Ο Ν. Πλαστήρας και το Προσφυγικό πρόβλημα των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας

•ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΟΝΤΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΜΠΟΝΤΙΑΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΠΟΕ) Γράφει ο Δομήνικος Βερίλλης π. Δήμαρχος Καρδίτσας Πρόεδρος συλλόγου Φίλων Ιστορίας Ν. Καρδίτσας

Το 19ο Πανελλαδικό Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος (ΠΟΕ) πραγματοποιήθηκε επιτυχώς το Σάββατο, 13 Δεκεμβρίου 2025 στο Κλειστό Γυμναστήριο, της Καρδίτσας, φέρνοντας κοντά χιλιάδες χορευτές και τιμώντας τη μνήμη του αγωνιστή Μιχάλη Χαραλαμπίδη. Η διοργάνωση μεταδόθηκε ζωντανά, αναδεικνύοντας την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του Ποντιακού Ελληνισμού.

ΚΑΡΔΙΤΣΑ Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ

Δίκαια και χωρίς υπερβολές τα περισσότερα σχόλια και πολλές οι θετικές αναφορές ,προς κάθε κατεύθυνση ,όσων μίλησαν ή χαιρέτισαν, στη μεγάλη αυτή παμποντιακή εκδήλωση.

Όμως δεν ακούστηκε ούτε μία λέξη, ούτε μία αναφορά για το Νικόλαο Πλαστήρα, παρόλο που η εκδήλωση αυτή πραγματοποιήθηκε στη γενέτειρα του, την Καρδίτσα.

Δεν ακούστηκε λέξη, για το Νικόλαο Πλαστήρα, ούτε καν στους τυπικούς χαιρετισμούς, τα καλωσορίσματα ή τις ομιλίες τοπικών παραγόντων της Καρδίτσας, της Λάρισας ή της Θεσσαλίας. Παρόλο που ο συμπατριώτης μας Νικόλαος Πλαστήρας συνδέεται άρρηκτα με τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και του Πόντου. Παρόλο που οι πρόσφυγες τον αγάπησαν τόσο πολύ που τον έβλεπαν ως σωτήρα, έβαζαν τη φωτογραφία του στα σπίτια τους και έδιναν το όνομά του στα παιδιά τους. Συχνά, δε, για την ηθική του ακεραιότητα και τη φροντίδα του για τον άνθρωπο αποκαλούνταν «Μαύρος Καβαλάρης» και «Άγιος της προσφυγιάς».

ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΑΝΡΙΑΝΤΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΤΗ ΧΙΟ

Θα, ήθελα δε, στο σημείο αυτό, να αναφέρω ένα σχετικό, χαρακτηριστικό, παράδειγμα στη διάρκεια της θητείας μου ως δημάρχου Καρδίτσας. Ο δήμος Χίου και άλλοι αυτοδιοικητικοί παράγοντες του νησιού, στο οποίο ζουν χιλιάδες πρόσφυγες, ζητούσαν επίμονα από το δήμο Καρδίτσας να δοθεί αντίγραφο τού εφίππου ανδριάντα τού Ν. Πλαστήρα, της πλατείας Παυσιλύπου, για να τον τοποθετήσουν σε πλατεία της Χίου. Κάτι βέβαια που έπραξα και έτσι ο έφιππος ανδριάντας, με πρωτοβουλία των Προσφυγικών Σωματείων της Χίου και την ουσιαστική συμβολή τής, τότε, Περιφερειάρχη Ανατολικού Αιγαίου κας Ελισσάβετ Παπαζώη, κατασκευάστηκε και είναι τώρα τοποθετημένος σε κεντρική πλατεία της Χίου. Σημειώνω ότι ο πατέρας της κας. Παπαζώη ήταν ένα από τα ορφανά προσφυγόπουλα που μεγάλωνε η οικογένεια του Πλαστήρα, εδώ στην Καρδίτσα…Ο Αλέξανδρος Παπαζώης, το παιδί που έσωσε στη Βόρεια Ελλάδα, φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων και έφτασε μέχρι τον βαθμό του αντιστράτηγου. Γέννησε τρεις κόρες την Αργυρένια, την Ελένη και την Ελισσάβετ Παπαζώη, υπουργό του ΠΑΣΟΚ

Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Όπως είναι σε όλους γνωστό στη διάρκεια της Μικρασιατική Καταστροφή ο Ν. Πλαστήρας διέσωσε χιλιάδες άμαχους, οργανώνοντας την αποχώρησή τους, ενώ παράλληλα φρόντισε για την προστασία τους.

Μετά, δε, τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922), ως επικεφαλής τής Επαναστατικής Κυβέρνησης, έθεσε την επίλυση του προσφυγικού ζητήματος ως προτεραιότητα. Συνολικά ο Πλαστήρας ως πολιτικός ενσωμάτωσε την αποκατάσταση Ποντίων και Μικρασιατών στην πολιτική του, προσφέροντας λύσεις στέγασης, εργασίας και ένταξης, αποτελώντας βασικό παράγοντα στην αντιμετώπιση της μεγαλύτερης προσφυγικής κρίσης στην ελληνική ιστορία και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά και οι Μικρασιάτες και οι Πόντιοι πρόσφυγες. Μεταξύ των άλλων προώθησε την εγκατάσταση προσφύγων σε αγροτικές περιοχές, την αξιοποίηση της εργατικής τους δύναμης σε έργα υποδομής (οδοποιία, αποξηράνσεις) και την ανάπτυξη βιομηχανιών (υφαντουργία), ενισχύοντας την οικονομία και την εσωτερική αγορά. Ενώ επίσης έλαβε αποφάσεις για τη στέγαση των προσφύγων, επιτρέποντας την κατάληψη ακινήτων το 1923.

ΠΡΟΤΑΣΗ

Μετά από όλα αυτά και ειλικρινά γνωρίζοντας τα πολλά θετικά στοιχεία της ποντιακής κουλτούρας όπως επίσης το ήθος και τη νοοτροπία της Παμποντιακής Ομοσπονδίας στην οποία και απευθύνομαι δημόσια, θα ήθελα, να προτείνω το επόμενο Πανελλήνιο Παμποντιακό Φεστιβάλ να είναι αφιερωμένο και τα τιμά τον Ν. Πλαστήρα και τη γενέτειρά του που τόσα συνεισέφερε στους εθνικούς και κοινωνικούς αγώνες των Ελλήνων.


Γράφει ο Δομήνικος Βερίλλης π. Δήμαρχος Καρδίτσας Πρόεδρος συλλόγου Φίλων Ιστορίας Ν. Καρδίτσας