Τους τομείς και κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας του Νομού Καρδίτσας που υπό κανονικές συνθήκες ή εύλογες υποθέσεις είναι σε θέση να συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου επιχειρεί να προσδιορίσει η μελέτη του ΚΕΠΕ για την ανασυγκρότηση της περιοχής μετά τον «Ιανό» και ενόψει το σχεδιασμού για την άρση των συνεπειών από τον «Ντάνιελ». Στη μελέτη αποτυπώνονται οι εν δυνάμει κομβικοί τομείς στην ανάπτυξης του Νομού και ο ρόλος της καινοτομίας.
Επιμέλεια ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΛΑΙΟΣ
Πιο αναλυτικά, την μειονεκτική τροχιά ανάπτυξης στην οποία κινούνταν πριν από τις πλημμύρες των τελευταίων ετών ο Νομός Καρδίτσας, καταγράφοντας παράλληλα χαμηλή παραγωγικότητα στους κομβικούς τομείς της οικονομικής του δραστηριότητας, διαπιστώνει η μελέτη προτάσεων του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) η οποία παρουσιάστηκε το απόγευμα της Πέμπτης στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης.
Η μελέτη με τίτλο «νέοι δρόμοι ανάπτυξης και καινοτομία στην Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας» συντάχθηκε από το ΚΕΠΕ σε συνεργασία με το Επιμελητήριο Καρδίτσας και την Περιφέρεια με τη συμμετοχή φορέων και επιστημονικού προσωπικού που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Χρήστου Τριαντόπουλου.
Διενεργήθηκε για το σχέδιο οικονομικής και παραγωγικής ανασυγκρότησης του Νομού μετά τον «Ιανό» και εκδόθηκε ενόψει του σχεδιασμού για την άρση των συνεπειών που προκάλεσε ο «Ντάνιελ».
Την υπογράφουν οι Αιμιλία Μαρσέλλου, Φωτεινή Οικονόμου, Ιωάννα Ρεζίτη, Νικόλαος Ροδουσάκης, Αθανάσιος Χύμης και ο Πρόδρομος Προδρομίδης ως συντονιστής από το ΚΕΠΕ, από την ΑΝΚΑ ο Βασίλειος Μπέλλης και από την Περιφέρεια Θεσσαλίας ο Χρήστος Σταμούλης.
Διαπιστώσεις
Οι διαπιστώσεις στις οποίες καταλήγει το πόνημα, όπως παρουσιάζει σήμερα ο «Νέος Αγών» αναφέρουν ότι προτού η περιοχή πληγεί από τον «Ιανό» βρίσκονταν σε μειονεκτική τροχιά ανάπτυξης. Παρότι βασίζεται στον πρωτογενή τομέα, παρουσίαζε χαμηλή παραγωγικότητα σε σύγκριση με το ευρωκοινοτικό επίπεδο, καθώς και στους τομείς των μεταφορών- αποθήκευσης -εμπορίας- καταλυμάτων -εστίασης. Πρόκειται για τους τομείς που προσελκύουν και απασχολούν το 66% των απασχολουμένων της περιφερειακής ενότητας.
Μάλιστα άλλες περιοχές της χώρας με παρεμφερή σύνθεση απασχολουμένου ανθρωπίνου δυναμικού, αλλά και άλλες ομοιότητες, επιτυγχάνουν καλύτερες επιδόσεις (όπως η περιφερειακή ενότητα Πέλλας).
Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνει η έρευνα, θα απαιτηθεί εκπαίδευση-κατάρτιση και βελτίωση των δεξιοτήτων μέρους του τοπικού εργατικού δυναμικού, εξοικείωση των εργαζομένων στις βέλτιστες πρακτικές στον κλάδο τους, καθώς και στις νέες τεχνολογίες, εφαρμογή /αξιοποίηση των πρακτικών και τεχνολογιών. Επίσης να υπάρξουν άτομα με την επιχειρηματική ικανότητα να εντοπίζουν και να καλύπτουν κενά στην αγορά, καθώς και να αναλαμβάνουν να παράγουν και να προάγουν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας (αγροτικά, μεταποιητικά κ.ά.) σε ώριμες ή αναπτυσσόμενες αγορές.
Σύζευξη κλάδων, μονάδες μεταποίησης
και αξιοποίηση αεροδρομίου -βιομηχανικού πάρκου
Ο Νομός Καρδίτσας είναι αγροτικός και το υφιστάμενο πλαίσιο είναι προσανατολισμένο στη διατήρηση του αγροτοπαραγωγικού χαρακτήρα του. Στο πλαίσιο της μελέτης κατατίθεται πρότασης ανάπτυξης και αύξησης της αξίας του τοπικού προϊόντος.
Επισημαίνεται η σημασία της σύζευξης της αγροτικής παραγωγής με τη δραστηριότητα άλλων κλάδων. Αν είναι χρήσιμη η παρουσία κάποιων μονάδων τυποποίησης/συσκευασίας/ μεταποίησης για τη διατήρηση ή προσθήκη αξίας, ας επιχειρηθεί να αξιοποιηθεί το υφιστάμενο βιομηχανικό πάρκο κοντά στο αεροδρόμιο και ας προστεθεί σιδηροδρομική σύνδεση σε αυτό. Η εγκατάσταση τέτοιων μονάδων στο πάρκο και ιδίως η ύπαρξη ενός κέντρου μεταποίησης εκτιμάται ότι θα διευρύνει τη δυνατότητα συνεργιών με το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας για τη δημιουργία εξειδικευμένων κατηγοριών αγροτικών προϊόντων. Η δε ύπαρξη ενός κέντρου μεταποίησης αλλά και logistics με δυνατότητες πολυτροπικής προώθησης (οδικώς, σιδηροδρομικώς, αεροπορικώς) εκτός αστικού ιστού αφενός συνιστά καινοτομία για την περιοχή, αφετέρου θα είναι πολλαπλώς χρήσιμη για την ανάπτυξη.
Ακόμη αναφέρεται ότι σε κλάδους που συνδέονται με κλωστοϋφαντουργικές ίνες και ένδυση η πρόκληση είναι μεγάλη, καθότι ο υφιστάμενος τρόπος λειτουργίας και επιδόσεις τους στη χώρα μας γενικώς υπολείπονται σε όρους συμβολής στην προσθήκη προϊόντος με αποτέλεσμα η συνέχιση τους να απαιτεί αλλαγή παραδείγματος. Με το σκεπτικό αυτό, αν επιδιωχθεί η προσέλκυση/ δημιουργία μας νηματουργία στην περιοχή, είναι σκόπιμο να διασφαλιστεί ότι αυτή θα είναι λειτουργία με πολύ διαφορετικό τρόπο – πιο αποδοτικότερα απ’ ότι ο υπόλοιπος κλάδος.
Τονίζεται μάλιστα η σημασία του εκσυχρονισμού και υποστήριξης της ΒΙΠΕ που σήμερα δεν είναι ελκυστική, για την προσέλκυση και διατήρηση επιχειρήσεων. Ένα συμπληρωματικό σχήμα μάλιστα θα ήταν η δημιουργία βιοτεχνικού πάρκου – θερμοκοιτίδας με τη σύμπραξη φορέων από την Περιφέρεια, το Δήμο Καρδίτσας, τη Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας και το Επιμελητήριο κοντά στην πόλη της Καρδίτσας ώστε να προσελκύσει μικρές βιοτεχνικές επιχειρήσεις.
Αναπτυξιακός ρόλος κλάδων
*Αναπτυξιακό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει:
– O κατασκευαστικός τομέας αν καταστεί παραγωγικότερος, βελτιωθεί το πλαίσιο χρήσεων γης και το πλαίσιο εκδόσεων οικοδομικών αδειών.
-O τομέας των χερσαίων μεταφορών και αποθήκευσης-υποστηρίξεως των μεταφορών, αν επιτραπεί στον κατασκευαστικό τομέα να δημιουργήσει συναφείς υποδομές.
-H βιομηχανία τροφίμων-ποτοποιία, καθώς και η μεταποίηση γενικότερα, αν καταστεί ελκυστικό το βιομηχανικό πάρκο και επιτραπεί στον κατασκευαστικό τομέα να δημιουργήσει συναφείς υποδομές
– O χρηματοπιστωτικός τομέας, ο οποίος ήδη εμφανίζει υψηλή παραγωγικότητα, αν υποστηρίξει τους προαναφερθέντες τομείς.
- – Ένας μικρός αριθμός κλάδων με καλές επιδόσεις σε όρους κύκλου εργασιών, οι οποίοι κλάδοι,όμως, είναι πολύ μικροί για να σηκώσουν μόνοι τους την τοπική οικονομία.
Επίσης προς την κατεύθυνση αυτή μπορούν να συμβάλλουν:
-Η εγκατάσταση, λειτουργία και ανάπτυξη μιας ευρωκοινοτικής υπηρεσίας ή ενός διαβαλκανικού κέντρου, καθότι φαίνεται να εμφανίζει υψηλό πολλαπλασιαστή.
-Η σύσταση ενός κέντρου σχεδιασμού-υλοποίησης-συντονισμού μιας πολυκλαδικής στρατηγικής για τον τουρισμό, καθώς και η δημιουργία ενός πλέγματος συνεργιών γύρω από τα καταλύματα, εκτεινόμενου στην εστίαση, τον αγροτικό τομέα, τα μουσεία, τις τέχνες, την διασκέδαση, το εμπόριο, την φύση, την παράδοση κ.ά. με σκοπό τον σχηματισμό ενός νέου τουριστικού προϊόντος υψηλής προστιθεμένης αξίας.
-Η διαμόρφωση μιας νέας στρατηγικής για την συμβολή του εμπορικού κόσμου στην διεύρυνση του τοπικού ΑΕΠ: Στρατηγικής που θα αξιοποιεί πεδία τα οποία δεν προσδιορίζονται από την κεντρική κυβέρνηση ή άλλους. Τόσο το εμπόριο όσο και άλλοι πάροχοι υπηρεσιών μπορούν να κινηθούν με εξ αποστάσεως δραστηριότητες, καθώς και ενέργειες που θα καλύπτουν, αφενός κενά της τοπικής αγοράς, αφετέρου αγοραστικές ανάγκες καταναλωτών σε άλλες περιφερειακές ενότητες.
-Το ήδη δρομολογημένο εγχείρημα δημιουργίας στα πανεπιστημιακά τμήματα της περιοχής, μιας κάποιας μάζας ειδικών σε θέματα τροφίμων-διατροφής, κτηνιατρικής, δασολογίας-ξύλου, δημόσιας και ενιαίας υγείας, ενδεχομένως και νέων θεμάτων Εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει υποστηρικτικά για την ανάπτυξη των συναφών κλάδων.
-Η δημιουργία, ανάπτυξη και λειτουργία μιας μόνιμης συμβουλευτικής στρογγυλής τραπέζης, στην οποία θα μετέχουν η αυτοδιοίκηση, παραγωγικοί και άλλοι τοπικοί φορείς, εκπαιδευτικά και ερευνητικά κέντρα, ειδήμονες, φορείς της κεντρικής κυβέρνησης κ.ά., με σκοπό την προαγωγή της επιχειρηματικότητας και την προετοιμασία, τον σχεδιασμό, την ωρίμανση των συνθηκών για την ανάπτυξη της περιοχής.
Να ωφελήσει περισσότερους
Η μελέτη στέκεται επίσης στο γεγονός πως ο Νομός Καρδίτσας είναι λειτουργικά κατακερματισμένος και πιθανώς η ευεργετική διάχυση των παρεμβάσεων/ αλλαγών καθ’ όλο το μήκος και πλάτος της περιοχής να μην είναι εφικτή. Όμως επειδή επιδίωξη είναι η αναπτυξιακή πρωτοβουλία να γίνει αντιληπτή και να ωφελήσει περισσότερους, τότε είναι σκόπιμο:
– να γίνουν παρεμβάσεις εκτός του χωρικούς σχηματισμού του πυρήνα των παρυφών της πόλεως της Καρδίτσας και συγκεκριμένα στην Αργιθέα, το Μουζακι, τον Παλαμά κ.ά.
– να αναληφθούν δράσεις και οδικά- ψηφιακά- άλλα έργα που θα αποσκοπούν στην σύνδεση – αλληλεξάρτηση- λειτουργική ενοποίηση της περιοχής ώστε μελλοντικώς με λιγότερους πόρους, τα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα να καλύπτουν μεγαλύτερη έκταση. Στο βαθμό μάλιστα που η δημιουργία αξίας (πλούτου) θα καταστήσει την περιοχή ελκυστική στους κατοίκους και ενδεχομένως σε τρίτους, παράλληλα με ευρύτερης παρεμβάσεις από την κεντρική και περιφερειακή διοίκηση για το δημογραφικό, να υπάρξει συγκράτηση- ανάκαμψη του πληθυσμού.
Επίσης η προβληματική διασύνδεση του δυτικού μέρους της περιοχής με τις όμορφες περιφερειακές ενότητας, καταδεικνύει την ανάγκη έργω υποδομών δίνοντας αναπτυξιακή πνοή και ενισχύοντας τους οικονομικούς άλλους δεσμούς.
Η σημασία των υποδομών
απέναντι στα ακραία καιρικά φαινόμενα
Η μελέτη ολοκληρώνεται, με τα διδάγματα από τις δραματικές εμπειρίες του «Ιανού» και του «Ντάνιελ». Προκειμένου να προστατευθούν ζωές και περιούσιες, να διατηρηθούν τα υφιστάμενα και όσα δημιουργηθούν/ χτιστούν, θεωρείται σκόπιμο να σχεδιαστούν και να ανακατασκευαστούν υποδομές κατάλληλες να ανταποκρίνονται στα ακραία καιρικά φαινόμενα.
