Ακόμη πιο πιεστικά επιστρέφει το ζήτημα της επιβολής κυρώσεων επί των άμεσων ενισχύσεων, ξεκινώντας από το έτος ενίσχυσης 2025, αγροτών στους οποίους βεβαιώνονται παρατυπίες που έχουν να κάνουν με το εργασιακό δίκαιο. Ο λόγος είναι πως μετά την εφαρμογή της λεγόμενης «κοινωνικής αιρεσιμότητας» της ΚΑΠ από πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ, πλέον τίθεται ζήτημα στρεβλώσεων ανταγωνισμού, μεταξύ των χωρών που έχουν συμμορφωθεί ως όφειλαν, σε σχέση με άλλες χώρες όπως η Ελλάδα που προσπαθούν να «παγώσουν» τη διαδικασία.
Για το θέμα αυτό μάλιστα έκανε ειδική αναφορά η Επιτροπή των Περιφερειών, μέσω της εισηγήτριας για δίκαιες συνθήκες εργασίας στη γεωργία, Καρίν Γκλόανεκ Μοράν, η οποία αναφέρθηκε στην ανάγκη για εναρμονισμένη προσέγγιση στα κράτη μέλη αναφορικά με την κοινωνική αιρεσιμότητα, κατά τη διάρκεια του σχετικού Σεμιναρίου Πολιτικής SafeHabitus (Βρυξέλλες, 12 Μαρτίου 2025).
Τυπικά, με βάση το στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ και τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, ο μηχανισμός κυρώσεων θα έπρεπε να έχει στηθεί στην Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου 2025. Στις παραβάσεις περιλαμβάνονται ανασφάλιστοι αγρεργάτες, μη ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας, απουσία ασφαλών δομών σε περίπτωση φιλοξενίας τους κ.ο.κ. Η χώρα μας, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, έχει προσπαθήσει να αναβληθεί ή ακόμη και να ακυρωθεί η σχετική απαίτηση.
Το κύριο επιχείρημα είναι πως εφόσον η εθνική νομοθεσία ήδη τιμωρεί τους παραβάτες του εργασιακού δικαίου επιβάλλοντας διοικητικά πρόστιμα, τότε το να υπάρχουν κυρώσεις και στις επιδοτήσεις αποτελεί διπλή τιμωρία, δυσανάλογη του παραπτώματος.
Οι ελληνικές αρχές πλέον προσβλέπουν στο «πακέτο απλοποίησης» της ΚΑΠ που ετοιμάζει η Κομισιόν το οποίο θα εμπεριέχει μεγάλης έκτασης διευκολύνσεις και ενδεχομένως και περιπτώσεις κατάργησης διάφορων υποχρεώσεων. Πρακτικά πάντως η κοινωνική αιρεσιμότητα έχει τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2025 και όσο δεν υπάρχει σχετική οδηγία από την ΕΕ, η χώρα μας δεν μπορεί να παρεκκλίνει και πρέπει να συμμορφωθεί, δημοσιεύοντας και μάλιστα άμεσα τις σχετικές εφαρμοστικές αποφάσεις. Στο ΦΕΚ για την κοινωνική αιρεσιμότητα αναφέρεται ότι:
«Άρθρο 9 Κοινωνική Αιρεσιμότητα
Περαιτέρω για τη χορήγηση της βασικής εισοδηματικής ενίσχυσης, απαιτείται και η συμμόρφωση με την κοινωνική αιρεσιμότητα.
Ενεργοί Γεωργοί που δεν συμμορφώνονται με τις δεσμεύσεις της κοινωνικής αιρεσιμότητας, υπόκεινται σε διοικητική κύρωση.
Η κοινωνική αιρεσιμότητα επιβάλλει δεσμεύσεις στους τομείς της απασχόλησης και της υγείας και ασφάλειας της εργασίας. Οι ΕΓ συμμορφώνονται το αργότερο έως 1/1/2025.
Οι δικαιούχοι θα ενημερώνονται για την απαίτηση τήρησης του συστήματος της αιρεσιμότητας και τις διοικητικές κυρώσεις μη τήρησής τους κατά την υποβολή της ΕΑΕ κάθε έτους.
Λεπτομερής ρύθμιση της εφαρμογής του συστήματος της κοινωνικής αιρεσιμότητας καθώς και οι σχετικές διοικητικές κυρώσεις περιλαμβάνονται σε αυτοτελή για το σκοπό αυτό κοινή υπουργική απόφαση […]».
