Tην Ιερά Μονή Γενεσίου της Θεοτόκου Κατουσίου, επισκέφθηκε χθες ο Πρωθυπουργός με την ευκαιρία της επίσκεψής του στην ευρύτερη περιοχή.
Τον κ. Μητσοτάκη υποδέχτηκε ο Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων κ.κ. Τιμόθεος και τον ξενάγησε στον χώρο μαζί με τους επιτρόπους της Μονής. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε την ευκαιρία να δει τις εξαιρετικά καλοδιατηρημένες αγιογραφίες και να ενημερωθεί για την ιστορία της Μονής, που χρονολογείται από τον 17ο αιώνα.
Η Ιερά Μονή
Η Ιερά Μονή Κατουσίου χτίστηκε πιθανόν στις αρχές του 17ου Αιώνα. Είναι η εποχή που στην περιοχή των Αγράφων χτίζονται και άλλα μοναστήρια και γενικά υπάρχει μια έντονη πνευματική και καλλιτεχνική άνθιση. Βρίσκεται σε απόμερη πλαγιά ανάμεσα στους οικισμούς Κατούσι και Λαγκάδι Ανθηρού σε ένα κατάφυτο γραφικό περιβάλλον, όπου κυριαρχεί η απόλυτη ηρεμία, ενώ κοντά της αναβλύζει από σχισμή βράχου καταγάργαρο και δροσερό νερό.
Η Ιερά Μονή είναι αφιερωμένη στη «Γέννηση της Θεοτόκου» και είναι κτισμένη με ξεχωριστή «μαστοριά» και ιδιαιτερότητα και ως προς τον τύπο και ως προς τον τρόπο κάλυψης της σκεπής της. Κατά τον ίδιο τρόπο είναι κατασκευασμένος και ο Νάρθηκας όπως και τα δύο ενσωματωμένα στη Μονή παρεκκλήσια των «Αγίων Αναργύρων» και των «Παμμεγίστων Ταξιαρχών».
Το Μοναστήρι έχει στο διάβα του χρόνου τη δική του πλούσια ιστορία που είναι ευρύτερα γνωστή. Η θαυμάσια Αγιογράφηση, Βυζαντινής τεχνοτροπίας και εξαιρετικής τέχνης, σώζεται μέχρι και σήμερα και είναι γενικά σε άριστη κατάσταση.
Κτισμένος ο ναός με ξεχωριστή μαστοριά από πέτρα, άμμο και ασβέστη, θεμελιωμένος πάνω σε βράχο, άντεξε στο διάβα των αιώνων, άντεξε στους σεισμούς και στις θύελλες και αντιστάθηκε στις φθορές του πανδαμάτορα χρόνου.
Τα λευκά αγκωνάρια του αλλά και όλη η λιθοδομή είναι σμιλευμένα από τους μάστορες με ιδιαίτερη επιμέλεια. Με ιδιαίτερη φροντίδα ο τεχνίτης φρόντισε να σμιλεύσει και τις πέτρες της λιθοδομής των κελιών καθώς και των εξωτερικών τειχών.
Τόσο ο ναός, όσο και τα κελιά, ακόμα και ο εξώστης, που βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα, είναι σκεπασμένα με σχιστόλιθο και ξύλο καστανιάς. Μέχρι το 1948 όλα τα κτίσματα σώζονταν σε άριστη κατάσταση. Τότε καταστράφηκε το μεγαλύτερο μέρος των κελιών από πυρκαγιά που ξέσπασε και αργότερα ανακατασκευάστηκε με τις συνδρομές των χωριανών ένα μεγάλο μέρος αυτών.
Οι ψηλές τοιχοποιίες των κελιών και των τειχών θύμιζαν φρούριο και δύσκολα κάποιος ανεπιθύμητος μπορούσε να εισέλθει στον εσωτερικό χώρο. Έτσι, προστατεύονταν η Μονή και οι μοναχοί, οι επισκέπτες, αλλά και οι χωριανοί, που κατέφευγαν εκεί, από τις επιδρομές των ληστών και ιδιαίτερα των Τουρκαλβανών που λυμαίνονταν την περιοχή.
Το καθολικό της Μονής, δηλ. ο κεντρικός ναός, είναι μονόκλιτος, αθωνίτικου τύπου (δηλαδή, διαθέτει εσωτερικά ημικυκλικές προεκτάσεις για τις δύο χορωδίες των ψαλτών, σύμφωνα με την αρχιτεκτονική των καθολικών των Μονών του Αγίου Όρους), χωρίς όμως τρούλο. Η ιδιαιτερότητα του ναού της Μονής Κατουσίου ως προς τον τύπο και τον τρόπο κάλυψης (δηλαδή της σκεπής του), μαρτυρεί πιθανή επίδραση από τις Παραδουνάβιες χώρες, όπως επισημαίνει ο βυζαντινολόγος Α. Ορλάνδος.
Με παρόμοιο τρόπο είναι κατασκευασμένος ο θολωτός μονόχωρος νάρθηκας και τα δυο θολωτά τετράγωνα Παρεκκλήσια.
Η θαυμάσια αγιογράφηση, έργο των εξαίρετων ζωγράφων Ιωάννη του Ευτελούς, Δημητρίου Αναγνώστου και ιερέως Αναστασίου σώζεται στο σύνολό της και σε άριστη κατάσταση.
Το ξυλόγλυπτο Τέμπλο της Μονής Κατουσίου κατασκευάστηκε το 1661. Είναι έργο σπουδαίων τεχνιτών, ένα πραγματικό κομψοτέχνημα, στολισμένο με κλήματα, άνθη και διάφορα άλλα επίχρυσα καλλιτεχνήματα, δεμένα αρμονικά με τις περικαλλέστατες εικόνες, διάφόρων μεγεθών, που προβάλλουν ανάμεσά τους.
Αρκετές από αυτές φέρουν επιγραφές, δίνοντάς μας πολύτιμες πληροφορίες. Το Τέμπλο με τις εικόνες και άλλα κειμήλια της Μονής φυλάσσονται στο Εκκλησιαστικό Μουσείο Ανθηρού, με άλλα κειμήλια που συγκεντρώθηκαν από τους ναούς του χωριού, με αφορμή την αρχαιοκαπηλία που σημειώθηκε στη Μονή της Μπουκουβίτσας και στον ναό της Μεταμορφώσεως στο Κατούσι.
