Tον δρόμο για τη συνταξιοδότηση σε αρκετούς αυτοαπασχολούμενους, μεταξύ αυτών και αγρότες, οι οποίοι παραμένουν «δέσμιοι» των υψηλών χρεών τους προς τον ΕΦΚΑ αναμένεται να ανοίξουν δύο παρεμβάσεις που ετοιμάζει το υπουργείο Εργασίας και οι οποίες θα ενταχθούν σε νομοσχέδιο που πρόκειται σύντομα να κατατεθεί στη Βουλή.
Η πρώτη παρέμβαση αφορά την παραγραφή των αξιώσεων του ΕΦΚΑ προς αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις με ασφαλιστικές οφειλές στη 10ετία και ουσιαστικά προσαρμόζει τη νομοθεσία σε περσινή απόφαση του ΣτΕ, σύμφωνα με την οποία το όριο της 20ετίας που ισχύει σήμερα είναι αντισυνταγματικό, καθώς παραβιάζει τις αρχές της ασφάλειας δικαίου και της αναλογικότητας. Μάλιστα, μελλοντικά, υπάρχει η σκέψη το χρονικό αυτό διάστημα να μειωθεί στην πενταετία.
Απαραίτητο να μην έχουν βεβαιωθεί οι οφειλές Η εν λόγω διάταξη θα καλύπτει χρέη προς όλα τα ασφαλιστικά ταμεία που έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ, συμπεριλαμβανομένου του ΟΓΑ. Πρέπει ωστόσο να τονιστεί ότι η παραγραφή θα αφορά οφειλές που έχουν «γεννηθεί» πέραν της δεκαετίας και οι οποίες, επιπρόσθετα, δεν έχουν αναζητηθεί από τον οργανισμό ή από το ΚΕΑΟ.
Σε αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή εντάσσονταν και οι βεβαιωμένες οφειλές, θα υπήρχε, σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας, Κωστή Χατζηδάκη, «ο ηθικός κίνδυνος να μην πληρώνει κανένας και θα κατέρρεε το ασφαλιστικό σύστημα». Για χρέη που έχουν αναζητηθεί και βεβαιωθεί από τον ΕΦΚΑ ή το ΚΕΑΟ, θα εξακολουθήσει να ισχύει κανονικά η 20ετία.
Με την παραγραφή ενός σημαντικού μέρους των οφειλών και εφόσον το χρέος που απομένει δεν υπερβαίνει τα 6.000 ευρώ για τους αγρότες και τα 20.000 ευρώ για τους επαγγελματίες, ανοίγει, υπό προϋποθέσεις, ο δρόμος για τη συνταξιοδότηση. Το κρίσιμο ζήτημα εδώ για τους οφειλέτες που εμπίπτουν στις προβλέψεις της προωθούμενης διάταξης έχει να κάνει με τον ασφαλιστικό χρόνο καθώς, όπως είναι γνωστό για τους αυτοαπασχολούμενους, το διάστημα για το οποίο δεν έχουν καταβληθεί εισφορές δεν προσμετράται στα απαραίτητα για τη συνταξιοδότηση έτη ασφάλισης.
Από τον ΕΦΚΑ και το υπουργείο Εργασίας σημειώνουν ότι οι εν λόγω ασφαλισμένοι θα μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, να πληρώσουν ή να ρυθμίσουν τις οφειλόμενες εισφορές, ακόμα και αν αυτές έχουν παραγραφεί, και να συμπληρώσουν έτσι τον αναγκαίο χρόνο ασφάλισης.
Στην πράξη, πάντως, εκτιμάται ότι το νέο πλαίσιο θα έχει περισσότερο ενδιαφέρον για όσους έχουν συμπληρώσει τα 67 χρόνια τους και μετρούν τουλάχιστον μία 15ετία ασφάλισης και λιγότερο αυτούς που επιδιώκουν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα, στα 62 χρόνια, με 40 έτη.
Κι αυτό γιατί, στη δεύτερη περίπτωση, θα είναι πολύ δύσκολο να αναπληρωθεί ο χρόνος ασφάλισης που διαγράφεται.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Εργασίας, τα ασφαλιστικά χρέη αυτοαπασχολούμενων και επιχειρήσεων που έχουν «γεννηθεί» προ του 2011 και μπορούν δυνητικά να διαγραφούν είναι μεταξύ 200 και 250 εκατ. ευρώ. Από αυτά, ένα ποσοστό 20%, δηλαδή 40-50 εκατ. ευρώ, εκτιμάται ότι «ανήκει» σε αγρότες. Διπλάσιες δόσεις, μισή καταβολή
Η δεύτερη παρέμβαση που φέρνει το νέο νομοσχέδιο έχει να κάνει με την αύξηση των δόσεων της πάγιας ρύθμισης, από 12 που είναι σήμερα σε 24, εναρμονίζοντας ουσιαστικά το ΚΕΑΟ με αυτά που ισχύουν στην ΑΑΔΕ.
Πέρα από τους ασφαλισμένους που έχουν αρρύθμιστες οφειλές, η διάταξη αυτή πρόκειται να ωφελήσει και όσους έχουν ήδη ενταχθεί στην τρέχουσα ρύθμιση των 12 δόσεων και οι οποίοι αγγίζουν τους 97.000. Για τους συγκεκριμένους ασφαλισμένους, η «μετάβαση» στη ρύθμιση των 24 δόσεων θα γίνει αυτόματα και θα έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί στο μισό το ποσό της μηνιαίας δόσης τους.
Κλείνουν τέλος Αυγούστου oι εκκρεμότητες του ΟΓΑ
Μέχρι το τέλος του μήνα εκτιμούν υψηλόβαθμα στελέχη του EΦΚΑ ότι θα έχουν κλείσει και οι τελευταίες εκκρεμότητες που αφορούν παλιές αιτήσεις συνταξιοδότησης αγροτών που πληρούν όλες τις σχετικές προϋποθέσεις.
Από το στοκ των περίπου 22.000 ληξιπρόθεσμων αιτημάτων αγροτών για κύρια σύνταξη στις αρχές του χρόνου, αυτήν τη στιγμή μένει να διευθετηθούν κάποιες «ανοιχτές υποθέσεις που έχουν να κάνουν με αιτήματα που υποβλήθηκαν το 2021 και λιγότερο με αιτήματα των ετών 2019 και 2020.
Για το σύνολο των ταμείων, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, μέσα στον Ιούλιο εκδόθηκαν σχεδόν 30.000 συντάξεις και έχουν απομείνει πλέον περί τα 60.000 αιτήματα σε αναμονή για να εκκαθαριστούν μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου. Το 1/3 από αυτές πάντως, δηλαδή περίπου 20.000, ανήκουν στις λεγόμενες «ανελαστικές» περιπτώσεις, δηλαδή έχουν σοβαρές νομικές ή τεχνικές ελλείψεις που εμποδίζουν την απόδοση της σύνταξης. Για παράδειγμα, πάνω από 2.000 από αυτά τα αιτήματα έχουν γίνει από ασφαλισμένους με χρέη στο ΚΕΑΟ που ξεπερνούν τα σχετικά όρια (σ.σ. για τους αγρότες είναι, ως γνωστόν, τα 6.000 ευρώ), ενώ σε άλλα 1.000 αιτήματα υπάρχει σε εξέλιξη δικαστική διένεξη του ασφαλισμένου με τον ΕΦΚΑ.
Εξάλλου, σε 11.000 περιπτώσεις οι ασφαλισμένοι, παρά το γεγονός ότι έχουν υποβάλει αίτημα, δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ενώ, τέλος, περίπου 6.000 είναι οι περιπτώσεις που αφορούν αναπηρική σύνταξη, για την οποία ωστόσο δεν έχει ολοκληρωθεί ο σχετικός ιατρικός φάκελος.
