Αλλάζει θεµελιωδώς ο τρόπος πληρωµής των οικολογικών σχηµάτων µε σοβαρές ανακατατάξεις στα ποσά επιδότησης σε σχέση µε το 2023, ύστερα από την τελευταία τροποποίηση του θεσµικού πλαισίου περί υπερβάλλουσας ζήτησης, που καθορίζει ένα ενιαίο ποσοστό µείωσης των πριµ.
Οι ποσοστιαίες µειώσεις των κονδυλίων στην περασµένη πληρωµή eco-schemes δεν ήταν ενιαίες. Για παράδειγµα στην παρέµβαση µε κωδικό Π1-31.1 για τις σπορές, η µείωση ήταν 57% και στα βιολογικά (Π1-31.9) ήταν 37%. Την ίδια ώρα η µείωση που απαιτούσε η υπερβάλλουσα ζήτηση ήταν 43% κατά µέσο όρο, µε βάση πάντα τα στοιχεία πληρωµών του ΟΠΕΚΕΠΕ (Μάιος 2024).
Η Agrenda έκανε µία πρώτη ανάλυση του πώς θα διαµορφωθούν οι επιδοτήσεις του 2024 µε βάση το νέο θεσµικό πλαίσιο στα οικολογικά σχήµατα, εφόσον υποθέσουµε πως η υπερβάλλουσα ζήτηση θα απαιτήσει ξανά µείωση ποσών 43%. Προφανώς, τυχόν «µαγειρέµατα» στις σχετικές ∆ράσεις όπως αναλύονται µέσα στο Φάκελο, δεν έχουν ληφθεί υπόψη. Η µείωση των µοναδιαίων ποσών ενίσχυσης υπολογίστηκε µε ενιαίο ποσοστό ύψους 43% όπως ορίζεται στο θεσµικό πλαίσιο που έχει τεθεί σε ισχύ από τις αρχές Σεπτεµβρίου. Μετά το ΟΣ∆Ε, τις διορθώσεις και λίγο πριν τις πληρωµές θα καθοριστεί το τελικό ποσοστό µείωσης. ∆εν θα είναι έκπληξη αν η οριζόντια µείωση είναι ακόµη µεγαλύτερη (π.χ 50%).
Οι διαφορές στα πριµ
Αν είναι να επισηµάνουµε κάποιες διαφορές στα πριµ που βγάζουν «µάτι», για παράδειγµα η σπορά στα κτηνοτροφικά ψυχανθή κερδίζει συν 7 ευρώ το στρέµµα, ποσό που είναι αρκετά υψηλό για µία ετήσια καλλιέργεια, ενώ παράλληλα και στη σπορά σκληρού προστίθενται ακόµη 5 ευρώ το στρέµµα. Από την άλλη έχουµε µικροαλλαγές στα περισσότερα πριµ για τις δενδρώδεις καλλιέργειες. Ωστόσο εδώ αξίζει να επισηµάνουµε πως η βιολογική αιγοπροβατοτροφία «χάνει» περί τα 5 ευρώ το κεφάλι, ένα πράγµατι σηµαντικό ποσό. ∆ιόλου µικρή και η απώλεια των 6 ευρώ το στρέµµα που καταγράφεται στις δακοπαγίδες, την ώρα που τα θερινά κλαδέµατα «τσιµπάνε» 2 ευρώ παραπάνω.
Όλοι μείον 43% στα eco-schemes
Τα νέα ποσά που προκύπτουν ανά δράση με βάση τον κανονισμό που τέθηκε σε εφαρμογή από τον περασμένο Σεπτέμβριο για τις 10 Παρεμβάσεις eco-schemes 2024
Η Agrenda έκανε µία πρώτη ανάλυση του πώς θα διαµορφωθούν οι επιδοτήσεις οικολογικών σχηµάτων του 2024 µε βάση το νέο τροποποιηµένο θεσµικό πλαίσιο που ισχύει µε βάση το ΦΕΚ 5170/Β’/2024. Στις κύριες διαφορές στα πριµ ξεχωρίζουν τα εξής: Η σπορά στα κτηνοτροφικά ψυχανθή κερδίζει συν 7 ευρώ το στρέµµα, ποσό που είναι αρκετά υψηλό για µία ετήσια καλλιέργεια, ενώ παράλληλα και στη σπορά σκληρού προστίθενται ακόµη 5 ευρώ το στρέµµα. Από την άλλη έχουµε µικροαλλαγές στα περισσότερα πριµ για τις δενδρώδεις καλλιέργειες. Ωστόσο εδώ αξίζει να επισηµάνουµε πως η βιολογική αιγοπροβατοτροφία «χάνει» περί τα 5 ευρώ το κεφάλι, ένα πράγµατι σηµαντικό ποσό. ∆ιόλου µικρή και η απώλεια των 6 ευρώ το στρέµµα που καταγράφεται στις δακοπαγίδες, την ώρα που τα θερινά κλαδέµατα «τσιµπάνε» 2 ευρώ παραπάνω.
Σηµειώνεται πως η µείωση των πριµ έγινε µε ενιαίο ποσοστό 43% όπως ορίζεται στο θεσµικό πλαίσιο που έχει τεθεί σε ισχύ από τις αρχές Σεπτεµβρίου. Μετά το ΟΣ∆Ε, τις διορθώσεις και λίγο πριν τις πληρωµές θα καθοριστεί το τελικό ποσοστό µείωσης.
Το θεσμικό πλαίσιο αφήνει χώρο για μαγειρέματα
Εντός των Δράσεων, οι αρχές έχουν το ελεύθερο να διαμορφώσουν το πριμ όπως αυτές θέλουν
Αρκετές «τρύπες» και ελευθερία για κατά το δοκούν ερµηνεία του θεσµικού πλαισίου από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, αφήνει η τελευταία τροποποίηση των εθνικών διατάξεων, για το πώς θα µειώνονται οι επιδοτήσεις στα eco-schemes, σε περίπτωση υπερβάλλουσας ζήτησης.
Το νέο πλαίσιο αναφέρει, µε απλά λόγια, πως άπαξ και υπάρχει υπερβάλλουσα ζήτηση στα eco-schemes, οι αρµόδιες αρχές θα πρέπει να µειώσουν οριζόντια σε όλες αυτές τις «δράσεις/παρεµβάσεις» το πριµ.
Εδώ κρύβεται όλο το ζουµί για το πόσα χρήµατα θα καταλήξουν στις τσέπες των αγροτών: Στο τι εννοεί ο συγγραφέας της ΥΑ (ΦΕΚ 5170/Β’/2024), µε τον όρο «δράσεις/παρεµβάσεις».
Τα eco-schemes λοιπόν στην Ελλάδα, χωρίζονται σε δέκα παρεµβάσεις µε τον κωδικό «Π1-31.Χ» που εµπεριέχουν συνολικά 28 δράσεις, µε τον κωδικό «∆ράση 31.Χ-Χ». Για παράδειγµα η παρέµβαση Π1-31.6 χωρίζεται σε 13 δράσεις. Άρα η ΥΑ ορίζει ότι σε κάθε µία από τις 28 δράσεις όπου υπήρξε υπερβάλλουσα ζήτηση το ποσοστό µείωσης του ποσού θα πρέπει είναι ενιαίο.
Αλλά: Στα Βιολογικά η παρέµβαση είναι µία ενιαία µε κωδικό Π1-31.9, δεν υπάρχει καµία διαφοροποίηση είτε µιλάµε για βιολογική ελιά ή βιολογικά αιγοπρόβατα. Οπότε, ο ΟΠΕΚΕΠΕ µπορεί να µαγειρέψει όπως αυτός θέλει τις επιδοτήσεις ανά καλλιέργεια και εκτροφή εντός των ∆ράσεων. ∆ηλαδή να µειώσει το πριµ στην ελιά 40% και στα αιγοπρόβατα 23% κ.ο.κ (πραγµατικά ποσοστά που ίσχυσαν το 2023). Αρκεί πολύ απλά, το ποσοστό µείωσης στο σύνολο της Παρέµβασης των Βιολογικών που θα προκύπτει να είναι ίσο µε τις υπόλοιπες. Το ίδιο ισχύει και µε άλλες πολύ κρίσιµες ∆ράσεις, όπως για παράδειγµα τη ∆ράση 31.1-Α για τις χειµερινές σπορές. ∆εν υπάρχει άλλος κωδικός για ψυχανθή και άλλος για σκληρό σιτάρι. Οπότε οι αρµόδιες αρχές µπορούν να µειώσουν τα ποσοστά εντός της δράσης όπως το επιθυµούν. Αρκεί φυσικά να εξυπηρετείται ο µέσος όρος.
Τι σηµαίνουν όλα αυτά για το ύψος του πριµ για το 2024
Οι ποσοστιαίες µειώσεις των κονδυλίων στην περασµένη πληρωµή eco-schemes δεν ήταν ενιαίες. Για παράδειγµα στην παρέµβαση µε κωδικό Π1-31.1 για τις σπορές, η µείωση ήταν 57% και στα βιολογικά (Π1-31.9) ήταν 37%. Την ίδια ώρα η µείωση που απαιτούσε η υπερβάλλουσα ζήτηση ήταν 43% κατά µέσο όρο, µε βάση πάντα τα στοιχεία πληρωµών του ΟΠΕΚΕΠΕ (Μάιος 2024).
Η Agrenda έκανε µία πρώτη ανάλυση του πώς θα διαµορφωθούν οι επιδοτήσεις του 2024 µε βάση το νέο θεσµικό πλαίσιο στα οικολογικά σχήµατα, εφόσον υποθέσουµε πως η υπερβάλλουσα ζήτηση θα απαιτήσει ξανά µείωση ποσών 43% (βλ. πίνακα σελ. 28-29). Προφανώς, τυχόν «µαγειρέµατα» όπως αυτά περιγράφονται παραπάνω για τις σχετικές ∆ράσεις, δεν έχουν ληφθεί υπόψη.
Οι επίµαχες διατάξεις της ΥΑ
Προστίθεται άρθρο 32A ως εξής: «∆ιαδικασία προσδιορισµού των ετήσιων µοναδιαίων ποσών των άµεσων ενισχύσεων στην περίπτωση υπερβάλλουσας ζήτησης»
[…] 3. Για την περίπτωση µη ύπαρξης αδιάθετων πόρων, ο προσδιορισµός των ετήσιων µοναδιαίων ποσών των άµεσων ενισχύσεων σε παρεµβάσεις/δράσεις µε υπερβάλλουσα ζήτηση θα πραγµατοποιείται µε ενιαία ποσοστιαία µείωση επί του συνόλου των εν λόγω παρεµβάσεων/δράσεων ανεξαρτήτως του ποσοστού της υπερβάλλουσας ζήτησης στις επί µέρους παρεµβάσεις/δράσεις (στο ίδιο ποσοστό για όλες τις παρεµβάσεις/δράσεις µε υπερβάλλουσα ζήτηση, ανεξάρτητα από το ποσοστό της υπερβάλλουσας ζήτησης ανά παρέµβαση/δράση).
- Για τις ανωτέρω περιπτώσεις, η Ειδική Υπηρεσία ∆ιαχείρισης Στρατηγικού Σχεδίου (ΕΥ∆ ΣΣ ΚΑΠ) ενηµερώνει τον ΟΠΕΚΕΠΕ για τα ετήσια ενδεικτικά χρηµατοδοτικά κονδύλια του εγκεκριµένου ΣΣ ΚΑΠ προκειµένου εν συνεχεία ο ΟΠΕΚΕΠΕ συνεκτιµώντας τη ζήτηση που εκδηλώθηκε για τις επιµέρους παρεµβάσεις των άµεσων ενισχύσεων, να ενηµερώσει εγγράφως και εγκαίρως τους αρµόδιους Ενδιάµεσους Φορείς (ΕΦ) για τα νέα διαθέσιµα ετήσια χρηµατοδοτικά κονδύλια για κάθε παρέµβαση ή όπου απαιτείται για κάθε µοναδιαίο ποσό, εφαρµόζοντας την ως άνω περιγραφόµενη διαδικασία κατανοµής, µετά την ολοκλήρωση όλων των προβλεπόµενων ελέγχων και πριν την πραγµατοποίηση των πληρωµών.
- Οι Ενδιάµεσοι φορείς (ΕΦ), λαµβάνοντας υπόψη το ανωτέρω έγγραφο του ΟΠΕΚΕΠΕ, εισηγούνται τη σχετική υπουργική απόφαση για τον καθορισµό του ετήσιου µοναδιαίου ποσού, προβαίνοντας όπου απαιτείται σε αναλογικές µειώσεις των προβλεπόµενων µοναδιαίων ποσών του ΣΣ ΚΑΠ.
Πηγή: agronews.gr
