Ελληνικό σχέδιο «θερμοστάτης» για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης επεξεργάζεται η κυβέρνηση ακολουθώντας το παράδειγμα της Ισπανίας και της Ιταλίας και τις οδηγίες εξοικονόμησης της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), που εγκαίρως συνέστησε στον ανεπτυγμένο κόσμο μέτρα περιορισμού της κατανάλωσης που εφαρμόστηκαν και στις πετρελαϊκές κρίσεις τη δεκαετία του ’70.
Για το σχέδιο «θερμοστάτης», όπως αποκάλεσαν τα ιταλικά μέσα μαζικής ενημέρωσης την απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης να βάλει κατώφλι στους 27 βαθμούς Κελσίου στον κλιματισμό των δημοσίων κτιρίων το καλοκαίρι και 19 βαθμούς Κελσίου τον χειμώνα, προϊδέασε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της συζήτησης που είχε με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου. «Με μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά μας μπορούμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια, να γλιτώσουμε χρήματα, να διευκολύνουμε την προσπάθεια της χώρας να μειώσει συνολικά το ενεργειακό της αποτύπωμα. Είναι πολιτικές που μόνο όφελος έχουν και για την εφαρμογή τους η κυβέρνηση θα φροντίσει να παρουσιάσει πολύ σύντομα ένα συγκεκριμένο και συνεκτικό σχέδιο», είπε ο πρωθυπουργός.
Το σχέδιο που υπαινίχθηκε ο πρωθυπουργός έχει ως «μπούσουλα» το ισπανικό μοντέλο, το οποίο εκτός από ανώτατο όριο θερμοκρασίας για τη λειτουργία των κλιματιστικών το καλοκαίρι και τον χειμώνα στα δημόσια κτίρια, περιλαμβάνει και τηλεργασία για τους δημοσίους υπαλλήλους τρεις φορές την εβδομάδα.
Η βασική παρέμβαση του ελληνικού σχεδίου, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, θα αφορά τα δημόσια κτίρια. Ηδη η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) έχει προχωρήσει σε μια πλήρη καταγραφή της ενεργειακής κατανάλωσης κάθε δημοσίου κτιρίου τους χειμερινούς και θερινούς μήνες, και έχει υπολογίσει την εξοικονόμηση που θα προκύψει από μια ρύθμιση των κλιματιστικών για ψύξη και θέρμανση αντίστοιχα αλλά και του θερμοστάτη. Προκειμένου μάλιστα να ελέγχεται η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων θα γενικευθεί η εγκατάσταση ειδικών συστημάτων, που σήμερα έχουν τοποθετηθεί μόνο πιλοτικά σε κάποια κτίρια.
Οι διευθύνσεις των συναρμόδιων υπουργείων εξετάζουν όλη τη «βεντάλια» των μέτρων μείωσης της κατανάλωσης που έχουν συστήσει η Ε.Ε. και ο ΙΕΑ, αξιολογώντας τα ως κρίσιμα για τη σταθεροποίηση των αγορών και την αποτροπή περαιτέρω αστάθειας των τιμών. Ο ΙΕΑ πρότεινε έναν κατάλογο δέκα μέτρων, τα οποία, όπως εκτίμησε, εάν οι ανεπτυγμένες χώρες τα εφαρμόσουν, έπειτα από τέσσερις μήνες θα μπορούσαν να εξοικονομούνται 2,7 εκατ. βαρέλια την ημέρα, όσο πετρέλαιο χρειάζεται ο κινεζικός στόλος αυτοκινήτων.
Κυριακές χωρίς αυτοκίνητο
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προτείνει τηλεργασία τρεις φορές την εβδομάδα και κίνητρα για τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς.
Ο δεκάλογος του ΙΕΑ, που έχει στα χέρια της προς αξιοποίηση και η Ελλάδα, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τηλεργασία τρεις φορές την εβδομάδα, κίνητρα για τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς (μείωση τιμής εισιτηρίων), εναλλάξ κυκλοφορία των οχημάτων στις μεγάλες πόλεις, ενθάρρυνση της κοινής χρήσης αυτοκινήτων από περισσότερα άτομα, μείωση των ορίων ταχύτητας στους αυτοκινητοδρόμους, πόλεις και χωριά χωρίς αυτοκίνητο την Κυριακή, χρήση σιδηροδρόμων αντί αεροπλάνων. Μια καθημερινότητα δηλαδή που μέχρι και πριν από μερικούς μήνες δεν θα μπορούσε να φανταστεί κανένας Ευρωπαίος πολίτης.
Μαζί με τις βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις η κυβέρνηση επισπεύδει και τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας για δημόσια κτίρια και επιχειρήσεις, ενώ θα επανασχεδιάσει τους εθνικούς στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) στη βάση των νέων κατευθύνσεων της Κομισιόν για αύξηση της εξοικονόμησης στο 13% από 9% το 2030.
Αναβάθμιση κτιρίων
Εντός του Ιουλίου αναμένεται η έναρξη του προγράμματος «Ηλέκτρα» για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων συνολικού προυπολογισμού 640 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα προβλέπει την ενεργειακή ανακαίνιση τουλάχιστον 500 κτιρίων που στεγάζουν υπηρεσίες του ευρύτερου δημόσιου τομέα και καταλαμβάνουν έκταση περί τα 2,5 εκατ. τ.μ. Στόχος είναι η εξοικονόμηση 230.000 MWh έως το τέλος του 2025, προκειμένου να επιτευχθεί η σταδιακή μετατροπή των κτιρίων σε υψηλής ενεργειακής απόδοσης. Εκτιμάται πως τα οφέλη για το ελληνικό Δημόσιο από την εξοικονόμηση ενέργειας θα αγγίξουν τα 100 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Θα ακολουθήσει το φθινόπωρο το πρόγραμμα «Εξοικονομώ για Επιχειρήσεις», για το οποίο θα διατεθούν μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης 450 εκατ. ευρώ. Με τη δράση αναμένεται να αναβαθμιστούν ενεργειακά περί τις 10.000 επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 30%.
Επιδότηση συσκευών
Μέσα στον Ιούνιο, εξάλλου, θα ανοίξει η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τις αιτήσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή». Την επιδότηση θα λάβουν περίπου 350.000 νοικοκυριά για την αντικατάσταση ψυγείων, καταψυκτών και κλιματιστικών. Η επιδότηση θα κυμανθεί από 35% έως 50% ανάλογα με το εισόδημα του δικαιούχου.
