Το δεύτερο ερώτημα είναι αν ο Νίκος Χαρδαλιάς, για λόγους υγείας, θα πάει σε άλλο υπουργείο (π.χ. στο Εσωτερικών) ή αν θα παραμείνει στην ίδια θέση.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι αλλαγές θα επικεντρώνονται στα υπουργεία με «κοινωνικό» πρόσημο, με πρωτοκλασάτα στελέχη να μετακομίζουν σε άλλες θέσεις. Για παράδειγμα υπάρχουν σενάρια για αλλαγές στο υπουργείο Υγείας, με το Βασίλη Κικίλια να κατευθύνεται είτε στο Τουρισμού είτε στο Προστασίας του Πολίτη.
Επίσης έχει φουντώσει η συζήτηση και τα οικονομικά υπουργεία, καθώς η κυβέρνηση εστιάζει στην αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης για να σηματοδοτήσει την αλλαγή σελίδας. Σε περίπτωση που τελικά δεν υπάρξουν θεαματικές αλλαγές δεν αποκλείεται να βρεθεί μια εναλλακτική λύση με περαιτέρω διαχωρισμό αρμοδιοτήτων.
Παράλληλα όπως όλα δείχνουν θα υπάρξει ένα νέο ενισχυμένο χαρτοφυλάκιο αποκλειστικά για θέματα κλιματικής κρίσης. Πρόκειται για ένα θέμα που είναι στην πρώτη γραμμή και με το οποίο ασχολείται ιδιαίτερα ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης.
Στους αμετακίνητους αναμένεται να είναι οι υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης και Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης. Επίσης με ανεβασμένες μετοχές στο κυβερνητικό σχήμα είναι ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης.
Νέες αφίξεις θα υπάρξουν στην κυβέρνηση από τη «γαλάζια» κοινοβουλευτική ομάδα, ενώ έχει ενδιαφέρον πως θα διαμορφωθούν και οι εσωκομματικές ισορροπίες (π.χ. ανάμεσα σε «καραμανλικούς», «σαμαρικούς»). Στα ονόματα που ακούγονται μεταξύ άλλων για είσοδο στο κυβερνητικό σχήμα είναι του Θόδωρου Ρουσόπουλου (για παράδειγμα στο Τουρισμού) και του Θάνου Πλεύρη, ενώ μένει να φανεί αν θα υπάρξει επιστροφή του Τάκη Θεοδωρικάκου. Επίσης στο νέο κυβερνητικό σχήμα θα είναι μεγαλύτερη η συμμετοχή των γυναικών.
Τέλος θεωρείται ιδιαίτερα πιθανό να υπάρξουν στοχευμένες αναβαθμίσεις γενικών γραμματέων, κάτι που ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει κάνει και στο παρελθόν. Για παράδειγμα πρόσφατα ανακοινώθηκε πως ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών Χρήστος Τριαντόπουλος αναλαμβάνει υφυπουργός στον πρωθυπουργό. Στα ονόματα που ακούγονται δυνατά είναι μεταξύ άλλων του Μάριου Θεμιστοκλέους (από το υπουργείο Υγείας), της Αλεξάνδρας Σδούκου (από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας) και του Θάνου Πετραλιά (από το υπουργείο Οικονομικών).
