Τη σημασία δημιουργίας «βιτρίνας», δηλαδή μιας ελκυστικής εικόνας, σε νευραλγικά σημεία των εισόδων της Καρδίτσας, υπογραμμίζει ο Καρδιτσιώτης καθηγητής αστικού σχεδιασμού και χωροταξικής ανάπτυξης στη Γαλλία κ. Χρήστος Κυριάκος.
Μιλώντας στο «Νέο Αγώνα» ο κ. Κυριάκος στέκεται στη σημασία της δημιουργίας μια ελκυστικής εικόνας με αναγνώσιμους συμβολισμούς στις εισόδους της Καρδίτσας, ικανούς να εκπέμπουν βιωματικά και ιστορικά μηνύματα στους επισκέπτες της περιοχής ώστε αυτοί ασυναίσθητα να εισέλθουν στην πόλη.
Υπογραμμίζει επίσης ότι η μελλοντική ανάπτυξη της Καρδίτσας δεν πρέπει να είναι το άθροισμα απομονωμένων και ετερόκλητων έργων, αλλά το γινόμενο συνδεομένων και συγχρονισμένων παρεμβάσεων στη λογική ενός ολικού σχεδιασμού. Πριν από τέσσερα χρόνια, είχαμε αναφερθεί στον κ. Κυριάκο, τον «Καρδιτσιώτη πολεοδόμο που κάνει θαύματα στη Γαλλία» με σχετικές αναφορές στα βραβευμένα έργα του και την ακαδημαϊκή του προσφορά στην ανάπτυξη των Γαλλικών πόλεων.
Ο κ. Κυριάκος βρέθηκε στην Καρδίτσα και είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε μαζί του. Μεταξύ άλλων ο καθηγητής αναφέρθηκε στη δημιουργία βιτρίνας στα νευραλγικά σημεία των εισόδων της πόλης και τη δυνητική τους συνεισφορά στην τοπική οικονομία και την τουριστική αναγνωσιμότητα (brand name).
Επαναπροσδιορισμός της σχέσης μεταξύ της πόλης της Καρδίτσας και του ποταμού Καράμπαλη – Συνθετική απεικόνιση της παραποτάμιας ανάπτυξης
– Στα έργα σας αναφέρεστε στη σημασία ανάπτυξης μιας πόλης. Τι είναι αυτό που θα μπορέσει να σηματοδοτήσει την ανάπτυξη της Καρδίτσας;
Όραμα, Γνώση και δημοσία διαβούλευση. Τρεις αλληλένδετες έννοιες, με κοινό παρανομαστή τη γνώση. Όραμα χωρίς γνώση τελειώνει σε ουτοπία και μελέτες σε συρτάρια. Διαβούλευση χωρίς επιστημονική κατάρτιση δεν αποφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς οι αποφασίζοντες πιθανώς να μην έχουν την ευκολία προσαρμογής του αρχικού σχεδίου στις απαιτήσεις, τα ιστορικά βιώματα, τις ιστορικές μνήμες και τις συχνά μεταλλαζόμενες ανάγκες των πολιτών, όπως αυτές θα μπορούσαν να εκφρασθούν κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης.
Ο πολίτης πρέπει να συμμετέχει ενεργά στην ανάπτυξη της πόλης. Οι ιδέες του, το όραμά του, οι ανησυχίες του πρέπει να ληφθούν υπόψη από τα πρώτα βήματα του έργου. Οι πολίτες της Καρδίτσας γνωρίζουν την ιστορία της πόλης καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον.
-Ποιες είναι οι βασικές συνιστώσες του πολεοδομικού σχεδιασμού για μια καλύτερη ανάταση της τοπικής οικονομίας της Καρδίτσας; Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη μεθοδολογία;
Ο αστικός σχεδιασμός είναι τέχνη και δημιουργία που βασίζονται υποχρεωτικά στην κριτική ανάλυση των δεδομένων και τον συγχρονισμό των διαφόρων συνιστωσών, όπως το κυκλοφοριακό, το δημογραφικό, το οικονομικό, και το αισθητικό.
Η μελλοντική ανάπτυξη της Καρδίτσας δεν πρέπει να είναι το άθροισμα απομονωμένων και ετερόκλητων έργων αλλά το γινόμενο συνδεομένων και συγχρονισμένων παρεμβάσεων στη λογική ενός ολικού σχεδιασμού. Να γίνω πιο κατανοητός: Είναι γεγονός ότι η μετα-covid εποχή έχει αλλάξει τον τρόπο ζωή μας. Η αναζήτηση για αεριζόμενους δημόσιους χώρους, οι ήπιες μετακινήσεις και η άσκηση δια μέσου ασφαλών ποδηλατοδρόμων, η παροχή βιταμίνης D στα ηλιόλουστα πάρκα θα είναι ένα από τα ζητούμενα.
Η παραποτάμιος ανάπτυξη της Καρδίτσας θα μπορούσε κάλλιστα να ανταποκριθεί σε αυτές τις καινούργιες ανάγκες. Ωστόσο, η πιθανή παραποτάμιος ανάπτυξη θα ήταν καλύτερα εφικτή, αν γινόταν δια μέσου ενός συνολικού σχεδίου που θα ενσωματώνει τις οδικές εισόδους, την οπτική δια δραστικότητα, το πάρκινγκ, την ανάπλαση του στρατοπέδου και τη μορφολογική και εννοιολογική του σύνδεση με τον σιδηροδρομικό σταθμό, καθώς επίσης και την αξιοποίηση των πανοραμικών Θεών που προσφέρουν τα Άγραφα.
Ας πάρουμε ένα δεύτερο παράδειγμα : Η προβλεπόμενη ολοκλήρωση του περιφερειακού δακτυλίου θα λύσει μακροχρόνια κυκλοφοριακά προβλήματα, αλλά ταυτόχρονα θα μπορούσε να δημιουργήσει κάποιες εμπορικές αλλοιώσεις, που κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε να προβλεφθούν και επιλυθούν προτού είναι αργά. Στην παρούσα κατάσταση, ένα μέρος της εξωτερικής Κυκλοφορίας εισέρχεται στην πόλη και πιθανών αφήνει χρήματα στην τοπική κοινωνία.
Η λύση που προτείνω είναι αυτή της ενσωμάτωσης των ελκυστικών εισόδων σε στρατηγικά σημεία του δακτυλίου, ούτως ώστε να λειτουργήσουν σαν πόλοι έλξης και υποσυνείδητα να προτρέψουν και να οδηγήσουν τους τουρίστες και γενικά τους περαστικούς, να μπουν στο εμπορικό κέντρο και να καταναλώσουν.
Η μετάδοση των μηνυμάτων σχεδιάσθηκε σύμφωνα με την έννοια της ακολουθίας προσέγγισης: σημείο παρατήρησης, ταχύτητα και γωνία θέασης
Βιτρινα
Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΙΤΡΙΝΑΣ στα νευραλγικά σημεία των εισόδων της πόλης είναι επομένως η πρώτη ενότητα του οράματός μου για την ανάπτυξη της Καρδίτσας. Σε γενικόλογη μετάφραση το Brand Name είναι μια λειτουργία του μάρκετινγκ που χρησιμοποιεί τεχνικές για να αυξήσει την αντιληπτή αξία μιας σειράς προϊόντων ή μιας επωνυμίας με την πάροδο του χρόνου. Σε απλά εμπορικά ελληνικά : μια εικόνα που πουλάει. Στην προσπάθεια οικονομικής ανάτασης των πόλεων, η έννοια του Brand Name χρησιμοποιείται ευρέως τα τελευταία χρόνια δια μέσου του πολεοδομικού σχεδιασμού. Το Urban branding της πόλης είναι μια νέα πτυχή της αστικής επικοινωνίας καθώς βελτιώνει το μάρκετινγκ της εικόνας της πόλης με διάφορους τρόπους μετατρέποντας την οπτική εικόνα της πόλης σε εικόνα επωνυμίας. Σε πρακτικό επίπεδο, το πρώτο βήμα είναι η δημιουργία μιας ελκυστικής εικόνας με αναγνώσιμους συμβολισμούς ικανούς να εκπέμπουν βιωματικά και ιστορικά μηνύματα στους επισκέπτες ούτως ώστε οι τελευταίοι ασυναίσθητα να εισέλθουν στην πόλη και να καταναλώσουν. Οι κυκλοφοριακοί κόμβοι λόγω νευραλγικής θέσης προσφέρονται για την τοποθέτηση αυτών των εικόνων βιτρίνας. Έχοντας ήδη, σχεδιάσει αρκετά Brand Names στη Κοιλάδα του Λιγηρα και έχοντας αξιολογήσει τη χρησιμότητά τους σε βάθος χρόνου, αναρωτήθηκα γιατί ο νομός της Καρδίτσας δεν έχει αξιοποιήσει ακόμη αυτό τον μοχλό ανάπτυξης.
Ο υδάτινος πλούτος. Μια καινούργια επιβλητική είσοδος με αναφορές στον ποταμό Καράμπαλη και τις 3 λίμνες του νομού Καρδίτσας
– Πόσο εύκολα όμως υλοποιούνται οι συγκεκριμένες ιδέες;
Είναι πολύ πιο εύκολο στην Καρδίτσα από αυτά που υλοποίησα στη Γαλλία και ο λόγος είναι σχετικά απλός. Στις περισσότερες μελέτες χρειάστηκα να εφεύρω μια σειρά από συνιστώσες για τη δημιουργία της τελικής εικόνας. Αντιθέτως, στην περιοχή της Καρδίτσας οι συνιστώσες υπαρχουν, το μόνο που μένει είναι να τις βγάλουμε σε συγκεκριμένα ορατά σημεία.
-Ποιες είναι αυτές οι συνιστώσες;
Πρώτα από όλα, και κατά τη γνώμη μου η πιο σημ ντική, είναι η μεταφορική εικόνα της καρδούλας που πιθανώς πηγάζει από την ετυμολογία του ονόματος Καρδίτσα – κέντρο και καρδιά της Ελλάδας.
Η εικόνα της καρδούλας παραπέμπει σε φιλική ανοιχτή πόλη, μια θεματολογία που βλέπουμε σε διάφορες πρωτεύουσες. Εμείς στην Καρδίτσα την έχουμε δικαιωματικά αυτή την εικόνα. Η δεύτερη συνιστώσα του Brand Name που προτείνω είναι το υδάτινο στοιχείο των 3 ποταμών, δυστυχώς ανεκμετάλλευτων για μια πιθανή παραποτάμιος ανάπτυξη. Ο πλούσιος ορεινός πλούτος του νομού είναι επίσης ένα αναγνώσιμο στοιχείο με ισχυρούς ιστορικούς συμβολισμούς.
Για να μη μακρηγορώ, σας παραθέτω εικόνες από τη μελέτη των 150 σελίδων καθώς δε θα ήθελα να επηρεάσω τη γνώμη σας με τεχνικά στοιχεία και προσωπικά επιχειρήματα. Θα ακολουθήσουν κι άλλες ενότητες με τις ιδέες του κ. Κυριάκου γύρω από τον χωροταξικό σχεδιασμό. Ο Χρήστος είναι αναγνωρισμένος ακαδημαϊκός και κορυφαίος Πολεοδόμος, αστικός σχεδιαστής και πολιτικός μηχανικός στη Γαλλία. Ήταν ένας από τους νεότερους καθηγητές στη Γαλλία, σε ηλικία 34 ετών, κατ ‘εξαίρεση διορίστηκε καθηγητής πανεπιστημίου από τον
Υπουργό Εθνικής Παιδείας. Είναι απόφοιτος της Οξφόρδης. Έχει σχεδιάσει και υλοποιήσει περισσότερα από 150 έργα με μεγάλη ζήτηση, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται εντός των προστατευόμενων περιοχών της UNESCO. Έχει κερδίσει πολλά βραβεία, το Μουσικό Πάρκο, που βρίσκεται στην κεντρική Γαλλία.
Ο καθηγητής κ. Χρήστος Κυριάκος
