Ατοπική δερματίτιδα: απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις

Νικόλαος Β. Μακρής MD, M.Sc. Δερματολόγος- Αφροδισιολόγος-Δερματοχειρουργός

H ατοπική δερματίτιδα, επίσης γνωστή ως ατοπικό έκζεμα, είναι ένας μακροχρόνιος τύπος φλεγμονής του δέρματος (δερματίτιδα) με έντονο κνησμό και ερυθρότητα.

Η αιτία είναι άγνωστη, αλλά πιστεύεται ότι περιλαμβάνει γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως και κάποια δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως όμως ξεκινά στην παιδική ηλικία, με μεταβαλλόμενη σοβαρότητα με την πάροδο των ετών. Επηρεάζει περίπου το 20% των ανθρώπων σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Πολλά άτομα με ατοπική δερματίτιδα εμφανίζουν παράλληλα αλλεργική ρινίτιδα ή άσθμα. Στην Ατοπική Δερματίτιδα υπάρχουν περίοδοι που τα συμπτώματα είναι λιγότερο αισθητά (υφέσεις) και περίοδοι που τα συμπτώματα γίνονται πιο σοβαρά (εξάρσεις). Η σοβαρότητα της νόσου μπορεί να διαφέρει πολύ από ασθενή σε ασθενή. Τα άτομα με ήπια νόσο μπορεί να εμφανίζουν περιορισμένη ξηροδερμία σε μικρές περιοχές του δέρματος που κατά καιρούς προκαλούν φαγούρα, ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η νόσος μπορεί να προκαλέσει εκτεταμένη φλεγμονή του δέρματος σε όλο το σώμα και συνεχή φαγούρα.

Πώς προκαλεί η Ατοπική Δερματίτιδα κνησμό και πόνο στο δέρμα;

Το ξηρό δέρμα προκαλεί φαγούρα και το συνεχές ξύσιμο μπορεί με τη σειρά του να προκαλέσει εξάνθηματα και να τραυματίσει το δέρμα, προκαλώντας πληγές και αιμορραγία και αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης. Μερικές φορές, οι ασθενείς με Ατοπική Δερματίτιδα μπορεί να αισθάνονται πόνο (δυσφορία και ενόχληση) στο δέρμα χωρίς να το έχουν ξύσει. Με την πάροδο του χρόνου, οι περιοχές του δέρματος που επηρεάζονται από την Ατοπική Δερματίτιδα, μπορεί να παρουσιάσουν πάχυνση και ξεφλούδισμα, ενώ μερικές περιοχές να γίνουν προσωρινά πιο σκουρόχρωμες από το υπόλοιπο δέρμα.

Τι προκαλεί τις εξάρσεις;

Οι συνήθεις εκλυτικοί παράγοντες που προκαλούν τις εξάρσεις αποτελούν:

1)Παράγοντες στους οποίους έχετε αλλεργία, όπως η γύρη, η μούχλα, η σκόνη ή ορισμένες τροφές, ρούχα από υφάσματα που μπορούν να ερεθίσουν το δέρμα, όπως το μαλλί 2) Απορρυπαντικά ρούχων με αρώματα ή βαφές 3) Άγχος (στρες) 4) Καπνός του τσιγάρου 5) Κρυολόγημα ή γρίπη 6) Υπερβολική ζέστη ή υπερβολικό κρύο.

Τι μπορώ να κάνω για να αντιμετωπίσω το ξηρό και επώδυνο δέρμα;

Η Ατοπική Δερματίτιδα προκαλεί έντονη φαγούρα και μπορεί να είναι πολύ δελεαστικό να ξύσετε τις πληγείσες περιοχές του δέρματος. Οι παρακάτω συμβουλές μπορεί να σας βοηθήσουν να αποφύγετε το ξύσιμο και τον τραυματισμό του δέρματος:

1)Εφαρμογή κατάλληλων ενυδατικών κρεμών 2))Φροντίζετε τα νύχια σας να είναι κομμένα κοντά για να μην τραυματίζετε το δέρμα σας όταν ξύνεστε 3) Προσπαθείτε να αγγίζετε το δέρμα σας με την εξωτερική πλευρά της παλάμης σας αντί να χρησιμοποιείτε τα νύχια σας 4) Φοράτε ρούχα με χαλαρή εφαρμογή για να αποφύγετε την άσκηση πίεσης στο δέρμα σας 5)Αποφύγετε τα πολύ θερμά ντούζ και μειώστε τον χρόνο στο ντούζ.

Θεραπεία: Τι περιλαμβάνει?

Η θεραπεία της ατοπικής δερματίτιδας γίνεται πάντα με βάση το στάδιο/χρονιότητα της δερματίτιδας. Απαραίτητο στοιχείο της θεραπείας αποτελεί η καλή ενυδάτωση του δέρματος με κατάλληλες κρέμες. Η εκτεταμένη επαφή του δέρματος με το νερό πρέπει να αποφεύγεται. Επίσης συνιστάται η προσπάθεια αποφυγής πιθανόν γνωστών εκλυτικών παραγόντων μιας νέας έξαρσης της νόσου. Περαιτέρω θεραπευτικές επιλογές σε πιο έκδηλα στάδια της νόσου αποτελούν τοπικά κορτικοστεροειδή κατηγορίας ΙΙ και ΙΙΙ καθώς και σκευάσματα τακρόλιμους προς αποφυγή μακροχρόνιας χρήσης κορτιζόνης. Συστηματικά μπορούν να χορηγηθούν αντιισταμινικά σε περιπτώσεις έντονου κνησμού καθώς και σύγχρονες στοχευμένες φαρμακευτικές θεραπείες με βιολογικούς παράγοντες μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε ενήλικες με σοβαρές μορφές ατοπικής δερματίτιδας.