Oμόφωνα αρνητικά γνωμοδότησε το Περιφερειακό Συμβούλιο Θεσσαλίας για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για επτά αιολικά πάρκα ισχύος 193,4 που προβλέπουν 47 ανεμογεννήτριες στα βουνά των Δήμων Πύλης και Αργιθέας.
Γενική Περιγραφή
-Στη θέση «ΑΥΓΟ» της Δ.Ε. Πινδέων, του Δήμου Πύλης, ο οποίος αποτελείται πλέον από
13 Α/Γ, τύπου VESTAS V-117, μεγίστης ισχύος 4 MW εκάστη και συνολικής ισχύος 52
MW.
– Στη θέση «ΚΟΡΥΦΗ – ΚΑΡΑΤΖΙΟΥΝΗ» της Δ.Ε. Πινδέων, του Δήμου Πύλης, ο οποίος
αποτελείται ακόμα χωρίς κάποια αλλαγή από 7 Α/Γ, τύπου VESTAS V117, ισχύος
4,2MW εκάστη και συνολικής ισχύος 29,4 MW.
– Στη θέση «ΚΟΡΥΦΗ – ΚΑΥΚΙΑ» των Δ.Ε. Πινδέων και Αργιθέας, των Δήμων Πύλης και
Αργιθέας, ο οποίος αποτελείται από 7 Α/Γ, τύπου VESTAS V117, ισχύος 4,2MW εκάστη
και συνολικής ισχύος 29,4 MW.
– Στη θέση «ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΝ» των Δ.Ε. Πινδέων και Αργιθέας, των Δήμων Πύλης και
Αργιθέας, ο οποίος αποτελείται ακόμα από 6 Α/Γ, τύπου VESTAS V117, ισχύος 4,2MW
εκάστη και συνολικής ισχύος 25,2 MW.
– Στη θέση «ΨΗΛΑ ΔΕΝΤΡΑ» της Δ.Ε. Πινδέων, του Δήμου Πύλης, ο οποίος αποτελείται
πλέον από 5 Α/Γ, τύπου VESTAS V117, ισχύος 4,2 MW εκάστη και συνολικής ισχύος 21
MW.
– Στη θέση «ΚΟΡΥΦΗ – ΚΑΥΚΙΑ» της Δ.Ε. Πινδέων, του Δήμου Πύλης, ο οποίος
αποτελείται ακόμα από 7 Α/Γ, τύπου VESTAS V117, ισχύος 4MW εκάστη και συνολικής
ισχύος 28 MW.
– Στη θέση «ΝΤΑΛΑΜΗΤΡΟΥ» της Δ.Ε. Πινδέων, του Δήμου Πύλης. Πλέον αποτελείται
από 2 Α/Γ, τύπου VESTAS V117, ισχύος 4,2 MW εκάστη και συνολικής ισχύος 8,4 MW.
Συνολικά το έργο περιλαμβάνει 47 Α/Γ και είναι συνολικής ισχύος 193,4 MW.
Όπως αναφέρεται στα εισηγητικά συμπεράσματα και καταγράφει ο Νέος Αγών, “είναι κατανοητό πως εκτός από το ίδιο το έργο που αποτελεί μια σημαντική παρέμβαση στην περιοχή, όπως και τα συνοδά έργα αυτού (οι πλατείες, οι νέες οδοποιίες και η βελτίωση των υφιστάμενων) τα οποία αποτελούν
παρεμβάσεις ασύμβατες με την ορεινή κλίμακα του τοπίου και χωρίς τη δυνατότητα αποκατάστασης προκειμένου να εξισορροπηθούν οι επιπτώσεις από την ολοκλήρωση του
επομένως θεωρούμε πως οι επιπτώσεις από την κατασκευή και τη λειτουργία του έργου θα
είναι μεγάλες και μη αναστρέψιμες και πως αυτές υποεκτιμώνται στην ΜΠΕ και για το λόγο
αυτό”.
Εισηγητικά συμπεράσματα
1. Οι επιπτώσεις από την κατασκευή και βελτίωση της οδοποιίας εξακολουθούν και στη νέα
ΜΠΕ να είναι μεγάλες και μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικά.
Στην νέα μελέτη το συνολικό μήκος των υφιστάμενων δρόμων στο οποίο θα
πραγματοποιηθεί βελτίωση είναι 22.846 μέτρα (παραμένει ίδιο και στις δυο μελέτες) και
το συνολικό μήκος διάνοιξης των νέων δρόμων ανέρχεται σε 38.795 μέτρα (από 47.247
μέτρα που ήταν στην προηγούμενη μελέτη). Η νέα οδοποιία πρόκειται να υλοποιηθεί σε
περιοχές έντονου αναγλύφου, όπου η κατασκευή οδοποιίας ;απαιτεί την κατασκευή
πρανών πολλών δεκάδων μέτρων. Οι επιπτώσεις της νέας οδοποιίας στο ανάγλυφο και την
μορφολογία της περιοχής θα είναι πολύ σημαντικές και δεν είναι εφικτή η αποκατάσταση
του τοπίου. Σε συνδυασμό με την αποψίλωση και την ισοπέδωση των αλπικών
κορυφογραμμών για την διαμόρφωση των πλατειών εγκατάστασης των Α/Γ αναμένεται να
υπάρχουν επιπτώσεις στην επιφανειακή και υπόγεια απορροή των υδάτων και στη
μεταβολή ενδεχομένως του συντελεστή επιφανειακής απορροής.
Ένα επίσης σημαντικό θέμα που είναι αντικείμενο σοβαρού προβληματισμού και έχει
σχέση τόσο με την υφιστάμενη οδοποιία όσο και με τη νέα, είναι αυτό της μεταφοράς του
εξοπλισμού του ΑΣΠΗΕ στην περιοχή εγκατάστασης. Για την μεταφορά τέτοιου μεγέθους
και φορτίου εξοπλισμού απαιτούνται οχήματα ανάλογου μεγέθους, η κυκλοφορία των
οποίων σε δασική οδοποιία πλάτους 5 μέτρων, με έντονες κλίσεις και υψόμετρο δεν είναι
πάντα εφικτή. Είναι πιθανόν για την υλοποίηση ενός ΑΣΠΗΕ τέτοιου μεγέθους, να
χρειάζεται η κατασκευή οδοποιίας με μεγαλύτερα πλάτη και διαπλατύνσεις από αυτά που
δηλώνονται στη ΜΠΕ, που σε καμία περίπτωση δεν είναι συμβατή με το έντονο ορεινό
ανάγλυφο της περιοχής.
2. Για την ολοκλήρωση του έργου απαιτούνται σημαντικές εκσκαφές και επιχώσεις. Η
συνολική ποσότητα των εκσκαφών σύμφωνα με την ΜΠΕ ανέρχεται σε 1.608.668 m
3 ενώ η περίσσεια που θα προκύψει είναι 1.275.711,30 m3
.Πρέπει να σημειωθεί ότι στην προηγούμενη ΜΠΕ τόσο η συνολική ποσότητα των εκσκαφών όσο και περίσσεια τους ήταν σημαντικά μεγαλύτερες.
Ο όγκος αυτός, σύμφωνα με την ΜΠΕ, θα χρησιμοποιηθεί στις επιχωματώσεις, στην
κάλυψη των τάφρων των υπόγειων ΓΜ, και στην πλήρη επαναφορά του χώρου του χώρου,
με ομαλοποίηση του εδάφους της περιοχής του έργου, τη βάση και την υπόβαση. Επίσης
αναφέρει πως εφόσον απαιτηθεί δημιουργία αποθεσιοθαλάμου, θα γίνει η σύνταξη της
Τεχνικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΤΕΠΕΜ), ενώ οι αναφορές στην τελική διαχείριση των
ΑΕΚΚ είναι αόριστες.
Όλες οι επεμβάσεις πραγματοποιούνται σε φυσικό πρανές με μεγάλη κλίση. Με βάση τα
γεωλογικά στοιχεία που αναφέρονται στη μελέτη τα πετρώματα που κυριαρχούν στην
περιοχή είναι διάφοροι τύποι φλύσχη, πετρώματα ιδιαίτερα ασταθή και επιρρεπή σε
κατολισθήσεις κλπ. Η κλίση πρανών των ορυγμάτων της μελέτης 3:1 είναι αρκετά μεγάλη
και σε συνδυασμό την έντονη υδροφορία της περιοχής, τις χαμηλές θερμοκρασίες λόγω
υψομέτρου και τη γεωλογία, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα δημιουργήσει κατολισθητικά και
διαβρωτικά φαινόμενα με μη αντιστρέψιμες επιπτώσεις στα μορφολογικά χαρακτηριστικά
της περιοχής.
3. Ένα επίσης σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η απειλή που δημιουργείται από την
εγκατάσταση αλλά και τη λειτουργία του ΑΣΠΗΕ στην πανίδα και την ορνιθοπανίδα της
περιοχής.
Το έργο βρίσκεται εκτός περιοχής του δικτύου NATURA 2000. Ωστόσο κάποιες από τις
ανεμογεννήτριες πρόκειται να εγκατασταθούν σε κοντινή απόσταση από τα όρια της
Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (ΕΖΔ) με GR 1440002 «ΚΕΡΚΕΤΙΟ ΟΡΟΣ (ΚΟΖΙΑΚΑΣ)» και από τα όρια της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) με GR 2130013 «ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
ΑΘΑΜΑΝΙΚΩΝ ΟΡΕΩΝ». Επίσης κάποιες ανεμογεννήτριες βρίσκονται εντός ή σχετικά
κοντά του Καταφυγίου Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) «ΠΕΡΙΟΧΗ ΒΑΘΥΡΕΜΑΤΟΣ – ΠΑΛΙΟΚΑΡΥΑΣ».
Στην ΜΠΕ και την ΕΟΑ αναφέρεται ότι δεν έχουν παρατηρηθεί πληθυσμοί αρπακτικών τα
οποία απειλούνται άμεσα από την λειτουργία των ΑΣΠΗΕ. Όπως έχει σημειωθεί στη
γνωμοδότηση της Δ/νσης Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας που
αφορούσε τον αρχικό σχεδιασμό του έργου, σύμφωνα με τις αναφορές της Ελληνικής
Ορνιθολογικής εταιρείας στην περιοχή εγκατάστασης του ΑΣΠΗΕ (ορεινός όγκος Αυγού –
Όρνιου – Λουπάτας) έχουν καταγραφεί «στίγματα» όρνιου. Επομένως η εγκατάσταση
ΑΣΠΗΕ θα αποτελέσει φραγμό ανάσχεσης για τα αρπακτικά.
Επίσης σύμφωνα πάλι με τη γνωμοδότηση της Δ/νσης Διαχείρισης Φυσικού
Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας είναι σαφές πως …«Από την εγκατάσταση και
λειτουργία του ΑΣΠΗΕ αναμένεται να επηρεαστεί ο βαθμός διατήρησης των πληθυσμών
των ειδών της ορνιθοπανίδας, των οποίων η κατανομή συμπίπτει με την ΠΕΠ και ιδιαίτερα
τα ενδιαιτήματα τροφοληψίας τους Τα προτεινόμενα μέτρα μετριασμού των επιπτώσεων
θα επιφέρουν εκτοπισμό των ειδών ορνιθοπανίδας από τα κύρια ενδιαιτήματα τους.»
Θεωρούμε πως οι αλλαγές με βάση το νέο σχεδιασμό του έργου δεν θα καταφέρουν να
λειτουργήσουν έτσι ώστε να μπορέσουν να αποτρέψουν την επιρροή τους στον πληθυσμό
της ορνιθοπανίδας.
Επίσης η περιοχή αποτελεί ζώνη εξάπλωσης του προστατευόμενου είδους της καφέ
αρκούδας για την οποία είναι σε εξέλιξη το Εθνικό Σχέδιο Δράσης. Στην ΕΟΑ γίνεται
αναφορά σε καταγραφή βιοδηλωτικών ιχνών του είδους στην περιοχή και ότι η εκτέλεση
μεγάλων έργων απειλεί τους οικοτόπους της.Στην γνωμοδότηση της Δ/νσης Διαχείρισης
Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας που αφορούσε τον αρχικό σχεδιασμό του
έργου, γίνεται σαφές πως … «Η αυξημένη προσβασιμότητα σε πρώην αδιατάρακτες
περιοχές που σχετίζονται με τη δημιουργία ενός ΑΣΠΗΕ αναμένεται να έχει αρνητικές
επιπτώσεις στην καφέ αρκούδα, καθώς το είδος προτιμά συνήθως ως βιότοπο
δυσπρόσιτες περιοχές με απότομο ανάγλυφο και χαμηλή ανθρώπινη παρουσία, τις οποίες
χρησιμοποιεί ως περιοχές τροφοληψίας ή για τον χειμέριο λήθαργο.»
Να σημειώσουμε πως εξακολουθεί να ισχύει η αναφορά της υπηρεσίας μας σχετικά με το
Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Αγριόγιδο για την περιοχή αυτή της Νότιας Πίνδου, καθώς
έχουν εντοπιστεί μικροί θύλακες του είδους που είναι προστατευόμενο και το οποίο
επίσης απειλείται άμεσα με την δημιουργία νέας οδοποιίας και μεγάλων έργων.
4. Οι αλλαγές που έχουν σημειωθεί στη ΜΠΕ είναι βέβαιο ότι σε σχέση με τον αρχικό
σχεδιασμό του έργου είναι σαφώς λιγότερο επιβαρυντικές όσον αφορά στις πιέσεις του
οικοσυστήματος της περιοχής. Όμως δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι εξακολουθούμε να
μιλάμε για μια παρέμβαση σε έντονα ορεινό ανάγλυφο, που έως σήμερα δεν έχει δεχθεί
παρεμβάσεις με τη δημιουργία (ακόμη και μικρότερης κλίμακας και έντασης) έργων. Με
την ολοκλήρωση του ΑΣΠΗΕ είναι αδιαμφισβήτητο ότι στην περιοχή θα έχουν συντελεστεί
αποψιλώσεις δασικής βλάστησης, εκσκαφές, σκυροδετήσεις κ.λ.π. εργασίες οι οποίες τόσο
κατά τη διάρκεια της διαδικασίας κατασκευής όσο και μετά την ολοκλήρωση οδηγούν σε
μια δραστική (και χωρίς καμία πλέον δυνατότητα επιστροφής) αλλαγή χρήσης γης. Να
σημειώσουμε επίσης πως τα έργα αυτά θεωρούμε πως δεν μπορούν ως χρήση να
θεωρηθούν εναρμονισμένα με το υφιστάμενο φυσικό περιβάλλον αντιθέτως κατά την
άποψη μας αποτελούν βασικό παράγοντα πίεσης της βιοποικιλότητας της περιοχής.
