Αισθητό αναμένεται να είναι το πλήγμα και στις εξαγωγές θεσσαλικών προϊόντων από την επιβολή δασμών εκ μέρους της κυβέρνησης των ΗΠΑ που ανακοινώθηκαν από τον πρόεδρο Τραμπ, σε μια συγκυρία μάλιστα που οι ΗΠΑ αποκτούσαν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία ως εξαγωγικός προορισμός.
Φέτα, ελιές, ελαιόλαδο και κομπόστες είναι κάποια από τα αγροτικά προϊόντα που παράγονται στη Θεσσαλία και αναμένεται να πληγούν, ενώ σε ότι αφορά άλλα Ελληνικά είδη που εξάγονται στις ΗΠΑ, τσιμέντο και αλουμίνιο είναι από εκείνα που εκτιμάται ότι θα πληγούν περισσότερο από την επιβολή των δασμών. Μάλιστα αξίζει να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ αποτελούν την πέμπτη σημαντικότερη αγορά για τις ελληνικές εξαγωγές φέτας.
Άμεσο πλήγμα στις εξαγωγές
Το πλήγμα είναι άμεσο. Τα ελληνικά προϊόντα θα είναι πλέον ακριβότερα για τους Αμερικανούς και ως εκ τούτου λιγότερο ανταγωνιστικά, παρά τις όποιες προσπάθειες θα γίνουν από τις ελληνικές επιχειρήσεις και τους αντιπροσώπους – διανομείς των ελληνικών προϊόντων στις ΗΠΑ να απορροφήσουν μέρος της δασμολογικής επιβάρυνσης.
Οι εξαγωγείς, πάντως, θεωρούν ότι υπάρχουν δύο πιθανά «αναχώματα»: πρώτον, η αυξανόμενη τάση των Αμερικανών να πληρώνουν, έστω και ακριβότερα, για ποιοτικά προϊόντα και δεύτερον, η ισχυροποίηση του δολαρίου έναντι του ευρώ.
Η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ την περίοδο 2020-2024 κατέγραψε μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 20,4%. Αντίστοιχα το μερίδιο των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών, από 3,75% το 2020 έφτασε το 4,89% το 2024. Το εμπορικό ισοζύγιο Ελλάδας ΗΠΑ είναι πλεονασματικό για την Ελλάδα, με το πλεόνασμα να διαμορφώνεται σε 268,19 εκατ. ευρώ το 2024, υποχωρώντας σημαντικά σε σύγκριση με το 2023 (617,71 εκατ. ευρώ).
Προσπάθεια για εξαίρεση στις εξαγωγές
Ψυχραιμία στις αντιδράσεις έναντι των δασμών που ανακοίνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, συνέστησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, σε συνέντευξή του, κάνοντας αναφορά και στα ελληνικά αγροτικά προϊόντα που επηρεάζονται από τα μέτρα.
Παράλληλα σε δήλωσή του υπογράμμισε: «Η πρόσφατη εξέλιξη που αφορά στην επιβολή δασμών από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών σε όλα τα προϊόντα των χωρών, είναι μια όχι τόσο ευχάριστη εξέλιξη. Και προφανώς αφορά σε πολύ μεγάλο βαθμό και στην ίδια την πατρίδα μας, μιας και οι εξαγωγές -κυρίως προϊόντων πρωτογενούς τομέα- σε πολύ μεγάλο βαθμό κατευθύνονται προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μεταξύ των προϊόντων που ξέρουμε ότι εξάγουμε είναι τα λαχανικά, η φέτα, οι ελιές, το λάδι.
Όπως είπα νωρίτερα η εξέλιξη αυτή δημιουργεί ένα γενικότερο προβληματισμό, ο οποίος περιγράφεται σε ένα μεγάλο βαθμό από τις δηλώσεις προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, κατά τις οποίες συνιστάται ψυχραιμία.
Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τις πολιτικές που αφορούν γενικότερα την παραγωγή και τη διάθεση των ευρωπαϊκών προϊόντων. Η Ελλάδα πλήττεται στο κομμάτι των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων ενώ πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες πλήττονται στο κομμάτι των εξαγωγών της βαριάς βιομηχανίας. Άρα λοιπόν χρειάζεται να δούμε εκ νέου αυτή την πραγματικότητα που διαμορφώνεται.
Η Ευρώπη είναι μια κοινωνία 450 εκατομμυρίων ανθρώπων που από μόνη της μπορεί να επαναπροσδιορίσει πολιτικές, να επανασχεδιάσει πολιτικές, να δει πού ακριβώς μπορεί να κατευθύνεται η παραγωγή και μπορεί να υπάρχει μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία για τα δικά της προϊόντα.
Σε ό,τι αφορά τα το τι μπορεί να γίνει για τα ελληνικά προϊόντα, αυτό που έχω πει από την πρώτη στιγμή είναι ότι η μοναδικότητα των ελληνικών προϊόντων μας δίνει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα διαπραγμάτευσης για τυχόν εξαίρεσή τους από το συγκεκριμένο καθεστώς που επιβάλλεται. Αλλά αυτό προφανώς θα τύχει μιας ευρύτερης συζήτησης στο επόμενο χρονικό διάστημα, για να δούμε ποιες θα είναι οι εξελίξεις και ποια θα είναι η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών».
Οικολογικά σχήματα
Σε ό,τι αφορά στην πληρωμή των οικολογικών σχημάτων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ ο κ. Τσιάρας διευκρίνισε ότι πληρώθηκαν 450 εκατ. ευρώ, ενώ τα αιτούμενα χρήματα ήταν τουλάχιστον διπλάσια. «Ήταν μια πάρα πολύ δύσκολη άσκηση που αφορούσε και στον επαναπροσδιορισμό των ποσών που έπρεπε να δώσουμε ανά καλλιέργεια για κάθε οικολογικό σχήμα, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε να γίνει αυτό». Κι επισήμανε το πρόβλημα που δημιουργεί η επιλογή πολλών οικολογικών σχημάτων.
«Μπροστά μας υπάρχει «πεδίον δόξης λαμπρό» για να αναθεωρήσουμε, ανασκευάσουμε και να ξαναδούμε τα οικολογικά σχήματα στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ», συμπλήρωσε ο ΥπΑΑΤ.
Σε συζήτηση με τον αγρότη, Γιώργο Δρόσο και στην ικανοποίηση του αιτήματος που είχε τεθεί από τον Οκτώβριο για οριζόντια περικοπή του πλαφόν στη συνδεδεμένη στο βαμβάκι, στις περιοχές που είχαν πληγεί από θεομηνίες και είχαν μειωμένη παραγωγή, ο κ. Τσιάρας εξήγησε ότι αυτό κατέστη δυνατόν γιατί η χώρα μας μπόρεσε να τεκμηριώσει το αίτημα στην ΕΕ και εξήγησε ότι αυτό γίνεται με κάθε ανάλογη πολιτική που εφαρμόζει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς για να γίνει αποδεκτή πρέπει να στηρίζεται από ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία.
