Για να μπορέσεις να επιλύσεις ένα πρόβλημα πρέπει πρώτα να το αποδεχτείς. Πέρα από τους συνήθεις εμπρηστές, τα όσα δραματικά εξελίσσονται στη χώρα μας τις τελευταίες ημέρες με τα πύρινα μέτωπα στη μισή Ελλάδα, σχετίζονται προφανώς και με την κλιματική αλλαγή.
Υπάρχουν βέβαια και ορισμένοι κονφορμιστές που αρνούνται να δουν κατάματα όλα αυτά που οι επιστήμονες επισημαίνουν εδώ και καιρό, ζητώντας από την παγκόσμια πολιτική ελίτ να πάψει το στρουθοκαμηλισμό. «Είχαμε και στο παρελθόν» λένε παρόμοια φαινόμενα. Καύσωνες παρατεταμένους πράγματι είχαμε και στο παρελθόν, όχι όμως με την ίδια ένταση και διάρκεια (με εξαίρεση το 1987). Ταυτόχρονα όμως μέσα σε 10 μήνες συμπυκνωμένα μόνο στη Θεσσαλία, είδαμε τη θεομηνία του αιώνα , τον «Ιανό», παγετούς τον Απρίλη, λίβες αρχές Μάη, ανεμοστρόβιλους και θερμοκυτταρικές καταιγίδες, χαλαζοπτώσεις σε τεράστια έκταση.
Η καταστροφή στον πρωτογενή τομέα τεράστια. Στη Μεσσηνία, τη Μάνη και τη Βόρεια Εύβοια κάηκαν δεκάδες χιλιάδες στρέμματα με ελαιόδεντρα, αυτές τις ημέρες. Στις ίδιες περιοχές, όπως και στην Αττική χάθηκαν εκατοντάδες μελίσσια. Και όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι η μέλισσα για όλο τον κύκλο της αγροτικής παραγωγής, την επικονίαση κλ.π. Και φυσικά στο θεσσαλικό κάμπο έχει συντελεστεί ζημιά δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ όλο το προηγούμενο διάστημα.
Η ζημιά από την κλιματική αλλαγή στην πατρίδα μας σύμφωνα με τον καθηγητής της Φυσικής της Ατμόσφαιρας, Χρήστο Ζερεφό, μπορεί να υπερβεί τα 700 δις ευρώ τις προσεχείς δεκαετίες, αν δεν αλλάξει κάτι προς την ανάσχεση του φαινομένου που οδηγεί στην υπερθέρμανση του πλανήτη, ενώ η Μεσόγειος είναι από τις πιο ευάλωτες περιοχές στην κλιματική κρίση Σύμφωνα με τον Τζέϊμς Λάβλοκ, η γη πέρασε από διάφορες φάσης υπερθέρμανσης και παγοποίησης στα 3-4 δισεκατομμύρια χρόνια της ζωής της, ωστόσο διέθετε τους μηχανισμούς εκείνους αυτορρύθμισης για να επανέλθει…
Είχε κάτι σαν «φυσικό air condition», ενώ το ρόλο αυτό τον παίζουν εδώ και εκατομμύρια χρόνια τα θαλάσσια ρεύματα Μόνο που οι μηχανισμοί αυτοί λειτούργησαν για εκατομμύρια χρόνια.. Από την εποχή των παγετώνων και το λιώσιμο των πάγων πριν μερικές δεκάδες χιλιάδες χρόνια, ο πλανήτης πέρασε από διάφορες φάσεις ήπιας κλιματικής προσαρμογής. Από την πρώτη βιομηχανική επανάσταση και εντεύθεν όμως έχει μπει σε μία μη αναστρέψιμη πορεία.
Τα σημάδια ορατά από το λιώσιμο των πάγων στους πόλους, την καταστροφή των παγετώνων στις Άλπεις, το βύθισμα πόντο-πόντο κάθε χρόνο της Βενετίας μέχρι τη δυσδιάκριτη πλέον εναλλαγή των εποχών στην εύκρατη ζώνη, έχουμε πλέον αποδείξεις που αποτρέπουν κάθε σώφρονα από το να καταφεύγει σε θεωρίες συνωμοσίας…
Και το σημαντικότερο είναι πως το κλίμα συμπεριφέρεται τα τελευταία χρόνια σαν τον αθλητή που παίρνει αναβολικά και επιταχύνει το ένα αρνητικό ρεκόρ μετά το άλλο. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το γεγονός ότι όταν οι επιστήμονες είδαν το καλοκαίρι του 2017, θερμοκρασίες 38 βαθμών σε Σιβηρία και Βόρειο Καναδά, τρόμαξαν, αλλά δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι 4 μόλις χρόνια μετά θα έβλεπαν 48 και 49 βαθμούς στις ίδιες περιοχές και φυσικά μεγάλες πυρκαγιές, όπως -κακή ώρα- συμβαίνει τις τελευταίες πέντε ημέρες στον τόπο μας…
Και το χειρότερο όλων είναι ότι τα φαινόμενα αυτά είναι ανατροφοδοτούμενα λειτουργεί δηλαδή ο μηχανισμός της ανάδρασης Ο Τζέρεμι Ρίφκιν μιλά για την μετά την οικονομία του υδρογόνου εποχή και για το σημαντικό ρόλο που έχει να παίξει η αυτοδιοίκηση στον εκδημοκρατισμό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας των δικτύων ενεργειακών ροών με τα φωτοβολταϊκά για παράδειγμα στο δήμο της Ρώμης…
Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μπαίνουν με γρήγορο ρυθμό στην καθημερινότητά μας, ενώ οι όροι «πράσινη οικονομία, περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αποτύπωμα άνθρακα» γίνονται πλέον μέρος της ζωής μας Για την ελληνική γεωργία είναι σχεδόν μονόδρομος η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών.
Για το θεσσαλικό κάμπο, μοναδική διέξοδος για τη δραστική μείωση του κόστους παραγωγής τα net – mettering.. Αφού δεν διαθέτουμε τα απέραντα λιβάδια για την κτηνοτροφία μας, όπως οι βόρειες χώρες, ας εκμεταλλευτούμε το συγκριτικό μα πλεονέκτημα που είναι το ελληνικό φως, την μεγάλη ηλιοφάνεια, ας εκμεταλλευτούμε την ηλιακή ενέργεια, αλλά για να κάνουμε ξανά ανταγωνιστική τη γεωργία και όχι βέβαια για να «παίρνουν μηνιάτικο» από τον ήλιο οι αγρότες…
Θυμίζω ότι στις κοινοτικές επιδοτήσεις υπάρχει και ο όρος πρασίνισμα και η χρήση «πράσινης ενέργειας» για τη θέρμανση μαντριών, στάβλων και θερμοκηπίων, αλλά κυρίως για την άντληση υπόγειων υδάτων στην άρδευση των χωραφιών, μειώνει το ενεργειακό αποτύπωμα και συμβάλλει έτσι και στη διατήρηση περιβαλλοντικής ισορροπίας, αλλά και της διατήρησης των κοινοτικών πόρων.
Στο θεσσαλικό κάμπο ξένοι γεωπόνοι θεωρούν ότι θα έπρεπε να έχει αναπτυχθεί η παραγωγή γάλακτος, αντί των βιομηχανικών φυτών και στα βουνά μας η παραγωγή κρέατος. Όλα αυτά συνεπάγονται ανάπτυξη της κτηνοτροφίας και στόχευση της γεωργίας στην υποβοήθησή της… Η μείωση του ενεργειακού κόστους είναι ένα δεδομένο, η παραγωγή ενέργειας από βιομάζα και βιοαέριο σε σταβλικές εγκαταστάσεις το ζητούμενο.
Το μεγάλο έλλειμμα ωστόσο παραμένουν οι υδάτινοι πόροι. Οι πυρκαγιές αφού ολοκληρώσουν το καταστροφικό τους έργο θα μας φέρουν ενώπιον μιας νέας πραγματικότητας στον τόπο μας. Θα αρχίσουν να επιταχύνονται τα φαινόμενα της ερημοποίησης. Αντί να διεκδικούμε αποζημιώσεις θα πρέπει να αρχίσουμε να διεκδικούμε αυτό που επιβάλλεται: την ισορροπία των υδατικών πόρων στην ελλειμματική περιφέρειά μας. Τα μεσαία και μεγάλα αρδευτικά έργα. Για να έχει μέλλον ο τόπος μας, για να παρατείνουμε τη ζωή σε αυτόν γιατί ως γνωστόν χωρίς νερό δεν υπάρχει ζωή….
Και εφόσον χρόνο με το χρόνο αυξάνονται οι δενδρώδεις καλλιέργειες και στη Θεσσαλία, ας έχουμε υπόψη ότι όλα αυτά που βλέπουμε με τον πύρινο εφιάλτη στου πευκώνες, σε λίγα χρόνια μπορεί να τα ζήσουμε στους οπωρώνες της Θεσσαλίας, αν δεν δράσουμε, αν δεν έχουμε υδάτινες δεξαμενές και φράγματα για τροφοδοσία των επίγειων και εναέριων πυροσβεστικών μέσων, αν δεν τα έχουμε ως ζώνες ανάσχεσης για τα πλημμυρικά φαινόμενα. Για να μην στο τέλος – τέλος διψάσουμε!
Γιάννης Κολλάτος
