Μία ρήση στην οικονομία αναφέρει ότι «δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα». Το ίδιο ισχύει και στη φύση και στο περιβάλλον, πολύ δε περισσότερο τώρα με την κλιματική κρίση.
Στη χώρα μας βέβαια υπάρχουν αρκετοί ημιμαθείς οικολογικά «ευαίσθητοι» και ακόμη περισσότεροι οικονομικά αναλφάβητοι, υπάρχουν επαναστάτες της οικολογίας του «γλυκού νερού» που το θέλουν αντί να κατευθύνεται για ανάπτυξη , ευημερία και οικολογική ισορροπία να χύνεται στο Ιόνιο. Υπάρχουν κι εκείνοι που τα θέλουν «όλα τσάμπα».
Και ΑΠΕ αντί του «βρώμικου» λιγνίτη, αλλά και να μην διαταραχτεί το υδατικό ισοζύγιο στον Αχελώο, έστω και από τα χειμέρια, πλημμυρικά νερά που προκαλούν καταστροφές
και θα μπορούσαν να συγκεντρώνονται σε ένα φράγμα (της Συκιάς εν προκειμένω) που
θα έδινε 160 GW «πράσινης» υδροηλεκτρικής ενέργειας ετησίως και θα βοηθούσε στην αποκατάσταση της οικολογικής ισορροπίας στη θεσσαλική πεδιάδα που κινδυνεύει με ερημοποίηση.
Ας πάρουμε όμως μία – μία τις ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές ενέργειας) για να δούμε ότι ισχύει η ρήση «δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα».
Αρχικά να διευκρινίσουμε ότι το εισαγόμενο φυσικό αέριο που έρχεται κυρίως να αντικαταστήσει το λιγνίτη στη χώρα δεν είναι ούτε ανανεώσιμο, ούτε «αθώο» για το περιβάλλον. Είναι ορυκτό καύσιμο και εσχάτως πανάκριβο. Ασφαλώς και η καύση του
δεν είναι παρά ελάχιστα επιβλαβής για την ατμόσφαιρα των πόλεων, αλλά κατά τη μεταφορά του με αγωγούς χιλιάδων χιλιομέτρων από τη Ρωσία και το Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη έχει απώλειες, που προσδιορίζονται στο 3 με 5%. Το εκλυόμενο από τους αγωγούς αέριο είναι το μεθάνιο που είναι 80 φορές πιο δραστικό αέριο του θερμοκηπίου σε σχέση με το διοξείδιο του άνθρακα!
Μεθάνιο βέβαια εκλύεται λένε οι οικολόγοι και από τα υδροηλεκτρικά φράγματα και
τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας από υδατοπτώσεις (στην αναερόβια διαδικασία της σύνθλιψης) . Μόνο που εδώ οι εκλυόμενες ποσότητες είναι αμελητέες σε σχέση με το όφελος, ενώ οι άλλες ΑΠΕ όπως τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες είναι στοχαστικές, δηλαδή δεν παράγουν ενέργεια , οι μεν δεύτερες όταν έχει άπνοια, τα δε πρώτα όταν έχει συννεφιά ή το βράδυ.
Για την αντιστάθμιση αυτών των φορτίων λοιπόν απαιτούνται «μπαταρίες» ενέργειας και
οι καλύτερες είναι τα υδροηλεκτρικά που λειτουργούν με τη μέθοδο της αντλησοταμίευσης. Ως τέτοιο έργο θα μπορούσε να λειτουργήσει ο ταμιευτήρας της Συκιάς όπου θα αποθηκεύονται 500 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού πολύτιμου στο μέλλον και για την ύδρευση των πόλεων της Θεσσαλίας, που λόγω της κλιματικής κρίσης, σε λίγες δεκαετίες ίσως και νωρίτερα θα είναι δυσεύρετο.
.Αξίζει να τονιστεί ότι η χώρα με την μεγαλύτερη παραγωγή ενέργειας από υδροηλεκτρικά είναι η Νορβηγία (στο 75%) ενώ η ίδια χώρα ως γνωστό εξορύσσει πετρέλαιο που το εξάγει!
Φυσικά και τα φωτοβολταϊκά όταν διατάσσονται άναρχα ακόμη και σε γαίες υψηλής παραγωγικότητας και οι ανεμογεννήτριες σε βουνά φυσικού κάλλους με βαριά πολιτιστική κληρονομιά (βλ. Άγραφα), αφενός μεν προκαλούν τις τοπικές κοινωνίες, αφετέρου δημιουργούν ζητήματα αειφόρου ανάπτυξης.
Τα μεγάλα Φ/Β πάρκα έχουν και θέματα αλλαγής μικροκλίματος από τις ανακλάσεις, δημιουργούν συνθήκες θερμοκηπίου στις γειτνιάζουσες περιοχές και κυρίως καθιστούν άγονη τη γη όπου εγκαθίστανται για δεκαετίες. Για τις δε αναμογεννήτριες ο φόβος είναι πως με τη λήξη της ζωής τους θα μείνουν σιδερένια κουφάρια στα βουνά μας.
Είπαμε δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα και η φύση αποζητά το ισοδύναμο. Το περιβάλλον είναι μια διαδικασία από την οποία δεν μπορεί να αποκλειστεί ο άνθρωπος σε περιοχές δε όπου το εγκαταλείπει έχουμε σύμφωνα με τους νόμους της θερμοδυναμικής την επιστροφή στην αταξία (εντροπία).
Θα μπορούσαμε να επιχειρηματολογούμε και για τα 200 εκατομμύρια ευρώ ετησίως που χάνονται μόνο στον κάμπο της Λάρισας από την εγκατάλειψη αρδευόμενων δυναμικών εαρινών καλλιεργειώ ν και τη στροφή σε χαμηλής προσόδου καλλιέργειες με χειμερινά ξηρικά σιτηρά λόγω της έλλειψης νερού που σημαίνει περί τα 2 δις ευρώ απώλεια για την τοπική οικονομία.
Αλλά ας μείνουμε στο γεγονός ότι στην επιστήμη της οικολογίας θα πρέπει όλα να εκλαμβάνονται με όρους ισορροπίας οικονομικής, περιβαλλοντικής και εντέλει αειφορίας, με όρους όμως ρεαλιστικούς και όχι θεωρητικούς.
Με την αύξηση των ρύπων από την καύση βιομάζας που είναι ακόμη μιας πρώτης τάξης ευκαιρία για να αναπτύξουμε στη Θεσσαλία, λησμονούμε ότι έχουμε αιθαλομίχλη στις πόλεις μας. Όσο φτωχοποιούνται τα νοικοκυριά και αδυνατούν να ανοίξουν το θερμοστάτη για τους καυστήρες αερίου, ή το κλιματιστικό για θέρμανση φοβούμενοι τους λογαριασμούς ρεύματος ή αερίου , επειδή τεράστια οικονομικά συμφέροντα αποκλείουν την παραγωγή ενέργειας από υδροηλεκτρικά στη χώρα, τόσο κάποιες πολιτικές δυνάμεις θα εκμεταλλεύονται την άγνοια ή την ημιμάθειά μας και θα στρέφουν το ενεργειακό μείγμα της χώρας σε κοίτες επωφελείς για τους ίδιους , αλλά εις βάρος του κοινωνικού συνόλου….
Και πιστέψτε το γεύμα αυτό το πλουσιοπάροχο είναι για λίγους και δεν είμαστε προσκεκλημένοι σε αυτό γιατί όχι μόνο δεν είναι δωρεάν, αλλά στο τέλος βγαίνει πανάκριβο!
