Το Σωματείο Διάσωσης και Διάδοσης του Καραγκούνικου Λαϊκού Πολιτισμού «Η ΨΗΦΙΔΑ» είναι ένα νεοσύστατο σωματείο, με πεδίο έρευνας και δράσης δύο από τις σημαντικότερες και πληθυσμιακά μεγαλύτερες Καραγκούνικες κοινότητες του Νομού Καρδίτσας. Ο λόγος για τον Παλαμά, έδρα του ομώνυμου Δήμου και του σωματείου και το Προάστιο έδρα της Δημοτικής Ενότητας Σελλάνων, με το παράρτημά του αντίστοιχα.
Εμπνευστές και ιδρυτές του Σωματείου αυτού είναι ο Γιώργος Μαγαλιός από τον Παλαμά και ο Νίκος Φίλος από το Προάστιο, λάτρεις των παραδόσεων του Καραγκούνικου λαού, με συνεχή παρουσία στο χώρο του πολιτισμού της Καρδίτσας και πλούσιο ερευνητικό και συγγραφικό έργο. Ουσιαστικά η παρούσα σύμπραξη, ενώνει πολιτισμικά υπό το έμβλημά της ολόκληρο σχεδόν τον κάμπο του Νομού. Όραμά τους η καταγραφή και η ανάδειξη του Καραγκούνικου λαϊκού πολιτισμού, ενός πολιτισμού με βαθιές Ελληνικές ρίζες και αρχαιότροπες συμπεριφορές που χάνονται στα βάθη των αιώνων!
Το έμβλημα του Σωματείου, απαρτίζεται από δύο σύμβολα. Αριστερά βρίσκεται το βασικό κεντητό μοτίβο από τα νυφικά μανίκια της καραγκούνικης ενδυμασίας του Παλαμά ενώ δεξιά το αντίστοιχο του Προαστίου. Η επωνυμία του Σωματείου, έλκεται από τη λέξη ψηδώνω < ψηφιδίζω που χρησιμοποιούσαν οι γυναίκες των Σελλάνων για να περιγράψουν τον τρόπο που κεντούσαν τα μανίκια αυτά. Ουσιαστικά ψηφίδα -ψηφίδα, βελονιά – βελονιά αποκαλυπτόταν το καλαίσθητο κέντημά τους. Το Σωματείο ευελπιστεί να αποτελέσει σημαντική ψηφίδα στο πλούσιο ψηφιδωτό του πολιτισμού των Καραγκούνηδων αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας.
Με σκοπό την υλοποίηση όλων των παραπάνω, δημιουργήθηκε «Η ΨΗΦΙΔΑ», για να αποτελέσει ορμητήριο δράσεων αλλά και κοιτίδα γνώσεων και ιδεών. Πρωταρχικός στόχος του Σωματείου είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου αρχείου πληροφοριών, προϊόν ενδελεχούς έρευνας από όσο το δυνατόν περισσότερα Καραγκουνοχώρια της Δυτικής Θεσσαλίας. Επίσης, στοχεύει στη δια βίου εκμάθηση χορών, τραγουδιών, εθίμων και πρακτικών του Καραγκούνικου λαού μέσω των δράσεών του. Τέλος, επενδύει στην εξωστρέφεια και ανάδειξη των Καραγκούνηδων στο Πανελλήνιο επικοινωνώντας, εκτός Θεσσαλίας, όλα εκείνα τα ιδιαίτερα στοιχεία του πολιτισμού τους.
Άμα τη ιδρύσει του, το Σωματείο «Η ΨΗΦΙΔΑ» έλαβε μέρος σε τέσσερις ξεχωριστές διοργανώσεις. Αρχικά, συμμετείχε στο Μουσικοχορευτικό αφιέρωμα που αφορούσε τις μουσικές και τους μουσικούς της Θεσσαλίας με τίτλο «ηχώ της Θεσσαλίας». Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 21 Μαρτίου 2023 στη Λάρισα και ήταν διοργάνωση του Μορφωτικού Εκπολιτιστικού Συλλόγου Αβέρωφ «Ο Θετταλός». Εκεί, το Σωματείο μας παρευρέθηκε με μεικτή ομάδα χορευτών οι οποίοι, ενδεδυμένοι με αυθεντικές φορεσιές εποχής, απέδωσαν καραγκούνικους χορούς με το ύφος της περιοχής Παλαμά.
Συνεχίζοντας δυναμικά τη δράση του, στις 28 Μαρτίου, το Σωματείο μας συμμετείχε στο 38ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών και Μουσικής ΧΟΦΕΘ στη Θεσσαλονίκη. Εκεί, η αντρική ομάδα της «ΨΗΦΙΔΑΣ» απέδωσε χορούς και τραγούδια της περιοχής Παλαμά, με το παραδοσιακό αντρικό καραγκούνικο ύφος. Σε συνεργασία με το Σύλλογο Γυναικών Παλαμά, όπου παρουσίασε τραγούδια και χορούς του ίδιου γεωγραφικού χώρου, δόθηκε μια ολοκληρωμένη εικόνα για τη μουσικοχορευτική παράδοση της ως άνω περιοχής.
Στις 6 και 7 Απριλίου 2023, το Σωματείο συμμετείχε στις εκδηλώσεις του Δήμου Παλαμά με θέμα το έθιμο του Λαζάρου τόσο στον Παλαμά όσο και στο Προάστιο Καρδίτσας. Στην κοινότητα Προαστίου, με την αγαστή συνεργασία του διευθυντή και των δασκάλων του Δημοτικού σχολείου Προαστίου αλλά και την παρουσία του ομώνυμου Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, μέλη του Σωματείου μίλησαν στους μαθητές για το έθιμο του Λαζάρου και διένεμαν το εντόπιο τραγούδι – αγερμό στις μαθήτριες συλλήβδην. Ουσιαστικά πραγματοποιήθηκε μια προσπάθεια, επαναπροσδιορισμού του εθίμου καθώς, προ δεκαετιών και μετά από παρέμβαση τρίτων, έγινε αλλαγή του τραγουδιού αλλά και της ημέρας επιτέλεσης του εθίμου. Το Σωματείο «ΨΗΦΙΔΑ», θεώρησε το γεγονός εγκληματικό ούτω πως και έδρασε άμεσα, διανέμοντας το παραδοσιακό τραγούδι όπως αυτό καταγράφηκε στην κοινότητα Προαστίου. Πέραν του τραγουδιού αλλά και την απόδοση του εθίμου τη σωστή ημέρα, πραγματοποιήθηκε και ο 1ος διαγωνισμός παραδοσιακού καλαθιού. Τα μικρά κορίτσια στόλισαν τα καλάθια τους σύμφωνα με τα παλιά πρότυπα και προσήλθαν στον διαγωνισμό κρατώντας τα λαζαρόξυλά τους κατά προτροπή του Σωματείου. Αντίστοιχα, στον Παλαμά πραγματοποιήθηκε ο καθιερωμένος διαγωνισμός καλαθιού και ομιλία για το έθιμο του Λαζάρου από μέλη της «ΨΗΦΙΔΑΣ», ταυτόχρονα με τις υπόλοιπες δράσεις. Οι εκδηλώσεις ήταν διοργάνωση του Δ.Ο.Π.Α.Π.Α.Π με συνδιοργανωτές το Σωματείο Διάσωσης και Διάδοσης του Καραγκούνικου Λαϊκού Πολιτισμού «Η ΨΗΦΙΔΑ» , το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων Προαστίου καθώς και το Σύλλογο Γυναικών Παλαμά.
Στις 2 Μαΐου 2023, το Σωματείο μας τίμησε τη μνήμη του Αγίου Αθανασίου, πολιούχου του Παλαμά. Πενταμελής ομάδα από καραγκούνες όπου έφεραν αυθεντικές Παλαμιώτικες ενδυμασίες, παρευρέθηκαν στην Πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον Ι.Ν. Ρουμ Παλαμά, τιμώντας τη μνήμη του Αγίου και εκπροσωπώντας την «ΨΗΦΙΔΑ». Αντίστοιχα, στις 14 Αυγούστου 2023 τετραμελής ομάδα από καραγκούνες, ενδεδυμένες με αυθεντικές φορεσιές του Προαστίου, συνόδευσαν την εικόνα της Παναγίας Ελαφιώτισσας στη λιτανεία που ακολούθησε μετά τον πανηγυρικό εσπερινό.
Τα μέλη του Σωματείου «ΨΗΦΙΔΑ» εκφράζουν τις ευχαριστίες τους σε όλους όσοι τους στήριξαν στα πρώτα τους βήματα και αγκάλιασαν τις προσπάθειές τους για την ανάδειξη και ορθή απόδοση του Καραγκούνικου πολιτισμού. Ακόμη, εκφράζουν τις βαθιές τους ευχαριστίες στο Δήμαρχο Παλαμά κ. Γιώργο Σακελλαρίου, στον τέως Πρόεδρο ΔΟΠΑΠΑΠ κ. Βάιο Μπακαβέλο και στον Αντιδήμαρχο Σελλάνων κ. Αθανάσιο Τσίντζα για την αμέριστη συμπαράστασή τους. Τέλος, ευχαριστούν τους Συλλόγους με τους οποίους συνέπραξαν, ευελπιστώντας σε μια διαρκή και γόνιμη συνεργασία με όλους τους αξιόπιστους φορείς της περιοχής.
Έπειτα από τις εκλογές που έλαβαν χώρα στο Προάστιο Καρδίτσας, στις 20-05-2023, αναδείχθηκε το παρακάτω Δ.Σ.
Πρόεδρος: Φίλος Νικόλαος
Αντιπρόεδρος: Μαγαλιός Γεώργιος
Γενικός Γραμματέας: Μανασής Κωνσταντίνος
Ά Ταμίας: Μπενέκη Μαρία- Παρασκευή
Β΄ Ταμίας: Φίλου Όλγα- Ραφαηλία
Βοηθός Α΄ Ταμία: Πλατιά Παρασκευή
Βοηθός Β΄ Ταμία: Κορτίκης Χρήστος
Ειδικός Γραμματέας: Ξύστρα Παρασκευή
Ά Έφορος: Παπαβασιλείου Απόστολος
Β΄ Έφορος: Μπίρος Ευάγγελος
