Υπάρχουν μεγάλες ευθύνες στις κυβερνήσεις των τελευταίων 40 ετών για τη συμφορά που βρήκε την Καρδίτσα και όλη τη νότια Θεσσαλία (Φάρσαλα και Αλμυρό) από τη θεομηνία «Ιανός».
Περιμένοντας επί δεκαετίες την εκτροπή του Αχελώου η Θεσσαλία έχασε αρχικά το ανατολικό τμήμα της πεδιάδας της, που υποβαθμίστηκε λόγω της υπεράντλησης από την έλλειψη επιφανειακών υδάτων (περίπου 3 δις. κ.μ. νερού είναι το έλλειμμα στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντά της) και τώρα χάνει και το νότιο και δυτικό, αφού οι πλημμύρες άφησαν μία μη αναστρέψιμη διάβρωση εδαφών που οδηγούν σε υπογονιμότητα.
Υπάρχουν ευθύνες λοιπόν για το γεγονός ότι εγκατέλειψαν έργα με αντιπλημμυρικό χαρακτήρα, πέρα από τον αρδευτικό, όπως τα φράγματα στο Μουζάκι και στη Σκοπιά Φαρσάλων, παρά το γεγονός ότι οι τεχνοκράτες είχαν εισηγηθεί θετικά για την κατασκευή τους, Και οι ευθύνες είναι διαχρονικές, καθώς στα υπουργεία δεν αντιλήφθηκαν τη σπουδαιότητά τους και άφησαν ξεχασμένες στα συρτάρια τις εισηγήσεις των ειδικών .
Και ήρθε η μεγάλη πλημμύρα της Παρασκευής 18 Σεπτέμβρη για να κατανοήσουμε ότι τελικά το κόστος τους θα ήταν πολύ μικρότερο από τις αποζημιώσεις που θα δοθούν, ενώ όλοι οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τις πλημμύρες τις σταματάς στα «ανάντι» των βουνών και όχι στον κάμπο…
Ένας από τους ανθρώπους που διαχειρίστηκαν το θέμα των νερών στη Θεσσαλία είναι ο Καρδιτσιώτης τέως υφυπουργός Γεωργίας των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ από το 1982 ως το 1984, Παναγιώτης Κατσάρος, ο οποίος σε δηλώσεις του στο «Ν.Α.» επισημαίνει ότι ο Νομός Καρδίτσας είναι μία ειδική περίπτωση που θυμίζει Ολλανδία και Κάτω Χώρες με τους πολλούς παραποτάμους που διασχίζουν τον κάμπο του, πριν καταλήξουν στον Πηνειό και για τούτο θέλει συνεχή παρακολούθηση και καθαρισμούς ποταμών, καναλιών και αποστραγγιστικών δικτύων (reclamation service είναι ο αγγλικός όρος).
Με τη διάλυση το 1993 της ΥΕΒ που επιτελούσε σημαντικό έργο στην Καρδίτσα στο θέμα του καθαρισμού παραποτάμων και καναλιών, το έργο αυτό αφέθηκε στους ΤΟΕΒ και στους δήμους και στη συνέχεια από το 2018 στην περιφέρεια, οι υπηρεσίες των οποίων ολιγώρησαν. Κατά τον κ. Κατσάρο της ύδρευσης, της άρδευσης και , της ενεργειακής αξιοποίησης προηγείται η Πολιτική Προστασία, κάτι που αγνόησαν οι κυβερνήσεις που εστίασαν μόνο στα έργα του Αχελώου, είτε υπέρ, είτε κατά, με μια ατέρμονη ιδεολογική σύγκρουσης, που τελικά δεν οδήγησε πουθενά αλλού πέρα από την ερημοποίηση του κάμπου, αρχικά παραγωγικά, περιβαλλοντικά και τώρα δυστυχώς και από εδώ και στο εξής και πληθυσμιακά
Ο ίδιος είχε βρει από τις κυβερνήσεις της ΝΔ προχωρημένο το έργο του φράγματος Μουζακίου και επιχείρησε να το ολοκληρώσει από το 1982, ως το 1984, αλλά δυστυχώς πρυτάνευσε από τότε η λογική να αφεθούν όλα στην άκρη, όπως και το φράγμα στον Ενιπέα στη Σκοπιά Φαρσάλων και να προχωρήσει μόνο ο Αχελώος, που τον εξήγγειλε ο αείμνηστος Αντρέας Παπανδρέου εκείνη τη χρονιά από το Κιλελέρ.
Το έργο είχε αναλάβει να το προχωρήσει ο αείμνηστος επίσης Ευάγγελος Κουλουμπής.
Έτσι εγκαταλείφθηκε και το φράγμα Μουζακίου και αυτό της Πύλης (υπήρχε και λύση που να τα συνδέει σε ένα ενιαίο φράγμα) και κείνο της Σκοπιάς, κίνηση που αποδείχτηκε μοιραία στα πρόσφατες πλημμύρες. Μάλιστα στο Μουζάκι είχαν διανοιγεί σήραγγες από τις οποίες περνούσε φορτηγό, οι οποίες μετά το 1984 κατέληξαν να είναι στάνες για πρόβατα!
Κατά τον κ. Κατσάρο το φράγμα Μουζακίου είναι μία φυσική χοάνη και δε θα είχε μεγάλο κόστος κατασκευής, ενώ οι τεχνικοί σύμβουλοι τότε των υπουργείων προσπαθούσαν να το ματαιώσουν με την αιτιολογία ότι θα είχε πολλά φερτά υλικά από τα ορεινά της Αργιθέας, από όπου πηγάζει ο Πάμισος, ενώ η υδροηλεκτρική του αξία είναι κατά πολύ υποδεέστερη των φραγμάτων Συκιάς και Μεσοχώρας (επικρατούσαν οι σκοπιμότητες των τεχνοκρατών της ΔΕΗ)..
Για να αντιληφθούμε την αξία του έργου θα ταμίευε σχεδόν όσο και το φράγμα της Συκιάς δηλαδή 400 ως 500 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Το έργο τελικά εγκαταλείφτηκε στις αρχές του 1985 (ο ίδιος είχε πατραιτηθεί από τη θέση του υφυπουργού Γεωργίας με αρμοδιότητες στη διαχείριση των νερών), παρότι είχε μελετηθεί εκτενώς γεωλογικά, όπως μας πληροφόρησε ένας εκ των τότε μελετητών, ο Καρδιτσιώτης καθηγητής Γεωλογίας και Φυσικών Καταστροφών του ΕΚΠΑ Εύθυμης Λέκκας.
Δηλαδή θα είχε ίσως επιλύσει εν μέρει και το αρδευτικό πρόβλημα της Θεσσαλίας.
Επανερχόμενοι στο θέμα της αντιπλημμυρικής θωράκισης του κάμπου της Καρδίτσας, ο κ. Κατσάρος θεωρεί ότι είναι από τους πιο δύσκολους υδρολογικά στη χώρα και ιδιαίτερα στο χαμηλό του σημείο σε Μεταμόρφωση και Βλοχό, όπου καταλήγουν όλα τα ποτάμια, πριν -μέσω του Ενιπέα -πέσουν στον Πηνειό και για αυτό το λόγο είχε εισηγηθεί να γίνει διάνοιξη της κοίτης του Πηνειού σε Κεραμίδι- Βλοχό, παρότι δεν το επέτρεπε η γεωλογία, λόγω του βραχώδους των εδαφών, αλλά δεν ήταν έργο ούτε τόσο δαπανηρό ούτε τεχνικά ανέφικτο…
Δυστυχώς και αυτό εγκαταλείφτηκε κι έτσι το 1994 τον Οκτώβρη είχαμε τις μεγάλες πλημμύρες στη Μεταμόρφωση, ενώ φέτος συνέβη το παράδοξο να πλημμυρίσει όλος ο υπόλοιπος κάμπος πλην της Μεταμόρφωσης!
Κατά τον κ. Παναγιώτη Κατσάρο η λύση για την Καρδίτσα στην αντιμετώπιση των πλημμυρών είναι να συσταθεί μία υπηρεσία, παρόμοια με την ΥΕΒ που να παρακολουθεί συνεχώς τα θέματα καθαρισμού της κοίτης των πόταμων, να έχει αρμοδιότητες ακόμη και για παρεμβάσεις σε πρόχειρα χωμάτινα φράγματα που στήνονται με ευκολία το καλοκαίρι για λόγους αρδευτικούς σε αποστραγγιστικά δίκτυα (είναι παράνομο, αλλά γίνεται με τις ευλογίες της τοπικής αυτοδιοίκησης) και κυρίως να γίνουν όλα τα έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης στα ορεινά, αφού το φράγμα Σμοκόβου απέδειξε την αξία τους στην πρόσφατη θεομηνία
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΛΛΑΤΟΥ
