Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου
Παρότι τα τελευταία χρόνια έχουν επιτευχθεί σημαντικές διεκδικήσεις από το αναπηρικό κίνημα πανελληνίως, ο σχεδιασμός ως προς την τήρηση των δικαιωμάτων για τα άτομα ΑμεΑ κινείται αποσπασματικά σε ολόκληρη την κοινωνία.
Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος του Νομαρχιακού Σωματείου ΑμεΑ Καρδίτσας, κ. Βασίλης Αγραφιώτης και ο Γραμματέας κ. Δημήτρης Κωτούζας, μεταφέρουν στο «Νέο Αγώνα» την εικόνα γύρω από καίρια και δυσεπίλυτα ζητήματα, όπως η στοιχειώδης προσβασιμότητα των ατόμων ΑμεΑ, η οποία πρέπει να συνοδεύεται από την πρέπουσα νοοτροπία των πολιτών.
Όπως σημειώνουν τα αρμόδια στελέχη του Νομαρχιακού Σωματείου, «εάν δεν εξασφαλίσουμε τη στοιχειώδη προσβασιμότητα για τα άτομα με κινητικά προβλήματα, δεν μπορούμε να συζητάμε για πιο σύνθετα πεδία, όπως η εκπαίδευση και εργασία τους».
Αναζητείται (ακόμη) η προσβασιμότητα
Το ζήτημα της προσβασιμότητας απασχολεί εν έτει 2022 σε μεγάλο βαθμό το αναπηρικό κίνημα, καθώς ελάχιστες κινήσεις υλοποιούνται από τους αρμόδιους φορείς για την εξυπηρέτηση των ατόμων με αναπηρία.
Τόσο ο Πρόεδρος του Σωματείου Καρδίτσας κ. Αγραφιώτης, όσο και ο Γραμματέας κ. Κωτούζας, επισήμαναν πως τα δημόσια κτίρια στην Καρδίτσα δεν θεωρούνται προσβάσιμα. «Σε καμία περίπτωση τα κτίρια δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία όπως προβλέπουν οι νομοθετικές ρυθμίσεις. Λόγου χάρη το κτίριο της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας διαθέτει μόνο σκαλοπάτια στην είσοδο. Δίχως την απαραίτητη ράμπα, ένα άτομο με κινητικά προβλήματα αποφεύγει την επίσκεψη αυτής της υπηρεσίας. Παράλληλα, ο Δήμος διαθέτει κάποιας μορφής ράμπα, ενώ στο Δικαστικό Μέγαρο παρέμεινε ημιτελή, ως ένα σημείο στα σκαλοπάτια της κεντρικής εισόδου. Συνεπώς, ένα άτομο με αναπηρία χρειάζεται την συνοδεία ανθρώπων προκειμένου να ανέβει τα σκαλιά», σημείωσαν χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια, οι αρμόδιοι του Σωματείου ΑμεΑ Καρδίτσας, τόνισαν ότι ένα χρόνιο ζήτημα που ταλαιπωρεί τα άτομα με κινητικά προβλήματα είναι οι κακοτεχνίες στις ράμπες των πεζοδρομίων. «Σε ελάχιστες περιπτώσεις οι ράμπες συμβαδίζουν με το ύψος των δρόμων, προκειμένου άτομα με καροτσάκι να τα διασχίζουν με ευκολία. Οι περισσότερες υλοποιούνται δίχως έμπρακτο ενδιαφέρον από τις υπεύθυνες αρχές. Μάλιστα αρκετές εξ αυτών κατασκευάζονται σε σημεία που προϋπάρχουν φρεάτια και μετατρέπονται σε ”παγίδες” όχι μόνο για άτομα με αναπηρία, αλλά για οποιοδήποτε πολίτη.
Άλλα ατυχή παραδείγματα είναι φυσικά η αβλεψία ορισμένων όταν παρκάρουν και φράζουν τις ράμπες των πεζοδρομίων. Επίσης, τα παρτέρια στον κεντρικό πεζόδρομο της πόλης αποτελούν κίνδυνο για τα καροτσάκια των αναπήρων, καθώς εύκολα μπορεί να συγκρουστούν με αυτά. Ένα εξίσου σφάλμα είναι οι θέσεις πάρκινγκ ΑμεΑ, όπου κατασκευάζονται από την αριστερή πλευρά, στο πεζοδρόμιο. Δύσκολα ένας άνθρωπος με αμαξίδιο μπορεί να κατέβει στο πεζοδρόμιο από το όχημα. Οπότε μία ακόμη υποδομή για αναπήρους καθίσταται μη λειτουργική. Μάλιστα είναι ακατανόητη η κατασκευή τους στην αριστερή πλευρά και όχι στη δεξιά», συμπλήρωσαν.
Μονόδρομος ο κοινωνικός αποκλεισμός
Αργότερα, οι άνθρωποι του Σωματείου υπογράμμισαν την έλλειψη σεβασμού των πολιτών προς τα άτομα ΑμεΑ. «Αφού η κοινωνία δεν τους εξασφαλίζει την προσβασιμότητα σε κάθε χώρο, αυτά οδηγούνται στον κοινωνικό αποκλεισμό. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα κοινωνικής περιθωριοποίησής τους εντοπίζεται στις επιχειρήσεις εστίασης. Στα περισσότερα καταστήματα της Καρδίτσας δεν υπάρχουν ειδικές ράμπες, όπως προβλέπει η νομοθεσία. Επομένως, διερωτόμαστε πως οι επιχειρήσεις λαμβάνουν άδεια έναρξης λειτουργίας τους από την πολεοδομία, από τη στιγμή που δεν τηρούν τις προϋποθέσεις για όλους ανεξαιρέτως. Φθάνουμε σε σημείο να σκεφτόμαστε καταγγελίες και θα περιμένουμε… δικαίωση σε βάθος χρόνου! Έπειτα ορισμένοι ιδιοκτήτες καταστημάτων εστίασης βάζουν ως προτεραιότητα την εξοικονόμηση χώρου για χάρη του επιπλέον κέρδους. Η επιθυμητή αλλαγή κουλτούρας ίσως επιτευχθεί αφού παρέλθουν δύο ή και τρεις γενιές».
Ελλείψεις στο τομέα υγείας
Σοβαρά προβλήματα εντοπίζονται και στο τομέα της υγείας, σύμφωνα με τον Πρόεδρο και Γραμματέα του Νομαρχιακού Σωματείου ΑμεΑ Καρδίτσας. «Αρχικά στο Γενικό Νοσοκομείο, η ειδική τουαλέτα ΑμεΑ ήταν για καιρό στο ισόγειο ανενεργή και κλειδωμένη. Η τουαλέτα είναι κατάλληλη για άτομα με αναπηρία, καθώς φέρει διεθνείς προδιαγραφές, με ειδικά εξαρτήματα σ’ αυτήν. Παρότι είναι απαραίτητη όπως και το εδικό ντουζ σε κάθε κλινική νοσοκομείου, αυτές οι εγκαταστάσεις δεν υφίστανται σε αρκετά ιατρονοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας. Επομένως, οδηγούμαστε σε τριτοκοσμικές καταστάσεις. Για άλλη μία φορά χρειάζονται άτομα για την μετακίνηση των αναπήρων. Δυστυχώς, η πρόοδος είναι μικρή. Δεν είναι σύμφωνη με την εξέλιξη της υπόλοιπης κοινότητας».
Περί εκπαίδευσης και εργασίας
Στο τομέα της εκπαίδευσης κρίνεται σημαντικός ένας επαρκής αριθμός ειδικού προσωπικού για τα άτομα με κινητικά προβλήματα. Το Σωματείο ΑμεΑ Καρδίτσας προειδοποιεί ότι οι ανάγκες σε κάθε παιδί με κινητικά προβλήματα διαφοροποιούνται μεταξύ τους. «Οι παθήσεις των παιδιών ΑμεΑ ποικίλουν, ουδείς μπορεί να τις ομαδοποιήσει. Οι εκπαιδευτικοί των σχολείων προσπαθούν μεν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις, αλλά σε μεικτά τμήματα δεν επιτυγχάνεται η εξειδίκευση όλων των ατόμων.
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας του Ε.Σ.Α.μεΑ., το 45% των ατόμων με αναπηρία έχουν ολοκληρώσει σπουδές στην ανώτατη εκπαίδευση. Όμως, μόνο το 10% των νέων είναι ενταγμένοι στην εργασία.
Τα αρμόδια στελέχη του Σωματείου Καρδίτσας, ρίχνουν το βάρος στα εργασιακά εμπόδια που συναντούν τα άτομα ΑμεΑ. «Πέρα από τα προσόντα, μέγιστο ζήτημα είναι η παραγωγικότητα και ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα. Νόμοι προέβλεπαν έναν αριθμό θέσεων εργασίας για άτομα με κινητικά προβλήματα κάθε έτος, οι οποίες προκηρύσσονταν μέσω ΑΣΕΠ. Ενώ βάσει νομοθεσίας έπρεπε η διαδικασία αυτή να πραγματοποιείται κάθε χρόνο, έχει πάψει πλέον να υφίσταται εδώ και κάποια χρόνια. Φέτος έγινε ξανά. Όμως, ακόμη κι αν κάποια άτομα διαθέτουν τα κατάλληλα προσόντα, όλα αυτά τα χρόνια έμειναν δίχως εργασιακή απασχόληση. Και είναι πραγματικά άδικο».
«Δεν υπάρχει φως στον ορίζοντα»
Όπως πολύ ορθά σημειώνει το Σωματείο ΑμεΑ Καρδίτσας, το κύριο ερώτημα που προκύπτει είναι τί θα απογίνουν τα άτομα με αναπηρία, σε περίπτωση που χάσουν τους γονείς τους και παραμείνουν μόνοι στη ζωή. «Λειτουργούν κάποιες δομές για ΑμεΑ, στις οποίες όμως οι συνθήκες διαβίωσης είναι αμφιβόλου ποιότητας. Μάλιστα για να επιτύχει κανείς μία αξιοπρεπή ζωή σε αυτές τις δομές, πρέπει να δαπανά ένα σεβαστό ποσό. Το κόστος ζωής σε ορισμένες δομές για ΑμεΑ παραμένει δυστυχώς απλησίαστο, εάν στηριχθεί κανείς στα μικροποσά των επιδομάτων. Αυτά τα επιδόματα άλλωστε, χρησιμεύουν για την ιατροφαρμακευτική κάλυψη των αναπήρων, τα οποία δεν επαρκούν όταν κάποιοι πρέπει να προμηθευτούν τεχνητά μέλη ή να αγοράσουν ένα καροτσάκι», πρόσθεσαν χαρακτηριστικά.
Αργότερα, τα στελέχη του Σωματείου ΑμεΑ στάθηκαν στην διακοπή διανομής τροφίμων. «Πριν κάποια χρόνια, μέσω ειδικών προγραμμάτων διανέμονταν τρόφιμα σε άτομα με αναπηρία για να καλύπτουν βασικές τους ανάγκες. Μία αιφνίδια αλλαγή σε ΚΥΑ του έτους 2016 άφησαν εκτός τα άτομα ΑμεΑ από τη διανομή. Ορισμένοι από αυτούς λαμβάνουν μόνο το επίδομα ΚΕΑ, και αυτό για λίγες φορές το χρόνο σε περιόδους γιορτών. Αυτή η αλλαγή υποχρέωσε την ομάδα αναπήρων να λαμβάνουν έκτακτο επίδομα βάσει εισοδηματικών κριτηρίων. Αρκετοί κόβονται εξαιτίας του προνοιακού επιδόματος, το οποίο δεν πρέπει να λαμβάνεται ως εισόδημα, αλλά για βοήθημα. Μετά τη διακοπή διανομής τροφίμων, μειώθηκε το ενδιαφέρον σε ποσοστό 70% όσον αφορά τα μέλη στο σύλλογό μας. Χάνονται σταδιακά οι κοινωνικές σχέσεις μεταξύ των ατόμων που εδώ και καιρό είχαν αναπτύξει μέσα από τη διανομή των τροφίμων στο χώρο του σωματείου. Επηρέασε και τις εκλογές μας, καθώς κάποτε ψήφιζαν 600 μέλη και τώρα είναι μόλις 200», κατέληξαν.
Δράσεις και διεκδικήσεις του Σωματείου ΑμεΑ Καρδίτσας
Το Νομαρχιακό Σωματείο Καρδίτσας ΑμεΑ προσβλέπει στην ενίσχυση του προνοιακού εισοδήματος για άτομα με αναπηρία. Μέσω πιθανής αύξησης, τα άτομα ΑμεΑ θα είναι σε θέση να καλύπτουν βασικές ανάγκες, ενώ είναι σημαντικό να επανέλθει η διανομή τροφίμων. Παράλληλα, το προνοιακό επίδομα δεν πρέπει να λογίζεται ως εισόδημα. «Εμείς ως Σωματείο που στηρίζει το αναπηρικό κίνημα, ασκούμε πιέσεις προς τις κυβερνήσεις και τους αρμόδιους φορείς για να λάβουν υπόψη την εκπαίδευση και την παροχή φροντίδας προς τα άτομα ΑμεΑ. Επιθυμούμε να δούμε στην πράξη ολοκληρωμένα έργα για τους αναπήρους. Δεν ζητάμε την πραγματοποίηση μεγάλου αριθμού από αυτά, αλλά τουλάχιστον κάποια που να μαρτυρούν σεβασμό απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους», υπογράμμισαν οι υπεύθυνοι του Σωματείου.
Όσον αφορά τη δραστηριότητα του σωματείου, γίνονται συνεχείς συναντήσεις με τους Δήμους του Ν. Καρδίτσας και την Περιφέρεια. Από πλευράς διεκδικήσεων σημειώνουν ότι «έχουμε πετύχει μείωση στα δημοτικά τέλη των ατόμων ΑμεΑ, στα αντίστοιχα της ύδρευσης, όπως και η λειτουργία ταξί που εξυπηρετούν τα μέλη του Σωματείου. Στα οχήματα υπάρχει ειδικός βατήρας που διευκολύνει κατά τη μετακίνησή τους».
Επιπλέον, το Σωματείο ΑμεΑ Καρδίτσας συμμετέχει σε προγράμματα Erasmus με σκοπό την εξωστρέφεια των ατόμων με αναπηρία και την εκπαιδευτική τους κατάρτιση. Επίσης, τα μέλη του Σωματείου λαμβάνουν μέρος σε σεμινάρια εκπαίδευσης που διοργανώνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ε.Σ.Α.μεΑ.
Αυτά συμβάλλουν στην επιμόρφωση και καλλιέργεια νέων μεθόδων στήριξης προς τα άτομα με αναπηρία. Ανταλλάσσονται σημαντικές πληροφορίες μεταξύ στελεχών των συλλόγων ΑμεΑ, ιδιαίτερα σημαντικές όταν προέρχονται από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Στα «σκαριά» είναι και η διοργάνωση ημερίδας προς ενημέρωση των αυτοδιοικητικών φορέων και των τοπικών αρχών. Η ημερίδα θα αφορά την ανάπτυξη σωστής συμπεριφοράς απέναντι στις ειδικές κατηγορίες ατόμων, όπως τα άτομα με αναπηρία, τους κωφούς και τους τυφλούς.
