Οδεύουμε προς «πόλεμο» το καλοκαίρι στο θεσσαλικό κάμπο για το νερό;

Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΛΛΑΤΟΥ

Ένα εφιαλτικό καλοκαίρι για τους αρδευτέςαγρότες του θεσσαλικού κάμπου έρχεται, καθώς οήπιος φετινός χειμώνας, η απουσία χιονιού σταβουνά και η λειψυδρία που από τη δυτικήεπεκτείνεται πλέον και στην ανατολική Μεσόγειο,δημιουργούν συνθήκες δραματικές για την αγροτικήπαραγωγή και στη χώρα μας.

Ιδιαίτερα στο θεσσαλικόκάμπο η κατάσταση είναιοριακή και θυμίζει παλιότερεςεποχές στις αρχές τηςδεκαετίας του 2000, όταν μαίνονταν ο «πόλεμος γιατο νερό» ιδιαίτερα ανάμεσα σε αγρότες τηςΚαρδίτσας και της Λάρισας, όταν όμως οιαρδευόμενες εκτάσεις εκείνη την εποχή υπερέβαινανκατά πολύ τη σημερινή κατάσταση καθώς το βαμβάκιυποχώρησε από τα 1,6 εκατομμύρια στρέμματα τότε,στα περίπου 750.000 στη Θεσσαλία πέρυσι. Έναμέρος του βαμβακιού βέβαια τόσο πέρυσι όσο καιφέτος αντικαταστάθηκε από καλαμπόκι και απόμηδική, ωστόσο οι αρδευόμενες εκτάσεις στοθεσσαλικό κάμπο υπολείπονται κατά πολύ εκείνωνπρο 20ετίας.

Το σημαντικότερο όλων βέβαια, είναι ότι ακόμηδεν έχει συσταθεί ένας ενιαίος φορέας διαχείρισηςπου να ελέγχει τα αποθέματα των ταμιευτήρων και ναδίνει on line ενημέρωση στους ΤΟΕΒ, ώστε ναπροβαίνουν στον προγραμματισμό και να λαμβάνουνεγκαίρως μέτρα εξοικονόμησης νερού. Αξίζει νατονιστεί ότι σύστημα συνεχούς ενημέρωσης σε«πραγματικό χρόνο» για τα αποθέματα τωνταμιευτήρων υπάρχει για παράδειγμα στην Κύπρο,ενώ για τη Θεσσαλία υπάρχει η άτυπη ενημέρωση απότη ΔΕΗ για τη στάθμη της Λίμνης Πλαστήρα(παρεμπιπτόντως είναι μείον 40 εκατομμύρια κυβικάμέτρα τα φετινά σε σχέση με τα περυσινά αποθέματάτης) και οι μετρήσεις της στάθμης του Πηνειού πουγίνονται από τη ΔΕΥΑΛ.

Η εικόνα βέβαια και στη λίμνη Σμοκόβου και στηνΚάρλα, είναι εξίσου αρνητική χωρίς ωστόσο ναυπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.

Με δεδομένο ότι οι Θεσσαλοί παραγωγοί εδώ καιτρεις δεκαετίες έκαναν υπομονή και έχτιζαν ελπίδεςστην προοπτική της μεταφοράς νερού από τονΑχελώο, την ίδια ώρα η τύχη των ενδιάμεσωνφραγμάτων που θα ρύθμιζαν τη ροή του νερού από τηΣυκιά προς τον Πηνειό, όπως τα φράγματαΜουζακίου, Πύλης , Αμυγδαλέας κ.λ.π. αγνοείται, ενώκαι το σχεδόν ολοκληρωμένο φράγμα της Γυρτώνηςβρίσκεται ανενεργό χωρίς φορέα διαχείρισης που νααναλαμβάνει τα στοιχειώδη, δηλαδή τον καθαρισμόαπό κορμούς και ξύλα στο θυρόφραγμα και τηνηλεκτρική λειτουργία του!

Ο κάμπος εξακολουθεί να λειτουργεί άναρχα στιςπεριόδους άρδευσης με πρόχειρα χωμάτιναφράγματα κατά μήκος ποταμών και παραποτάμων,ενώ μόνο ο ΤΟΕΒ Ταυρωπού έχει προχωρήσει σεεκσυγχρονισμό των απαρχαιωμένων αυτών μεθόδωνκαι δομών που προκαλούν εντάσεις καιμικροτοπικιστικές εξάρσεις στην καρδιά του καλοκαιριού. Ήδη μάλιστα ο ΤΟΕΒ Ταυρωπού έχειπροειδοποιήσει τους αρδευτές ότι θα πρέπει ναπροχωρήσουν σε εξοικονόμηση νερού, κάνονταςαναγωγές και προβολές με βάση τα υπάρχονταστοιχεία για τα αποθέματα, όταν αντίθετα στο ΤΟΕΒΜάτι Τυρνάβου οι αγρότες δεν γνωρίζουν αν θαμπορούν να ποτίσουν για ακόμη ένα καλοκαίρι λόγωτων οφειλών του Οργανισμού προς της ΔΕΗ!

Τί συμβαίνει στην Ευρώπη για τη λειψυδρία καιξηρασία –
στα χαρακώματα οι Γάλλοι αγρότες

Τελευταία, με αιχμή τις διαμαρτυρίες στη Γαλλίαγια το συνταξιοδοτικό, στη μέση μπήκε και το νερόδημιουργώντας αντιπαλότητα μεταξύ πολιτών καιαγροτών. Συγκεκριμένα, στην επαρχία Σεντ Σολάν,εκατομμύρια πολιτών έσπευσαν να υπερασπιστούν τονερό ως δημόσιο αγαθό απέναντι στα κυβερνητικάσχέδια εκμετάλλευσης του υδροφόρου ορίζοντα γιαεντατική γεωργική εκμετάλλευση.

Η κυβέρνηση Μακρόν έχει προγραμματίσει τηνκατασκευή τεχνητών λιμνών (ταμιευτήρων) στηνεπαρχία, με πολλούς περιβαλλοντολόγους καιπολίτες από τον αριστερό χώρο να αντιτίθενται στασχέδια.

Χωρίς νερό δεν υπάρχει παραγωγήκαι λιγοστεύουν τα τρόφιμα

Σήμερα, σχεδόν το ένα τέταρτο του παγκοσμίου πληθυσμού βρίσκεται αντιμέτωπο με το πρόβλημα τηςέλλειψης νερού για τουλάχιστον ένα μήνα κάθεχρόνο, ενώ εσχάτως χώρες όπως η ΑνατολικήΓερμανία, μπήκαν στο κλαμπ περιοχών με μόνιμηξηρασία με τους αγρότες να μετατοπίζουν τηνπαραγωγή τους προς άνυδρες καλλιέργειες, όπως ταψυχανθή.

Μάλιστα, ο ΟΗΕ και η Παγκόσμια Τράπεζα έχουνυπολογίσει πως η ξηρασία μπορεί να οδηγήσει στηνμετατόπιση τουλάχιστον 700 εκατομμυρίωνανθρώπων μέχρι το 2030, με την έλλειψη νερού ναθεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς κινδύνουςγια την παγκόσμια ασφάλεια και στρατηγική ηρεμία.Εξάλλου, το όχι και τόσο μακρινό 2017, σοβαρές ξηρασίες οδήγησαν 20 εκατομμύρια ανθρώπους απότην Αφρική και την Μέση Ανατολή ναμεταναστεύσουν σε αναζήτηση νέων πατρίδων λόγωέλλειψης τροφίμων και συγκρούσεων.

Ιδιωτικοποίηση του νερού;

Και στη χώρα μας οι… επιθέσεις στο νερό, πόσιμο και αρδευτικό, συνεχίζονται. Αν και υπάρχουν 4αποφάσεις στο ΣτΕ που ρητά αναφέρουν ότι το νερόδεν μπορεί να θεωρηθεί εμπόρευμα, διαχρονικά οικυβερνήσεις προσπαθούν με έμμεσο τρόπο να τις ξεπεράσουν. Ενδεικτική η παραχώρηση, σεπολυνομοσχέδιο της κυβέρνησης – που τέθηκε σεδημόσια διαβούλευση με συνοπτικές διαδικασίες – τουελέγχου του νερού σε ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχήκαι όχι στο κράτος. Πάντως μετά τις αντιδράσεις περίέμμεσης ιδιωτικοποίησης, δια στόματος τουπρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, τονίστηκεκατηγορηματικά ότι «δεν υπάρχει κανένα απολύτωςζήτημα ιδιωτικοποίησης του νερού το οποίο ήταν, είναικαι θα παραμείνει δημόσιο αγαθό».