Με αφορμή τη χθεσινή ημερίδα (ΕΔΩ Ρεπορτάζ του Νέου Αγώνα) ο “ΝΑ” μίλησε με τον κ. Πέτρο Γαλάνη* για τη χρήση των social media και τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να προστατευτούν τα παιδιά από την κατάχρηση.
Το πλήρες κείμενο της συζήτησης έχει ως εξής:
– Το TikTok εξαπλώνεται και φαίνεται ότι είναι πολύ εθιστικό
Το TikTok είναι το πιο δυναμικό μέσο κοινωνικής δικτύωσης στα παιδιά και στους εφήβους. Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που αναδύθηκε μετά την πανδημία, καθώς κατά τη διάρκεια της πανδημίας ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, ιδιαίτερα των νέων, ασχολήθηκε με το TikTok.
Πριν την πανδημία ασχολούνταν κυρίως με το Facebook και το Instagram. Οι νέοι πλέον και τα παιδιά ασχολούνται με το TikTok, το οποίο έχει αποδειχθεί ήδη με τις πρώτες μελέτες ότι είναι πολύ πιο εθιστικό σε σχέση με τα άλλα social media. Και αυτός είναι και ο σκοπός που κάνουμε τις μελέτες πάνω σε αυτό το θέμα, καθώς πρόκειται για ένα θέμα αρκετά επίκαιρο, ένα θέμα δημόσιας υγείας, έτσι ώστε να μπορούμε να ενημερώσουμε το κοινό και κυρίως τα παιδιά για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει.
–Πώς μπορούν τα παιδιά ή οι γονείς μάλλον να προστατεύσουν τα παιδιά τους από την υπερχρήση, την κατάχρηση αυτών των δικτύων.
Ακριβώς. Αυτό είναι το πιο σημαντικό. Καταρχάς τα ίδια τα παιδιά που είναι πανέξυπνα θα πρέπει να μπορούν να διαχειριστούν τον χρόνο που χρησιμοποιούν το TikTok. Δεν θα πρέπει να σπαταλούν χρόνο έναντι του διαβάσματος ή των κοινωνικών τους συναναστροφών. Και οι γονείς θα πρέπει να έχουν επίβλεψη. Αυτό είναι σαφές. Δηλαδή το να αφήσεις ένα παιδί τρεις ώρες με το κινητό χωρίς να ξέρεις που βρίσκεται και το τι κάνει είναι το πιο επικίνδυνο που μπορείς να κάνεις.
-Πόσο εύκολο είναι αυτό όμως έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η κοινωνία μας και η καθημερινότητα;
Σωστά. Θέλει σίγουρα ενέργεια, θέλει κόπο, θέλει χρόνο και θέλει οι γονείς να ασχοληθούν με τα παιδιά. Τα παιδιά, ακριβώς επειδή είναι παιδιά, είναι πιο επιρρεπή στο να ασχοληθούν με κάτι το οποίο είναι πιο χαλαρό από το διάβασμα. Οπότε θα πρέπει οι γονείς να είναι σε εγρήγορση και σίγουρα και οι εκπαιδευτικοί. Δηλαδή αυτό που λέμε αν επιτρέπουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τα παιδιά είναι ένα μεγάλο ερώτημα. Δεν είναι και πολύ σωστό να απαγορεύσεις σε κάποιον κάτι. Το θέμα είναι να μπορέσεις να τον πείσεις να το διαχειριστεί σωστά.
Η τεχνολογία δεν είναι καλή ή κακή. Είναι κακή ή καλή η χρήση της τεχνολογίας. Οπότε τα παιδιά θα πρέπει να προσαρμοστούν και οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί σε αυτό ακριβώς. Πώς να χρησιμοποιήσουν σωστά την τεχνολογία.
-Το τελευταίο διάστημα παρατηρούμε με το πρόγραμμα των influencers παρατηρούμε όλο και μικρότερες ηλικίες παιδιά, δηλαδή δημοτικού, να αναλαμβάνουν το ρόλο ενός influencer.
Ακριβώς. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα παιδιά δεν πρέπει να εκτίθενται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με φωτογραφίες και με βίντεο. Να πάμε ένα βήμα παραπέρα, δεν πρέπει καν οι γονείς να βάζουν φωτογραφίες των παιδιών τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Για τους influencers είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, γιατί βγάζουν και λεφτά, οπότε ένα παιδί 15 χρονών σκέφτεται: πολύ ωραία, θα γίνω influencer, θα βγάλω λεφτά. Ας σκεφτούμε όμως ότι είμαστε 10.500.000 στην Ελλάδα περίπου και οι influencers που βγάζουν λεφτά είναι 100. Δεν είναι μια δουλειά που θα πρέπει κάποιος να σκεφτεί, θα την κάνω επαγγελματικά και θα μπορώ με αυτό να ζήσω. Θα πρέπει να χρησιμοποιείς τα social media για να διασκεδάσεις. Όχι να σκέφτεσαι ότι θα είναι αυτός ο σκοπός να δουλέψω μέσα από αυτά και να βγάλω λεφτά.
-Η απαγόρευση των social media από μια ηλικία και κάτω είναι ένα σωστό μέτρο;
Είναι ένα μέτρο, όχι όμως για κάποιον που είναι 16 χρονών. Δηλαδή αυτός που είναι 16 χρονών και χρησιμοποιεί τα social media από τα 13 και επικοινωνεί σε φυσιολογικούς ρυθμούς χωρίς να είναι πρόβλημα για αυτόν, εγώ δεν θα έλεγα ότι θα πρέπει να απαγορευτεί. Να μπορεί να το χρησιμοποιεί σωστά. Τώρα να έχει ένα παιδί social media που είναι 7 χρονών είναι παραλογισμός. Το λέω αυτό γιατί στις Ηνωμένες Πολιτείες τα μισά 7χρονά έχουν λογαριασμό στο TikTok.
Ε, αυτό δεν είναι φυσιολογικό. Σίγουρα είναι πρόβλημα. Για μένα… Οι μελέτες λένε ότι άνω των 13 ετών θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν μισή με μία ώρα μέρα τα social media.
Εφόσον είναι σωστά ενημερωμένα και εφόσον υπάρχει επίβλεψη από τους γονείς. Δηλαδή ο γονιός να έχει πρόσβαση στο κινητό του παιδιού. Να μπορεί να πάει να δει πού μπήκε στα social media και σίγουρα να μπορεί να συζητάει με το παιδί. Δηλαδή μέσα από τα social media, μέσα από το internet γενικά μπορεί να βρουν τρόπους να επικοινωνήσουν οι γονείς με τα παιδιά. Να δουν ένα βίντεο μαζί, να συζητήσουν ένα πρόβλημα, να πουν κάτι παραπάνω. Όχι να κάθονται στο TikTok τέσσερις ώρες τη μέρα και να μην κάνουν τίποτα.
Τζένη Σουλτανιά
*Ο κ. Γαλάνης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Νοσηλευτικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με γνωστικό αντικείμενο: «Ερευνητική Μεθοδολογία και Νοσηλευτική Βάσει Τεκμηρίων». Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Κλινικής Επιδημιολογίας. Βρίσκεται στο κορυφαίο 2% των ερευνητών παγκοσμίως σύμφωνα με το ερευνητικό του έργο. Είναι συγγραφέας 8 επιστημονικών βιβλίων όπως «Μεθοδολογία της Έρευνας στις Επιστήμες Υγείας».
