Οκτώβρης 1994 – Σεπτέμβρης 2023: Ο εφιάλτης σε... επανάληψη

Του Κώστα Παλαιού

•29 χρόνια από τις καταστροφικές πλημμύρες που χτύπησαν το Ν. Καρδίτσας και έπνιξαν τη Μεταμόρφωση
• «Φάντασμα» το χωριό ενάμισι μήνα μετά τη δεύτερη και φονική καταστροφή – «κίτρινο» χαρακτηρίστηκε σχεδόν το σύνολο των σπιτιών
• Μονόδρομος η υλοποίηση όλων των έργων αντιπλημμυρικής θωράκισης του Νομού

Μεματόρφωση 1994… Μεταμμόρφση 2023. Η ίδια εικόνα με διαφορά 29 ετών. Η καταστροφή σε επανάληψη, με το Νομό Καρδίτσας να πνίγεται και το χωριό να βυθίζεται κάτω από τα λασπόνερα.


Το πρωτοσέλιδο του «Νέου Αγώνα» της 23ης Οκτωβρίου 1994 έγραφε: «Βιβλική καταστροφή στο Νομό Καρδίτσας, ανεπαρκής η κρατική μηχανή, εφιαλτικές ώρες έζησαν οι Καρδιτσιώτες»

Ήταν τέτοιες ημέρες πριν από 29 χρόνια που ο κάμπος της Καρδίτσας είχε μετατραπεί σε μια απέραντη… λίμνη. Οι καταστροφικές πλημμύρες είχαν «χτυπήσει» το Νομό Καρδίτσας και κυρίως τη Μεταμόρφωση και το Βλοχό, χωριά στα οποία κατέληγαν τα νερά των ποταμών. Η περιοχή βυθίστηκε κάτω από τα λασπόνερα που έφθαναν τα τρία μέτρα και οι μετακινήσεις δεν γίνονταν με αυτοκίνητο ή τρακτέρ, αλλά με βάρκα!

Στο ίδιο έργο θεατές

Σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά (Οκτώβρης το 1994, Σεπτέμβρης το 2023) οι Καρδιτσιώτες βρέθηκαν θεατές ξανά στο ίδιο τραγικό έργο θεατές. Η Μεταμόρφωση καλύφθηκε από τα λασπόνερα, δύο χωριανοί έχασαν της ζωή τους, ενώ σήμερα το χωριό είναι στην κυριολεξία μια περιοχή «φάντασμα».

Η σημερινή κατάσταση των σπιτιών  και η ανάγκη για μετεγκατάσταση

Σε επικοινωνία που είχαμε με τον Πρόεδρο της Μεταμόρφωσης κ. Πέτρο Κοντογιάννη μας ενημέρωσε ότι έχει διενεργηθεί έλεγχος από τα κλιμάκια στα σπίτια του χωριού. Το σύνολο σχεδόν των οικιών χαρακτηρίστηκε «κίτρινο» (δηλαδή χρειάζονται επισκευή για να ξανακατοικοιθούν), τρία σπίτια χαρακτηρίστηκαν «κόκκινα» και κατεδαφιστέα, ενώ μόλις 4-5 «πράσινα». Συνέχισε λέγοντας ότι η τοπική κοινωνία ζητά τη μετεγκατάσταση του χωριού και όσοι προχωρήσουν σε επισκευές στα σπίτια τους θα τα κρατήσουν για να τα χρησιμοποιούν ώστε να εξυπηρετούνται κατά τη διάρκεια των αγροτικών τους εργασιών.

Η μεγάλη καταστροφή και τα προβλήματα που προκλήθηκαν, μέσα από το «Νέο Αγώνα» της εποχής. Στη Μεταμόρφωση, όπως και φέτος, έτσι και το 1994 τα λασπόνερα έφτασαν τα 3 μέτρα στο ύψος. Οι κάτοικοι ανέβηκαν στις στέγες των σπιτιών για να σωθούν…

1994 όπως 2023!

Στη συνέχεια παρουσιάζουμε περυσινό αφιέρωμά που είχαμε κάνει στον «Νέο Αγώνα» για τις πλημμύρες του ’94, το οποίο κάλλιστα θα μπορούσε να περιγράφει τη φετινή φονική πλημμύρα. Συγκεκριμένα γράφαμε για το 1994: «Επί δύο ημέρες έβρεχε ασταμάτητα και καταρρακτωδώς. Υπολογίζεται ότι περισσότερα από 1.000 χιλιοστά νερού έπεσαν το διάστημα εκείνο στο Νομό. Τα ορμητικά νερά των ποταμών Ενιππέα, του Σοφαδίτη, του Καράμπαλη, του Μέγα, του Καλέντζη, του Πάμισσου, του Φαρσαλίτη, άρχισαν να καταλήγουν στο καταληκτικό σημείο του κάμπου στη Μεταμόρφωση.

Οι φόβοι, λόγω των ανύπαρκτων αντιπλημμυρικών έργων επιβεβαιώθηκαν. Αργά το απόγευμα της Κυριακής 23 Οκτωβρίου τα νερά κατέκλυσαν τη Μεταμόρφωση η οποία βυθίστηκε κάτω από τα λασπόνερα.

Τα νερά είχαν σχηματίσει μία απέραντη λίμνη όπου το βάθος έφθανε ακόμη και τα τρία μέτρα. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατούσε ήταν πως οι κάτοικοι προσέγγιζαν το χωριό όπου φαινόταν μόνο οι στέγες των σπιτιών με βάρκες. Παρόμοια κατάσταση και στο Βλοχό με την Πυροσβεστική να απεγλωβίζει 40 άτομα από τα σπίτια τους.

Οι τότε τοπικές αρχές είχαν αναγκαστεί να σπάσουν το οδόστρωμα σε αρκετά σημεία στο επαρχιακό δίκτυο στον Κάμπο, στον Κοσκινά, τη Μαραθέα, το Μάρκο, για να δώσουν διέξοδο στα νερά που σχημάτιζαν μία τεράστια λίμνη.

Κόποι μιας ολόκληρης ζωής κατέληγαν στον… Καιάδα. Χιλιάδες στρέμματα καλλιεργειών “πνίγηκαν” από τα λασπόνερα, ενώ χιλιάδες τόνοι βαμβακιού που ήταν συγκεντρωμένοι στις αποθήκες και τα χωράφια είχαν παρασυρθεί από τα ορμητικά νερά. Δισεκατομμύρια δραχμές πήγαν στράφι, λόγω των ελλιπέστατων αντιπλημμυρικών έργων.

Οι παλιοί βέβαια θα θυμούνται και τη συγκινητική στιγμή των παιδιών του δημοτικού σχολείου της Μεταμόρφωσης να κρατούν την ελληνική σημαία στην παρέλαση την 28η Οκτωβρίου την οποία είχαν βγάλει από τα λασπόνερα.

Οι ζημιές δεν είχαν περιοριστεί μόνο στη Μεταμόρφωση και στην ευρύτερη περιοχή του Παλαμά, αλλά είχαν επεκταθεί σε ολόκληρο το Νομό. Στην πόλη της Καρδίτσας, είχαν πλημμυρίσει υπόγεια πάρκιγκ στο κέντρο της πόλης, αλλά και σπίτια και επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στην πλημμυρική ζώνη του Καράμπαλη, κτηνοτροφικές μονάδες και ημιυπόγεια μαγαζιά, καθώς η στάθμη των νερών των ποταμών Γαύρα και Καράμπαλη βρίσκονταν πάνω από το σημείο σιφωνισμού των ομβρίων υδάτων, με αποτέλεσμα αυτά να επιστρέφουν μέσα στην πόλη.

Στην Καρδίτσα, στην περιοχή της Παπαράντζας είχαν εγκλωβιστεί οκτώ άτομα, ο Ποταμός Καλέντζης είχε ξεχειλίσει στο ύψος του βιολογικού καθαρισμού, ενώ εκατοντάδες σπίτια και καταστήματα είχαν εγκαταλειφθεί.

Τα ορμητικά νερά είχαν περάσει και από την εμποροπανήγυρη η οποία διαλύθηκε πριν καν ξεκινήσει. Από την πρωτοφανή καταιγίδα είχαν δημιουργηθεί ζημιές στα δίκτυα του ΟΤΕ και της ΔΕΗ, με αποτέλεσμα πολλές περιοχές να μείνουν χωρίς

ρεύμα και τηλέφωνο.
Εκτεταμένες καταστροφές είχαν προκληθεί και στα εκτελούμενα έργα του φράγματος Σμοκόβου και της σήραγγας Λεονταρίου.

Στην Κοινότητα Ζαϊμίου είχαν πλημμυρίσει 15 σπίτια και ένα κατάστημα, ενώ προβλήματα είχαν δημιουργηθεί στο Μεσενικόλα και στο Βλάσι.

Κατολίσθηση είχει σημειωθεί στο Λαμπερό με αποτέλεσμα να κινδυνεύσουν τρεις οικογένειες. Στο Γραμματικό το ύψος του νερού είχε φθάσει το ένα μέτρο, ενώ είχαν πλημμυρίσει περισσότερα από 30.000 στρέμματα.

Στην Απιδιά είχε φύγει ολόκληρη αποθήκη στο ποτάμι και κινδύνευσαν πέντε σπίτια, αλλά και ο ιερός Ναός του Αγίου Χαραλάμπους.

“Στην Κυψέλη αντικρύζει κανείς την εικόνα του κατακλυσμού του Νώε” έγραφε ο “Νέος Αγών”. Το ύψος του νερού είχε φθάσει το 1,5 μέτρο με τους κατοίκους να ξενυχτούν στους δρόμους και το 70% να εγκαταλείπει το χωριό. Σπίτια και αποθήκες είχαν καταρρεύσει, ενώ 22.000 στρέμματα κατακλύσθηκαν από το νερό.

Στην Καρδιτσομαγούλα, πάνω από 15.000 στρέμματα είχαν καταστραφεί, ενώ πλημμύρισσαν σπίτια και αποθήκες. Στον Άγιο Θεόδωρο από τα 300 σπίτια μόνο στα 29 δεν είχε μπει νερό μέσα, ενώ στην πόλη των Σοφάδων το ύψος του νερού είχε φθάσει το ένα μέτρο.

200 δις δραχμές οι ζημιές

Οι ζημιές συνολικά είχαν υπολογιστεί σε 200 δις δραχμές. Λίγες ημέρες μετά τις καταστροφικές πλημμύρες και αφού είχαν γίνει οι πρώτες εκλογές για την Αιρετή Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, το Νομό μας είχε επισκεφθεί ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κώστας Λαλιώτης για να υποσχεθεί δέσμη μέτρων για την ανακούφιση των πληγέντων, αλλά και ένα πακέτο αντιπλημμυρικών έργων (το γνωστό “πακέτο Λαλιώτη”) στον κάμπο της Καρδίτσας».

29 χρόνια μετά ήρθε ο «Ντάνιελ», ενώ είχε μεσολαβήσει τρία χρόνια πιο πριν ο «Ιανός», για να βυθίσει το νομό στις λάσπες, προκαλώντας νέες τεράστιες καταστροφές.


Αποδεικνύεται πλέον ότι τέτοιου είδους ακραία καιρικά φαινόμενα δεν εκδηλώνονται κάθε 1.000 ή 16.000 χρόνια όπως έχουμε ακούσει. Αλλά μετά από 30, από15 ή ακόμη και από 3 χρόνια.

Αποτελεί πλέον μονόδρομο η υλοποίηση όλων των έργων στα ορεινά και τα πεδινά τμήματα του Νομού που θα θωρακίσουν αντιπλημμυρικά τον πολύπαθο τόπο μας, θα προστατέψουν τις ζωές και τις περιουσίες. Προς την κατεύθυνση αυτή, είναι μονόδρομος ο οργανωμένος αγώνας και η μαχητική διεκδίκηση από την τοπική κοινωνία…