Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την άφιξή του στις Βρυξέλλες, έριξε την πρόταση για την έκδοση ευρωομολόγων για την αμυντική θωράκιση της ΕΕ, κάτι που φαίνεται να συμμερίζεται ο Νότος, αλλά όχι και ο Βορράς. Ο Έλληνας πρωθυπουργός ζήτησε νέους τρόπους για την χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών, με τις κράτη – μέλη να διχάζονται στη Σύνοδο Κορυφής.
Σύμφωνα με πληροφορίες, «ναι» λένε Γαλλία, Ιταλία και οι χώρες του Νότου, «όχι» απαντούν από Ολλανδία, Γερμανία, Σουηδία, Δανία και Αυστρία.
Η ελληνική πρόταση αφορά στο σχέδιο για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και της στρατιωτικής δύναμης του ευρωπαϊκού μπλοκ, το οποίο αφορά το σύνολο της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Μάλιστα, η Ολλανδία τάχθηκε δημοσίως κατά της έκδοσης ευρωομολόγων για την άμυνα, με δήλωση του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε κατά την άφιξή του στις Βρυξέλλες.
Ωστόσο, το ενδεχόμενο ανάληψης κοινού χρέους, -ως συνήθως- δημιούργησε τριγμούς ανάμεσα στις ευρωπαϊκές ηγεσίες, καθώς η μόνη φορά που υπήρξε πλήρης ταύτιση ήταν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού.
Στα δύο «στρατόπεδα» σχετικά με το «αμυντικό ευρωομόλογο» προεξάρχουσες χώρες του Νότου είναι η Γαλλία και η Ιταλία, και από την άλλη το μπλοκ των «φειδωλών» της Ευρώπης: Γερμανία, Ολλανδία, η Σουηδία, η Δανία και η Αυστρία. Σημειώνεται πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την άφιξή του στις Βρυξέλλες, τάχθηκε υπέρ της έκδοσης ευρωομολόγων για την άμυνα.
Υπέρ των ευρωομολόγων τάχθηκε και η πρωθυπουργός της Εσθονίας, Κάγια Κάλλας. «Εάν δεν προχωράει αυτή η πρόταση, θα πρέπει να υπάρξει κάτι άλλο που θα λύσει το πρόβλημα της χρηματοδότησης της αμυντικής βιομηχανίας», δήλωσε.
Η πρόταση της Κομισιόν για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, αλλά και των πολεμικών δυνατοτήτων της ΕΕ προβλέπει:
- Πρόγραμμα κοινής αγοράς για τουλάχιστον το 40% του αμυντικού εξοπλισμού έως το 2030
- Έως το 2030, τουλάχιστον το 35% της αμυντικής παραγωγής θα είναι αντικείμενο εμπορίου εντός της ΕΕ.
- Μέχρι το 2030, το 50% των αμυντικών προμηθειών των κρατών-μελών να είναι ευρωπαϊκής προέλευσης και αυτό να αυξηθεί στο 60% ως το 2035.
Οι εναλλακτικές λύσεις
Οι εναλλακτικές λύσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι για τη χρηματοδότηση του φιλόδοξου στρατιωτικού σχεδιασμού, αντί του ευρωομολόγου, είναι η αύξηση των φόρων ή η περικοπή άλλων κρατικών δαπανών. Ωστόσο πρόκειται για επιλογές που απορρίπτονται από τους περισσότερους.
Παράλληλα, υπό εξέταση είναι και το ενδεχόμενο επιβολής ενός ορίου 2% του ΑΕΠ κάθε κράτους μέλους της ΕΕ για συνεισφορά σε ένα κοινό ευρωπαϊκό ταμείο Άμυνας. Αυτό θα μπορούσε να αποφέρει δεκάδες δισεκατομμύρια ετησίως. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για σχέδια που θα έχουν επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς, στερώντας κρίσιμους πόρους από άλλους τομείς.
«Πυροσβέστης» Μπορέλ για το πολεμικό κλίμα
Την ίδια ώρα, ο επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, προσπαθεί να «μαζέψει» το πολεμικό κλίμα που διαχέεται στην Ευρώπη από τις δηλώσεις ευρωπαίων ηγετών και αξιωματούχων. Πολλοί ηγέτες έχουν μιλήσει για μια «νέα προπολεμική περίοδο», ενώ ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, στην επιστολή του προς τους ευρωπαίους ηγέτες για τη Σύνοδο Κορυφής, ανέφερε πως η ΕΕ είναι έτοιμη για να θέσει την οικονομία της σε «πολεμική βάση».
«Οι εκκλήσεις προς τους ευρωπαίους ηγέτες να γνωρίζουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν είναι καλές, αλλά δεν χρειάζεται να υπερβάλλουμε», σχολίασε ο Ζοζέπ Μπορέλ. «Ο πόλεμος δεν είναι επικείμενος. Έχω ακούσει ορισμένες φωνές να λένε ότι ο πόλεμος είναι επικείμενος. Λοιπόν, δόξα τω Θεώ δεν είναι», δήλωσε και πρόσθεσε:
«Ζούμε ειρηνικά, υποστηρίζουμε την Ουκρανία , δεν είμαστε μέρος αυτού του πολέμου, απλώς υποστηρίζουμε την Ουκρανία και πρέπει να προετοιμαστούμε για το μέλλον, αυξάνοντας την αμυντική ικανότητα της βιομηχανίας μας. Αλλά μην τρομάζετε τους ανθρώπους άσκοπα, ο πόλεμος δεν είναι επικείμενος. Αυτό που είναι επικείμενο είναι η ανάγκη στήριξης της Ουκρανίας», τόνισε.
Τα σχόλια του Ζοζέπ Μπορέλ έρχονται ένα 24ωρο μετά την ανακοίνωση, την Τετάρτη, πως η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, έχει ζητήσει από τη Φινλανδία να εκπονήσει, σε συνεργασία με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ και τα κράτη – μέλη, ένα σχέδιο στρατιωτικής ετοιμότητας της ΕΕ. «Γνωρίζουμε», είπε, «ότι οι φιλοδοξίες του [Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ] Πούτιν δεν τελειώνουν στην Ουκρανία».
«Έχουμε πολλά να μάθουμε από τη Φινλανδία. Έχουν μια συγκεκριμένη νοοτροπία και πιστεύω ότι πρέπει να την υιοθετήσουμε ευρύτερα στην Ευρώπη… οι άνθρωποι μπορούν να είναι προετοιμασμένοι για όλες τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών, υβριδικών απειλών και φυσικών καταστροφών», σημείωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, που συναντήθηκε με τον πρώην πρόεδρο της χώρας Σαούλι Νιινίστο.
Στέλνοντας μάλιστα μήνυμα πολεμικής ετοιμότητας και προς τους ευρωπαίους πολίτες, δήλωσε: «Στη Φινλανδία, η αμυντική ετοιμότητα δεν είναι μόνο μέλημα του στρατού, είναι μέλημα όλων». Η πρόεδρος της Κομισιόν συμπλήρωσε πως το περιεχόμενο της έκθεσης που ζήτησε από τη Φινλανδία θα δημοσιοποιηθεί το προσεχές φθινόπωρο, διευκρινίζοντας ωστόσο πως «η άμυνα της ΕΕ εξετάζεται υπό το πρίσμα του σεβασμού πως η οργάνωση των στρατευμάτων είναι αρμοδιότητα των κρατών – μελών».
