Πιέσεις χωρίς προηγούμενο δέχεται αυτές τις μέρες η ευρωπαϊκή αγορά σιτηρών, με το διεθνές εμπόριο να αξιοποιεί ποικιλοτρόπως τα μεγάλα αποθέματα που υπάρχουν στην Ουκρανία για να γκρεμίσει στην κυριολεξία τις τιμές ενόψει της νέας σοδειάς.
Σε προπύργιο αυτής της προσπάθειας μοιάζει να εξελίσσεται για μια ακόμα φορά η Ελλάδα, μιας και λόγω των καιρικών συνθηκών είναι η χώρα που ανοίγει πρώτη το χορό της συγκομιδής και του εμπορίου της νέας παραγωγής.
Ήδη υπάρχουν καταγγελίες για εισαγωγές σιτηρών οι οποίες έρχονται μόνο και μόνο για να δημιουργήσουν κλίμα και να πιέσουν αντίστοιχα τις τιμές της αδιάθετης εγχώριας παραγωγής, κυρίως στο σκληρό σιτάρι.
Η πολιτική αυτή των μεγάλων εμπορικών οίκων δεν είναι βέβαια άσχετη με τις πιέσεις που έχουν ασκηθεί εδώ και κάποιες εβδομάδες στις χώρες του Βίσεγκραντ, οι οποίες βρίσκονται πιο κοντά στην Ουκρανία και δέχθηκαν από νωρίς τα πρώτα φορτία ουκρανικών σιτηρών. Η αντίδραση των αγροτών σ’ αυτές τις εισαγωγές έφερε απειλές ή και μεμονωμένες αποφάσεις για απαγορεύσεις εισαγωγών, κάτι που υποχρέωσε το τελευταίο 24ωρο την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκρίνει ενισχύσεις ύψους 100 εκατ. ευρώ προς τη συγκεκριμένη δέσμη χωρών, προκειμένου να κάμψουν τις αντιδράσεις του αγροτικού κόσμου και να αναστείλουν τα μέτρα περιορισμού των εισαγωγών.
Την ίδια ώρα στην Ελλάδα καταγράφονται πράξεις ακόµα και κάτω από τα 30 λεπτά το κιλό στο σκληρό σιτάρι, µε µεσίτες και μεσάζοντες που αγοράζουν για λογαριασμό Ιταλών, να προσφέρουν έως 28 λεπτά στους παραγωγούς για µια σοδειά που όσο έτρεχαν τα αλώνια άγγιξε τα 50 λεπτά. Πρόκειται για µια υποχώρηση της τιµής, της τάξης του 44%, που προκαλεί αµηχανία σε όσους παραγωγούς κρατάνε ακόµα αποθέµατα, αλλά και δικαιολογηµένες αγωνίες για την επερχόµενη σοδειά, που όπως φαίνεται πλέον θα δώσει µάχη για να κρατηθεί στα 30 λεπτά το κιλό. Οι πιέσεις αυτές, ήρθαν µερικές ηµέρες µετά τη δεύτερη συνεχόµενη κατρακύλα στην τιµή σκληρού σίτου της Φότζια, η οποία στην πρώτη συνεδρίαση του Απριλίου έκοψε 30 ευρώ από την τιµή, λίγο πριν τη µικρή παύση για την περίοδο του Πάσχα. Έκτοτε, η αγορά στην Ιταλία κινείται σε επίπεδα τιµών χαµηλότερα από αυτά της Γαλλίας που διατηρείται οριακά πάνω, με τιμή στα 370 ευρώ ο τόνος.
Με ευλογίες Φον ντερ Λάιεν το παιχνίδι εμπορικών ομίλων που βουλιάζει τις τιμές στα σιτηρά
Αρωγό την Κομισιόν και μάλιστα με ένα ανεπαίσθητο ποσό που αρκεί κυρίως για τις εντυπώσεις (100 εκατ. ευρώ για πέντε χώρες) βρίσκουν μεγάλοι όμιλοι σιτηρών οι οποίοι προσπαθούν να στήσουν ένα εμπορικό σκηνικό που θέλει να βουλιάξει τις τιμές παραγωγού ενόψει του αλωνισμού της νέας σοδειάς. Το απόγευμα της Τετάρτης 19 Απριλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενέκρινε ένα πακέτο 100 εκατ. ευρώ για τους αγρότες της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Ρουμανίας, της Σλοβακίας και της Βουλγαρίας που είδαν τις τιμές για τις αποθηκευμένες σοδειές τους να βουλιάζουν το τελευταίο τετράμηνο. Προϋπόθεση για να κατανεμηθούν τα ποσά αυτά, είναι οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, να άρουν το εμπάργκο που η μια μετά την άλλη εφάρμοσαν στα ουκρανικά αγροτικά εμπορεύματα το τελευταίο διάστημα.
Αυτή η προϋπόθεση, έρχεται να μαρτυρήσει ένα δίχτυ που έχει απλωθεί στα ούτως ή άλλως θολά νερά του εμπορίου σιτηρών, ειδικά όταν αυτό ξεκινά από μια εμπόλεμη ζώνη.
Στόματα στην αγορά, περιγράφουν μια πολύ καλά συγκαλυμμένη μέθοδο ντάμπινγκ των ουκρανικών σιτηρών στα εμπορικά κέντρα της Ευρώπης, με σκοπό την αντιστροφή της χασούρας που έγραψαν μεγάλες εταιρείες στα λογιστικά τους βιβλία εξαιτίας των περσινών κορυφών. Επί της ουσίας, εξασφαλίζουν φθηνή ουκρανική πρώτη ύλη, την πουλούν ίσως ακόμα και σε τιμή κόστους, με σκοπό να φέρουν την επερχόμενη ευρωπαϊκή σοδειά στα μέτρα τους.
Προφανώς η κατάσταση αυτή, προκάλεσε σημαντική πολιτική φθορά στις κυβερνήσεις των χωρών που βρέθηκαν να αποθηκεύουν εντός της επικράτειάς τους δημητριακά εξ Ουκρανίας. Μέχρι σήμερα η συνθήκη αυτή έχει προκαλέσει την παραίτηση ενός υπουργού (Πολωνός υπουργός Γεωργίας Χένρικ Κόβαλτσικ), την επιβολή μονομερών απαγορεύσεων στις εισαγωγές ουκρανικών αγροτικών εμπορευμάτων από Σλοβακία, Πολωνία και Ουγγαρία, νέα ρήξη ανάμεσα στις σχέσεις Βρυξελλών και του λεγόμενου «Βίζενγκραντ». Σε μια προσπάθεια κατευνασμού των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης η Κομισιόν παραχώρησε αυτά τα 100 εκατ. που έρχονται να συμπληρωθούν σε ένα προηγούμενο πακέτο 56,3 εκατ. πριν από ένα μήνα.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ ανέστειλε για έναν χρόνο τους τελωνειακούς δεσμούς για όλα τα προϊόντα που εισάγονται από την Ουκρανία και οργανώθηκε ώστε να βοηθήσει το Κίεβο να εξάγει τα αποθέματα των σιτηρών του, αφού έκλεισε η θαλάσσια οδός διαμετακόμισης μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Όμως, αντί να διαμετακομίζονται τα προϊόντα, οι χώρες που γειτονεύουν με την Ουκρανία είδαν να συσσωρεύονται στο έδαφός τους σιτάρι, ηλιόσποροι και αραβόσιτος από την Ουκρανία, γεγονός που οδήγησε στην πτώση της τιμής των ντόπιων προϊόντων. Το γεγονός αυτό οδήγησε ορισμένες χώρες, όπως την Πολωνία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και τελευταία τη Βουλγαρία, να απαγορεύσουν τις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών, ώστε να προστατεύσουν τον αγροτικό τομέα τους.
«Ετοιμαζόμαστε τώρα να παρουσιάσουμε μια δεύτερη δέσμη οικονομικής υποστήριξης ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ (…) στο πλαίσιο μιας κοινής ευρωπαϊκής προσέγγισης» αναφέρει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε επιστολή της προς τους ηγέτες των πέντε μελών που επηρεάζονται περισσότερο. Παράλληλα, ένας εκπρόσωπος της Κομισιόν, είπε ότι οι Βρυξέλλες θα λάβουν «προληπτικά μέτρα», όπως τα χαρακτήρισε, για ορισμένες κατηγορίες σιτηρών και σπόρων ελαίων, ιδίως για το σιτάρι, το καλαμπόκι, τον ηλιόσπορο και την ελαιοκράμβη. Με βάση τους κανόνες της ΕΕ, η Ένωση μπορεί να περιορίσει την εισαγωγή προϊόντων σε ορισμένα μέλη της ή και σε όλα, επιτρέποντας όμως τη διαμετακόμισή τους. Ο Επίτροπος Εμπορίου, Βάλντις Ντομπρόφσκις συζήτησε τα σχέδια αυτά με υπουργούς των πέντε χωρών, καθώς και με τους Ουκρανούς ομολόγους τους. Ωστόσο, αυτό ήταν και το αρχικό σχέδιο της Κομισιόν, πίσω στο 2022. «Στην πραγματικότητα, σημαντικό ποσοστό των προϊόντων δεν φθάνει σε τρίτες χώρες, αλλά πωλείται σε μειωμένες τιμές εντός της ΕΕ», υπογραμμίζει ουγγρικό διάταγμα που δημοσιεύθηκε στις αρχές της περασμένης εβδομάδας και το οποίο απαγορεύει τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία.
agronews.gr
