Η παγκόσμια παραγωγή εκκοκκισμένου βαμβακιού, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις (στοιχεία USDA, 11/10/2024), μετά τη μείωση της προηγούμενης περιόδου, προβλέπεται την περίοδο 2024/2025 να ανέλθει σε 25,4 εκατ. τόνους, παρουσιάζοντας αισθητή άνοδο (+2,6%), το μεγαλύτερο μέρος της οποίας θα εξακολουθήσει να συγκεντρώνεται σε πέντε χώρες (Κίνα, Ινδία, Βραζιλία, ΗΠΑ και Πακιστάν), που αναμένεται να καλύψουν το 76% του συνολικού όγκου.
Η άνοδος θα προέλθει κυρίως από την έντονη αύξηση της παραγωγής στη Βραζιλία και τις ΗΠΑ (+15% και +18% αντίστοιχα) και σε μικρότερο βαθμό από την Κίνα (+3,1%), ενώ, αντίθετα, έντονη μείωση προβλέπεται στο Πακιστάν (-19%) και σημαντική στην Ινδία (-7%).
Θετική, εξάλλου, μεταβολή αναμένεται στην παγκόσμια κατανάλωση βαμβακιού, ωθούμενη από τις σχετικά χαμηλότερες τιμές του προϊόντος κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, αλλά και από την ανάκαμψη της χρήσης του από τη βιομηχανία νηματουργίας, ιδιαίτερα στην Τουρκία, το Πακιστάν, το Βιετνάμ και την Ινδία.
Την περίοδο 2024/2025, η παγκόσμια κατανάλωση του προϊόντος προβλέπεται να ανέλθει σε 25,2 εκατ. τόνους, παρουσιάζοντας άνοδο ως προς την προηγούμενη (+1,7%), μεγαλύτερη από εκείνη της περιόδου 2023/2024 (+0,5%). Ειδικότερα, η κατανάλωση αναμένεται να παρουσιάσει μείωση στην Κίνα, ενώ οριακή αρνητική μεταβολή προβλέπεται στο Πακιστάν. Αντίθετα, άνοδος αναμένεται στην Ινδία και πολύ μεγαλύτερη στην Τουρκία, ο όγκος της οποίας θα κυμανθεί σε 1,63 εκατ. τόνους (+13,6%).
Στο παγκόσμιο εμπόριο του βαμβακιού αναμένεται περιορισμός και στις δύο πλευρές του (-3,4% στις εισαγωγές και -5,1% στις εξαγωγές). Ωστόσο, οι αρνητικές αυτές μεταβολές αποδίδονται, κυρίως, σε δύο περιπτώσεις. Στη μείωση των εισαγωγών, αρνητικά αναμένεται να επιδράσει η μεγάλη πτώση του όγκου στην Κίνα (-40%), ενώ, αντίθετα, έντονη άνοδος αναμένεται στην Τουρκία (+32%) και σημαντική στο Βιετνάμ.
Από την άλλη πλευρά, στις εξαγωγές ξεχωρίζει η μεγάλη μείωσή τους στην Ινδία (-44%) και σε μικρότερο βαθμό στην Αυστραλία, ενώ πτώση αναμένεται και από τις ΗΠΑ.
Σε ανοδική κατεύθυνση, άλλωστε, κινούνται οι προβλέψεις της Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής Βάμβακος (ICAC, 29/9/2024) στη διεθνή αγορά του προϊόντος, σύμφωνα με τις οποίες η παγκόσμια παραγωγή εκκοκκισμένου βαμβακιού προβλέπεται την περίοδο 2024/2025 να ανέλθει σε 25,5 εκατ. τόνους, παρουσιάζοντας αισθητή άνοδο από την προηγούμενη (+5,7%). Άνοδος, επίσης, αναμένεται στην παγκόσμια κατανάλωση (+3,6%), ενώ μείωση προβλέπεται στα αποθέματα του προϊόντος στο τέλος της τρέχουσας περιόδου σε σχέση με την προηγούμενη (-1,8%).
Οι εκτεταμένες καταστροφές από τις πλημμύρες που ενέσκηψαν στη Θεσσαλία τον Σεπτέμβριο του 2023 περιόρισαν την έκταση της καλλιέργειας του προϊόντος και είχαν ως συνέπεια την πτώση της εγχώριας παραγωγής, η οποία, όπως προκύπτει από στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κατέγραψε έντονη μείωση στο σύσπορο και στο εκκοκκισμένο βαμβάκι σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (-32% και – 35% αντίστοιχα). Η εξέλιξη αυτή είχε ισχυρό αρνητικό αντίκτυπο στο εισόδημα των παραγωγών, σε συνδυασμό και με την πτώση της μέσης τιμής παραγωγού στο σύσπορο, η οποία περιορίστηκε το 2023 σε 0,60 ευρώ/κιλό (-21%).
Ανησυχητική, άλλωστε, μείωση καταγράφεται στο πλήθος των παραγωγών του προϊόντος, ο αριθμός των οποίων περιορίστηκε το 2023 σε 39.346 καλλιεργητές, καταγράφοντας πτώση σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (-8,4%) και ακόμα μεγαλύτερη σε σχέση με το 2019 (-18,5%).
Επιπλέον, το 2023 ήταν μία από τις χειρότερες χρονιές στις εξαγωγές βαμβακιού της χώρας. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Access2Markets, 13/9/2024), οι ελληνικές εξαγωγές εκκοκκισμένου βαμβακιού περιορίστηκαν το 2023 σε 212 χιλ. τόνους, αξίας 418 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας μεγάλη μείωση της αξίας και του όγκου σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (-34% και -21% αντίστοιχα), αλλά και σημαντική μείωση της μέσης τιμής εξαγωγής, που μειώθηκε σε 1,97 ευρώ/κιλό (-16%).
Σημειώνεται ότι οι ελληνικές εξαγωγές προς την Τουρκία, παρά τη μεγάλη μείωσή τους, κάλυψαν το μεγαλύτερο μέρος του όγκου και της αξίας (40% και 49% αντίστοιχα το 2023). Ακολούθησαν τέσσερις κατά σειρά χώρες προορισμού (Αίγυπτος, Ινδονησία, Μπαγκλαντές και Πακιστάν), με σημαντική συμμετοχή στον όγκο και την αξία (47,9% και 47,8% αντίστοιχα)
Ωστόσο, από άποψη υψηλότερης μέσης τιμής εξαγωγής, καλύτερες ήταν οι αγορές της Ιταλίας (2,16 ευρώ/κιλό), της Ινδονησίας (2,10 ευρώ/κιλό) και της Ινδίας (2,10 ευρώ/κιλό), ενώ αντίθετα, η χαμηλότερη τιμή εξαγωγής εξακολουθεί να αντιστοιχεί στη Γερμανία (1,44 ευρώ/κιλό), υπολειπόμενη σημαντικά του μέσου όρου της χώρας.
Σύμφωνα με ορισμένες αρχικές εκτιμήσεις (στοιχεία υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, 10/10/2024), η έκταση της καλλιέργειας βαμβακιού αναμένεται το 2024 να κυμανθεί σε κάπως χαμηλότερο επίπεδο ως προς το προηγούμενο έτος (2,24 εκατ. στρέμματα), αλλά με αισθητή βελτίωση της απόδοσης σε σύσπορο προϊόν (650-670 χιλ. τόνοι, έναντι των 626 χιλ. τόνων του 2023).
Επιπλέον, με βάση τις τελευταίες διαθέσιμες αναφορές (στοιχεία USDA, 11/10/2024), η εγχώρια παραγωγή εκκοκκισμένου βαμβακιού προβλέπεται να ανακάμψει, ανερχόμενη την περίοδο 2024/2025 σε 239 χιλ. τόνους, παρουσιάζοντας σημαντική άνοδο (+15,5%). Άνοδος, αναμένεται και στις εξαγωγές, ο όγκος των οποίων προβλέπεται να ανέλθει σε 218 χιλ. τόνους (+3%).
Θετικές φαίνονται οι προοπτικές των ελληνικών εξαγωγών εκκοκκισμένου βαμβακιού σε ορισμένες χώρες. Ειδικότερα, ιδιαίτερα ευνοϊκή θεωρείται η συγκυρία των εξαγωγών προς την Τουρκία, μια και, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, στη χώρα αυτή αναμένεται την περίοδο 2024/2025 σημαντική άνοδος των αναγκών στο επίπεδο των εισαγωγών (+32%) και της κατανάλωσης (+14%). Άνοδος, εξάλλου, αναμένεται στη ζήτηση του προϊόντος, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της νηματουργίας στην Τουρκία, που προβλέπεται να παρουσιάσουν σημαντική αύξηση (+13,5%).
Πέραν αυτών, όμως, οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις θα ήταν σκόπιμο να στοχεύσουν ορισμένες χώρες που παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η Ιταλία, η οποία καλύπτει συνήθως το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της με εισαγωγές εκκοκκισμένου βαμβακιού από την Τουρκία (7.100 τόνοι το 2023, ποσοστό 31%) και με υψηλή μέση τιμή εισαγωγής (2,53 ευρώ/κιλό).
Μια επόμενη, εξίσου σημαντική στόχευση, αφορά την Ινδία, η οποία στην τρέχουσα περίοδο αναμένεται να παρουσιάσει πτώση στην παραγωγή του προϊόντος (-7%), σε συνδυασμό με τη μεγάλη άνοδο των εισαγωγών της (501 χιλ. τόνοι, έναντι των 193 χιλ. τόνων της προηγούμενης περιόδου), αλλά και με την υψηλή προσφερόμενη τιμή.
Ανοιχτή, επίσης, παραμένει η αγορά του προϊόντος στο Πακιστάν, το οποίο θα αντιμετωπίσει έντονη μείωση στην παραγωγή (-19%) και μεγάλη άνοδο στις εισαγωγές (+25%), ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζουν το Μπαγκλαντές και η Ινδονησία λόγω της προβλεπόμενης ανόδου των εισαγωγών τους (+1,6% και +8% αντίστοιχα).
Προς το παρόν, πάντως, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις (στοιχεία Eurostat, Cotton monthly trade, 16/9/2024), στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου του τρέχοντος έτους, οι ελληνικές εξαγωγές του προϊόντος εκτιμώνται σε 148.499 τόνους, αξίας 266,8 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους, μείωση ως προς την αξία (-11%), αλλά με οριακή μεταβολή ως προς τον όγκο, που εκτιμάται στο επτάμηνο του 2023 σε 148.841 τόνους.
Η πτώση στην αξία συνδέεται με την αρνητική μεταβολή στη μέση τιμή εξαγωγής, η οποία περιορίστηκε στο επτάμηνο του 2024 σε 1,80 ευρώ/κιλό, σημειώνοντας αισθητή μείωση ως προς το αντίστοιχο διάστημα του 2023 (2,02 ευρώ/κιλό).
