Ο πόλεμος, το ψωμί και η αξία του αγρότη…

Αν ρίξει ο Μάρτης δυό νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε εκείνο το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα λέει μια παλιά παροιμία στον κάμπο…

Τα νερά μέχρι στιγμής τα έριξε ο Μάρτης, σιτηρά καλλιεργήθηκαν αρκετά φέτος μετά το αρχικό «ηλεκτροσόκ» (από τα τιμολόγια ρεύματος και τη ρήτρα αναπροσαρμογής) που υπέστησαν τέλη Οκτώβρη αρχές Νοέμβρη οι αγρότες, όταν έτρεχαν τελευταία στιγμή να προμηθευτούν σπόρο για να καλλιεργήσουν σιτάρι και κριθάρι αντί βαμβακιού και καλαμποκιού που συνήθως προγραμμάτιζαν κάθε χρόνο και προς το παρόν η επιλογή τους αυτή δείχνει να αποδίδει αφού ο πόλεμος στην Ουκρανία εκτοξεύει τις τιμές των δημητριακών στις διεθνείς αγορές.

Τι γίνεται όμως με τους καταναλωτές και με την επισιτιστική κρίση, που πλανάται πλέον μετά την ενεργειακή, πάνω από εκατομμύρια πολίτες σε όλη την Ευρώπη;

Η αλήθεια είναι ότι η χώρα είναι ελλειμματική σε μαλακό σιτάρι κατά 80 % και το προμηθεύεται κυρίως από Ρωσία και Ουκρανία. Και μαλακό σιτάρι σημαίνει λευκό αλεύρι, άρα ψωμί.

Οι παλιές οικογένειες στα χωριά του κάμπου είχαν συνδέσει το ψωμί με το φαγητό. Η φράση είναι χαρακτηριστική και ακούγονταν σε πολλά σπιτικά πριν από μερικές δεκαετίες: «Να κάτσουμε στο τραπέζι το μεσημέρι να φάμε ψωμί , σαν οικογένεια»…

Φυσικά η χώρα κάνει και εισαγωγή μεγάλων ποσοτήτων καλαμποκιού από τις εμπόλεμες χώρες, αλλά και από τη Μολδαβία και τη Ρουμανία, οι οποίες δείχνουν πλέον να υψώνουν τείχη στις εξαγωγές τους, φοβούμενες ελλείψεις και επισιτιστική κρίση λόγω του πολέμου.

Και χωρίς καλαμπόκι θα έχουμε υποσιτισμό ζώων στην κτηνοτροφία, άρα έλλειψη σε κρέας και γάλα. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης συμπεριέλαβε πρώτη φορά στις συνδεδεμένες για τη νέα ΚΑΠ και το μαλακό σιτάρι σε μία προσπάθεια όπως ανέφερε και ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γεωργαντάς να μην υπάρξει επισιτιστικό πρόβλημα στη χώρα.

Δεν αρκεί όμως αυτό. Με δεδομένο ότι και τα χειμερινά σιτηρά μετά τις πρώτες ανοιξιάτικες βροχές έχουν ανάγκη από λίπανση, όπως και στη συνέχεια οι εαρινές καλλιέργειες (βαμβάκι, καλαμπόκι, βιομηχανική τομάτα) απαιτείται μία γενναία ευρωπαϊκή πολιτική επιδότησης των λιπασμάτων.

Το ζητούν ήδη οι υπουργοί Γεωργίας χωρών του Μεσογειακού νότου όπως η Ισπανία και η Ιταλία, επισείοντας την αυτάρκεια της ηπείρου σε τρόφιμα . Μη λησμονούμε ότι η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα λιπασμάτων στον πλανήτη είναι η Ουκρανία. Η τιμή της βασικής και της ουρίας με το που ξέσπασε ο πόλεμος, μετά τον αρχικό τριπλασιασμό της , αυξήθηκε κατά 20 με 25% τις τελευταίες ημέρες!

Το 1986 είχαμε το πυρηνικό ατύχημα του Τσέρνομπιλ στα τέλη Απρίλη με αρχές Μάη που σκόρπισε τρόμο στην Ευρώπη. Τώρα ο τρόμος έρχεται από το βομβαρδισμό του μεγαλύτερου στην Ευρώπη και πιο σύγχρονου φυσικά εργοστασίου πυρηνικής ενέργειας στη Ζαπορίζια της Ουκρανίας και την μετέπειτα κατάληψή του από τους Ρώσους.

Ελάχιστοι ίσως θυμούνται ότι το αμέσως επόμενο καλοκαίρι μετά το Τσέρνομπιλ υπήρξε διακρατική συμφωνία Ελλάδας με την ακόμη υπάρχουσα Σοβιετική Ένωση, να στέρξουν οι χειριστές θεριζοαλωνιστικών μηχανών από Θεσσαλία και Μακεδονία στην Ουκρανία (ο αλωνισμός, καθώς η χώρα είναι βορειότερη γίνεται τον Ιούλιο προς Αύγουστο εκεί, αφού έχει ολοκληρωθεί τον Ιούνιο στην Ελλάδα) και να συλλέξουν το στάρι το οποίο φυσικά είχε μολυνθεί από ραδιενέργεια.

Αντί αμοιβής πληρώθηκαν με το ραδιενεργό αυτό σιτάρι που στη συνέχεια πούλησαν σε εγχώριους μύλους και το φάγαμε οι καταναλωτές ως ψωμί. Ρωσία και Ουκρανία παράγουν το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής μαλακού σιταριού, καλαμποκιού, ηλιέλαιου, σόργου, ρυζιού, προϊόντων βασικών για τη διατροφή των ανθρώπων.

Με τις παρούσες συνθήκες πολέμου και πυρηνικού τρόμου στην ήπειρό μας οι αγρότες καλούνται να καλύψουν τις ανάγκες επάρκειας σε τρόφιμα και αναγνωρίζεται πλέον ο σημαντικός τους ρόλος.

Ένας από τους κύριους λόγους που είχαμε την πείνα στα αστικά κέντρα και κυρίως στην Αθήνα το χειμώνα του 41 προς 42, ήταν το γεγονός ότι επιστρατεύθηκαν όλοι οι αγρότες και πήγαν στον πόλεμο στο αλβανικό μέτωπο και έτσι τη χρονιά εκείνη δεν καλλιεργήθηκαν τα στάρια (συνήθως σπέρνονται μετά τις 28 Οκτωβρίου) με αποτέλεσμα να υπάρξει έλλειψη σιτηρών, άρα ψωμιού στην Αθήνα, αλλά και έλλειψη λαδιού και οι αστοί να λιμοκτονούν.

Το σίγουρο είναι πλέον ότι ξημερώνει ένας καινούριος κόσμος μετά την επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπου οι βεβαιότητες μετατρέπονται σε αβεβαιότητες και η ασφάλεια των πολιτών της Ευρώπης σε ανασφάλεια. Η ανάγκη αναθεώρησης επιλογών που έχουν να κάνουν με την «πράσινη συμφωνία» στη νέα ΚΑΠ, θεωρείται ως δεδομένη και ήδη υπάρχουν πολλές αντιρρήσεις από χώρες της Ε.Ε. από τη στρατηγική αυτή επιλογή που μπορεί να οδηγήσει σε επισιτιστική κρίση.

Πριν φτάσουμε στα πιο βιολογικά τρόφιμα θα πρέπει πρώτα να διασφαλίσουμε ότι υπάρχουν τρόφιμα.

Ξημερώνει ένας νέος διπολικός κόσμος 

Ενδιαφέρουσες διαστάσεις του πολέμου στην Ουκρανία ανέδειξε και ο συγγραφέας και ιστορικός ερευνητής Γιώργος Καραμπελιάς, μιλώντας στο «Μαγκαζίνο της Θεσσαλίας». Ο κ. Καραμπελιάς ανέφερε πως αλλάζει ο κόσμος όπως τον ξέραμε και ξημερώνει ένας νέος διπολισμός. Μπαίνουμε σε μία νέα φάση Ψυχρού πολέμου που από τη μια έχει τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ και από την άλλη συμπτύσσεται πλέον ένας Ρωσοκινεζικός άξονας, που συμπεριλαμβάνει και το Ιράν, ενώ η Τουρκία το σκέφτεται αν θα συμμετάσχει σε αυτή τη συμμαχία…

Ο Γιώργος Καραμπελιάς υποστήριξε ότι ο Πούτιν δεν έχει πλέον την ανοχή του Ρωσικού λαού, που αισθάνεται ότι γίνεται η Ρωσία δορυφόρος της Κίνας, ενώ ακόμη και οι Ρωσόφωνοι στην Ανατολική Ουκρανία δεν τον υποστηρίζουν στην εισβολή του, ενώ τα περί νεοναζιστών Ουκρανών δεν «πέρασαν» στην κοινή γνώμη τόσο την παγκόσμια, όσο και τη Ρωσική.

Ενδεικτικά ανέφερε πως υπάρχουν εθνικιστικά ακροδεξιά κινήματα σε όλη την ανατολική Ευρώπη και στην Ελλάδα, που ενισχύονται από τη Ρωσική διπλωματία, σημειώνοντας πως στην Ελλάδα ήταν οι ΑΝΕΛ αρχικά και η Χρυσή Αυγή στο φιλορωσικό τόξο και πλέον είναι το κόμμα του κ. Βελόπουλου.

Τέλος σημείωσε ότι από όλη αυτή την περιπέτεια και τον τρόμο με τα πυρηνικά εργοστάσια που ενέσκηψε με το βομβαρδισμό του μεγαλύτερου πυρηνικού αντιδραστήρα στη Ζαπορίζια, αλλά και τις απειλές του Πούτιν προς όλη την Ευρώπη βγαίνει και κάτι θετικό για την Ελλάδα πως πλέον η Ε.Ε. αναγκάζεται να δημιουργήσει και στρατιωτικό – αμυντικό βραχίονα γεγονός που μπορεί να αποθαρρύνει τις επιθετικές βλέψεις της Τουρκίας για τα ελληνικά νησιά…

Γιάννης Κολλάτος