Στις 12 Μαρτίου του 1943 η Καρδίτσα γίνεται η πρώτη ελεύθερη πόλη στην κατεχόμενη Ευρώπη. Μέσα σε κλίμα συγκίνησης, τιμήθηκε η απελευθέρωση της Καρδίτσας από τους Ιταλούς κατακτητές σε εκδήλωση μνήμης που διοργάνωσε σήμερα η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης & Δημοκρατικού Στρατού (ΠΕΑΕΑ ΔΣΕ) στο Μνημείο της Εθνικής Αντίστασης, στο Αθλητικό Πάρκο.
Οι παρευρισκόμενοι στη σημερινή εκδήλωση τιμής και μνήμης ανέτρεξαν στο παρελθόν, όταν οι αντάρτες του ΕΛΑΣ μπήκαν συντεταγμένα στην Καρδίτσα. Την ίδια μέρα το βράδυ το BBC (ο σταθμός του Λονδίνου) μετέδωσε: «Η Καρδίτσα, μία από τις τέσσερις μεγάλες πόλεις της Θεσσαλίας, είναι ελεύθερη. Είναι η πρώτη πόλη της Ευρώπης που απελευθερώνεται , κάτω από την πίεση των δυνάμεων της αντίστασης».
Η Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης & Δημοκρατικού Στρατού (ΠΕΑΕΑ ΔΣΕ) αναφέρει τα εξής:
«Το ΕΑΜ αμέσως μετά την ίδρυσή του στην Καρδίτσα (11-11-41), απλώθηκε με τις οργανώσεις του σε όλους τους χώρους (εργατικό, δημοσιοϋπαλληλικό, επαγγελματικό, επιστημονικό, αγροτικό, τραπεζικό κλπ). Οι νέοι οργανώνονται από τις αρχές του 1942 στον <<Θεσσαλικό ιερό λόχο>>.
Η αντίσταση του λαού της Καρδίτσας, στους φασίστες κατακτητές, αποκτά παλλαϊκό χαρακτήρα. Στην πόλη και στα χωριά το σύνθημα είναι: παθητική αντίσταση. Ο κόσμος δεν υπακούει στις δεκάτες και επιτάξεις. Η προσπάθεια των κατακτητών να τρομοκρατήσουν τον κόσμο δεν πέρασε.
Η παθητική αντίσταση συνεχώς απλώνεται και αυξάνεται.
Μεγάλη επίσης αύξηση και εξάπλωση, είχαν και άλλες αντιστασιακές ενέργειες του λαού της Καρδίτσας, όπως τα διάφορα σαμποτάζ, πολεμικά επεισόδιά, απεργίες, οργάνωση καταναλωτικών συνεταιρισμών κλπ.
Όλα τα παραπάνω ασκούσαν μεγάλη πίεση στους Ιταλούς κατακτητές, τους δημιουργούσαν φόβο και ένοιωθαν να ετοιμάζεται επίθεση στην πόλη της Καρδίτσας από την μεριά του ΕΛΑΣ. Έτσι τα ξημερώματα της 11ης Μαρτίου του 1943, αναγκάζονται οι Ιταλοί να εγκαταλείψουν την πόλη.
Κινητήρια δύναμη, κύριος αιμοδότης, η ψυχή αυτού του μεγάλου πατριωτικού αγώνα, της ηρωϊκής ΕΑΜικής αντίστασης ήταν το ΚΚΕ.
Η Καρδίτσα, απελευθερωμένη πλέον, για οχτώ μήνες, αφού στο τέλος του φθινοπώρου του 1943 επανήλθαν οι κατακτητές, αυτή την φορά οι Γερμανοί, έσφυζε από ζωή και γίνεται κέντρο διοικητικό – οικονομικό της ελεύθερης ζώνης, δηλαδή της ελεύθερης Ελλάδας. Υπήρξε στο διάστημα αυτό το βασικότερο κέντρο τροφοδοσίας και εφοδιασμού του αντάρτικου στρατού. Υπήρξε πρότυπο λαϊκής εξουσίας. Την εξουσία στην πόλη την ασκούσε μια εκλεγμένη Λαϊκή Επιτροπή και την δικαιοσύνη την απέδιδε ένα Λαϊκό Δικαστήριο, που είχε και μια δευτεροβάθμια κλιμάκωση.
Αντλούμε διδάγματά από εκείνους τους αγώνες, γνώση και δύναμη και συνεχίζουμε τον αγώνα στις σημερινές συνθήκες, ενάντια στο σάπιο εκμεταλλευτικό σύστημα που γεννά φτώχεια και δυστυχία για τους λαούς, θρέφει τον φασισμό, εξαπολύει πολέμους για τα συμφέροντα των ολίγων δηλαδή της αστικής τάξης.
Βασικό δίδαγμα που προκύπτει από τους αγώνες του λαού μας στη δεκαετία του 1940 είναι πως: όταν ο λαός θέλει, όταν συνειδητοποιήσει την δύναμή του, μπορεί και στις πιο αντίξοες συνθήκες να ξεσηκωθεί ενάντια και σε αντίπαλο που μοιάζει ανίκητος, δείχνοντας τις ανεξάντλητες δυνάμεις του και να φέρει αποτελέσματα με την πάλη του», καταλήγει.
