Ανοίγει ο δρόμος για την παρασκευή φέτας από αγελαδινό γάλα σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής
Ένωσης και μάλιστα με τη «βούλα» τη Ελληνικής Βουλής.
Συγκεκριμένα στις 12/02/2021 κυρώθηκε από την Ελληνική Βουλή η εμπορική συμφωνία
μεταξύ Ε.Ε. και Νότιας Αφρικής (SADK), με την οποία δεν προβλέπεται η ίδια προστασία των Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Γεωγραφικών Ενδείξεων (ΓΕ), όπως η φέτα, με τα αντίστοιχα προϊόντα των υπολοίπων χωρών της Ε.Ε (παρμεζάνα, ροκφόρ κλπ). Φυσικά με τον τρόπο αυτό «άνοιξε ο ασκός του Αιόλου» και για την επικύρωση της συμφωνίας CETA της Ε.Ε. με τον Καναδά, που επίσης δίνει τη δυνατότητα σε μεγάλες κυρίως ευρωπαϊκές
πολυεθνικές γαλακτοβιομηχανίες που εδρεύουν εκεί όπως η Δανέζικη ARLA να παρασκευάζουν φέτα από αγελαδινό γάλα και να το εμπορεύονται σε όλη τη Βόρεια Αμερική συμπεριλαμβανομένης και της αγοράς των ΗΠΑ.
Και όλα αυτά ενώ η υπόθεση με τη νοθεία στη φέτα σε χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά (Γερμανία, Σουηδία), από θεσσαλικές γαλακτοβιομηχανίες- τυροκομικές επιχειρήσεις, δημιουργεί νέα αρνητικά δεδομένα, για την ελληνική κτηνοτροφία. Παρά το γεγονός ότι φέτος το πρόβειο γάλα έφτασε σε τιμές 1,20 μέχρι 1,25 ευρώ το κιλό, ίσως αυτό να
αποτελέσει το «κύκνειο άσμα» για τους Έλληνες κτηνοτρόφους, αν η προσφυγή της Δανίας, την οποία υποστηρίζει και η Γαλλία κατά της Ελλάδας στα ευρωπαϊκά δικαστήρια έχει θετική έκβαση.
Η συγκεκριμένη συμφωνία έτσι όπως ψηφίστηκε πάσχει σε δύο βασικά ζητήματα: Πρώτον, δεν απαγορεύει τη χρήση του όρου «φέτα» σε επιχειρήσεις που διακινούν στην εσωτερική αγορά των συμβαλλόμενων χωρών οποιοδήποτε λευκό τυρί, από αγελαδινό γάλα κυρίως, και το ονομάζουν «Φέτα». Μπορούν δε να συνεχίσουν να το πράττουν εις το διηνεκές.
Και δεύτερον, οι επιχειρήσεις που θα ενδιαφερθούν να κυκλοφορήσουν ένα τέτοιο προϊόν
στο μέλλον θα μπορούν να το ονομάζουν φέτα Καναδά ή φέτα Νοτίου Αφρικής, αν προέρχεται από αιγοπρόβειο γάλα ή «τύπου Φέτα», «στυλ Φέτα», «είδους Φέτα» κ.λ.π. αν προέρχεται από οποιοδήποτε άλλο γάλα. Συνεπώς παγιώνουν την κατάχρηση του
όρου «φέτα» από όλες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις δύο χώρες.
Όμως αυτό μπορούσε να αποφευχθεί αν η Ελληνική Βουλή λάβαινε υπόψη της ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε λάβει ρητά υπόψη τις ανησυχίες της Ελλάδας για τις Γεωγραφικές Ενδείξεις (Γ.Ε.) και είχε δεσμευτεί να επιτύχει το καλύτερο δυνατό επίπεδο προστασίας στις καταχωρισμένες Γ. Ε. της Ένωσης στις τρέχουσες ή μελλοντικές διαπραγματεύσεις εμπορικών συμφωνιών εντός πέντε (5) ετών από την έναρξη ισχύος της συμφωνίας ΕΕ – SADC(1).
Επίσης, και αυτό είναι πολύ σημαντικό, η Ε. Επιτροπή δεσμεύτηκε εντός της μεταβατικής
περιόδου να αρχίσει την διαδικασία αναθεώρησης της συμφωνίας, με σκοπό την επίτευξη για όλες τις Γ.Ε. της Ε.Ε. που περιλαμβάνονται σε αυτή, συμπεριλαμβανομένης της «φέτας», του ιδίου επίπεδου προστασίας.
Δηλαδή με απλά λόγια με τη λήξη της μεταβατικής περιόδου των 5 χρόνων δεν θα χρησιμοποιείται ο όρος φέτα σε κανένα προϊόν της Νότιας Αφρικής. Αυτή ήταν η συμφωνία που είχε πετύχει ο τότε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου το 2015, αλλά τελικά δεν ελήφθη υπόψη από την Ελληνική Βουλή τον περασμένο Φεβρουάριο.
Οι παραπάνω δεσμεύσεις δεν είναι απλά λόγια, αλλά εμπεριέχονται ως παράρτημα στη συμφωνία. Το 2015 δόθηκαν μεγάλες μάχες για να πετύχουμε αυτή τη συμφωνία . Γιατί ξέραμε ότι διασφαλίζαμε τη φέτα εις το διηνεκές . Ας σημειωθεί, δε, ότι γι αυτό το θέμα υπάρχουν κοινές δηλώσεις δεσμεύσεις και μεταξύ Γερμανίας και Καναδά.
Δυστυχώς μετά τη κύρωση αυτή η εξέλιξη για τη φέτα προοιωνίζεται πολύ δύσκολη , αφού η
συμφωνία έτσι όπως κυρώθηκε θα αποτελέσει τον πολιορκητικό κριό στις διεθνείς αγορές για τα προϊόντα της χώρας μας.
Τη συμφωνία αυτή περιγράφει αναλυτικά με την ομιλία της στην Επιτροπή η εισηγήτρια του
ΣΥΡΙΖΑ κ. Τζάκρη. Ψήφισαν Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ (Αντρέας Λοβέρδος) υπέρ , Ελληνική
Λύση παρών. ΚΚΕ και ΜΕΡΑ 25 κατά. Αξίζει να τονιστεί πως η ελληνική Βουλή είχε περιθώριο τουλάχιστο άλλων 2-3 χρόνων για να συζητήσει την κύρωση της συμφωνίας, αλλά για άγνωστους λόγους την έφερε προς κύρωση τον περασμένο Φλεβάρη, εν
μέσω πανδημίας, χωρίς αυτό να λάβει τη δέουσα δημοσιότητα, καθώς είναι ασφαλώς μία δυσμενής εξέλιξη για το εθνικό μας προϊόν .
Κοινώς η χώρα μας με την κύρωση της συμφωνίας το Φεβρουάριο απώλεσε όλο της το νομικό οπλοστάσιο για την προστασία της φέτας, για ανεξήγητους λόγους. Γνώριζαν άραγε οι βουλευτές που την υπερψήφισαν τη σημασία της φέτας για την ελληνική κτηνοτροφία και το γεγονός ότι η προβατοτροφία έχει το μεγαλύτερο πολλαπλασιαστή στην απασχόληση και αν ναι γιατί το έπραξαν;.
Η προσφυγή της Δανίας στα ευρωπαϊκά δικαστήρια μετά τις νοθείες Και όλα αυτά ενώ η
υπόθεση με τη νοθεία στη φέτα σε χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά (Γερμανία, Σουηδία) , από
θεσσαλικές γαλακτοβιομηχανίες- τυροκομικές επιχειρήσεις, δημιουργεί νέα αρνητικά δεδομένα, για την ελληνική κτηνοτροφία. Παρά το γεγονός ότι φέτος το πρόβειο γάλα έφτασε σε τιμές 1,20 μέχρι 1,25 ευρώ το κιλό, ίσως αυτό να αποτελέσει το «κύκνειο άσμα» για τους Έλληνες κτηνοτρόφους, αν η προσφυγή της Δανίας, την οποία υποστηρίζει και η
Γαλλία κατά της Ελλάδας στα ευρωπαϊκά δικαστήρια έχει θετική έκβαση. Σύμφωνα με τον
περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας και πρώην υφυπουργό Αγροτικής
Ανάπτυξης Γιώργο Κασαπίδη, η Δανία στην προσφυγή της υποστηρίζει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να διασφαλίσει τη φέτα ως προϊόν ΠΟΠ και ζητά να παράγει και η ίδια από
πρόβειο και όχι αγελαδινό γάλα (άρα δεν θα πρόκειται για λευκό τυρί). Πίσω από
τη Δανία βέβαια κρύβεται και η Γαλλία που
υποστηρίζει την προσφυγή, όπου υπάρχει ανεπτυγμένη η εκτροφή προβάτων με τη
Γαλλική φυλή Λακόν (Lacaune)…
Αξίζει εδώ να τονιστεί ότι οι τιμές του πρόβειου γάλακτος σε βαλκανικές χώρες, όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Αλβανία με τη Βόρεια Μακεδονία κυμαίνονται στα 50 με 60
λεπτά το κιλό, δηλαδή 50% κάτω σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα που κατάφεραν να απολαύσουν οι Έλληνες κτηνοτρόφοι μετά τη συμφωνία που επετεύχθη προ ενός έτους
για τη λειτουργία της διεπαγγελματικής της φέτας.
Ο φόβος πλέον είναι για τους Έλληνες κτηνοτρόφους, αν η Δανία
κερδίσει την προσφυγή, μη χαθεί η ονομασία ΠΟΠ που δίνει προστιθέμενη αξία στο γάλα τους και έτσι αρχίσουν και οι μεγάλοι εγχώριοι «παίκτες» στον τομέα παρασκευής της
φέτας, να κάνουν εισαγωγές πρόβειου γάλακτος από τα Βαλκάνια με 60 λεπτά το κιλό. Έτσι
θα, οδηγήσουν στην εξαφάνιση την ελληνική προβατοτροφία (με αυτά τα επίπεδα τιμών δεν
βγαίνουν τα κόστη) και συνεπακόλουθα στην ερήμωση της υπαίθρου σε Θεσσαλία, Μακεδονία, Ήπειρο και Πελοπόννησο, όπου κυρίως παράγεται η φέτα.
Οι απειλές του πρωθυπουργού από το περίπτερο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στη
ΔΕΘ πρόσφατα «να σταματήσετε τη νοθεία γιατί θα μας βρείτε μπροστά σας» μάλλον
έρχονται με κάποια χρονική υστέρηση, καθώς η ζημιά φαίνεται ότι ήδη έχει γίνει εις βάρος αυτού του εθνικού προϊόντος, αφού υπάρχει και η κύρωση της εμπορικής συμφωνίας με τη
Νότια Αφρική από τον περασμένο Φλεβάρη και μάλιστα με τις ευλογίες ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ…
Και σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί και η ζημιά που έγινε το 2016 με τη συμφωνία CETA με Καναδά την οποία υποστήριξε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ασχέτως εάν τελικά οι ευρωβουλευτές του την καταψήφισαν, ενώ την υπερψήφισαν οι ευρωβουλευτές της ΝΔ.
Τέλος αξίζει να τονιστεί ότι αρχίζει να σβήνει και το άστρο του ελληνικού γιαουρτιού που ήταν ένα success story για τις γαλακτοβιομηχανίες, καθώς ήδη ευρωπαϊκές χώρες άρχισαν να παρασκευάζουν και να διαθέτουν σε αλυσίδες μάρκετ επιδόρπια γιαουρτιού «τύπου
ελληνικό γιαούρτι» με παραπλανητική σήμανση που παραπέμπει σε Ελλάδα, χωρίς να μπορεί
να υπάρξει εμπορική ανταπόκριση σε αυτό, με δεδομένο ότι το Greek yoghurt δεν είναι προϊόν ΠΟΠ…!
Γιάννης Κολλάτος
