Την Πέμπτη 30 Μαΐου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση που αποσαφηνίζει τη χρήση ανωτέρας βίας και εξαιρετικών περιστάσεων για τον γεωργικό τομέα της ΕΕ σε περίπτωση απρόβλεπτων και ακραίων καιρικών φαινομένων.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, αποσαφηνίζοντας τη νομική ερμηνεία της έννοιας αυτής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει να παράσχει ασφάλεια στους θιγόμενους γεωργούς όσον αφορά τις ενισχύσεις τους στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, διασφαλίζοντας παράλληλα την ομοιόμορφη εφαρμογή σε ολόκληρη την Ένωση από τις εθνικές διοικήσεις.
Η παρούσα ανακοίνωση αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων για τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους γεωργούς της ΕΕ.
Η έννοια της ανωτέρας βίας επιτρέπει στους γεωργούς που δεν ήταν σε θέση να εκπληρώσουν όλες τις απαιτήσεις της ΚΑΠ λόγω έκτακτων και απρόβλεπτων γεγονότων που εκφεύγουν του ελέγχου τους (όπως σοβαρές ξηρασίες ή πλημμύρες) να μην χάσουν τη στήριξη της ΚΑΠ. Η εφαρμογή αυτής της έννοιας αποφασίζεται από τα κράτη μέλη βάσει σχετικών αποδεικτικών στοιχείων και υπό το πρίσμα της γεωργικής νομοθεσίας της Ένωσης.
Δεδομένου ότι αποτελεί εξαίρεση από την αυστηρή τήρηση των υποχρεώσεων που συνδέονται με τις ενισχύσεις της ΚΑΠ (όπως αιρεσιμότητες ή μέτρα σε οικολογικά προγράμματα), η απόφαση αυτή εφαρμόζεται συνήθως με περιοριστικό τρόπο, γενικά κατά περίπτωση ή ανά εκμετάλλευση. Η σημερινή ανακοίνωση διευκρινίζει ότι η ανωτέρα βία μπορεί να ισχύει για όλους τους γεωργούς που εργάζονται σε οριοθετημένη περιοχή που πλήττεται από σοβαρές και απρόβλεπτες φυσικές καταστροφές ή μετεωρολογικά φαινόμενα. Αυτό σημαίνει ότι οι γεωργοί που είναι εγκατεστημένοι στην πληγείσα περιοχή δεν θα χρειάζεται να συμπληρώσουν μεμονωμένα αιτήματα ή να προσκομίσουν αποδεικτικά στοιχεία για την εκπλήρωση των προϋποθέσεων ανωτέρας βίας. Αυτό το διευρυμένο πεδίο εφαρμογής θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο για τους γεωργούς και τις εθνικές αρχές, διευκολύνοντας έτσι την ταχεία αντίδραση των κρατών μελών.
Στην ανακοίνωση καθορίζονται προϋποθέσεις που επιτρέπουν να τεκμαίρεται ότι όλοι οι γεωργοί που βρίσκονται σε μια περιοχή καλύπτονται από ανωτέρα βία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιβεβαιώσουν την εμφάνιση σοβαρής φυσικής καταστροφής ή σοβαρού μετεωρολογικού συμβάντος και να οριοθετήσουν τη γεωγραφική περιοχή που έχει πληγεί σοβαρά από το συμβάν και της οποίας οι συνέπειες δεν θα μπορούσαν να αποφευχθούν με τη δέουσα προσοχή. Για την οριοθέτηση αυτή, τα κράτη μέλη μπορούν να βασίζονται, για παράδειγμα, σε δορυφορικά δεδομένα της συγκεκριμένης περιοχής, χωρίς να χρειάζονται συγκεκριμένα δορυφορικά δεδομένα στο επίπεδο των μεμονωμένων εκμεταλλεύσεων. Για ορισμένα είδη συμβάντων, οι εθνικές διοικήσεις θα εξετάσουν επίσης πρόσθετους παράγοντες, όπως η κλίση της κλίσης, ο τύπος του εδάφους ή το είδος των καλλιεργούμενων καλλιεργειών, για τον καθορισμό του πληθυσμού που επηρεάζεται χωρίς να απαιτείται ατομική επαλήθευση. Αυτό θα μπορούσε να ισχύει, για παράδειγμα, για τον παγετό που ενδέχεται να μην επηρεάζει όλες τις καλλιέργειες με τον ίδιο τρόπο, ή για τις συνεχείς βροχοπτώσεις, οι οποίες μπορεί να έχουν διαφορετικές επιπτώσεις σε περιοχές με κλίση, ή σε εδάφη με διαφορετική ικανότητα συγκράτησης νερού.
Δεδομένου ότι πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις, η σημερινή διευκρίνιση απαλλάσσει τις αρχές από την ανάγκη για αξιολόγηση κατά περίπτωση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραμένει σε επαφή με τα κράτη μέλη για την παροχή νομικής καθοδήγησης όποτε είναι αναγκαίο.
Ιστορικό
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άκουσε εκ του σύνεγγυς τις ανησυχίες που εξέφρασαν οι γεωργοί και τα κράτη μέλη νωρίτερα φέτος και εργάστηκε γρήγορα για την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που τέθηκαν.
Στις 22 Φεβρουαρίου, παρουσίασε τις πρώτες δράσεις απλούστευσης για τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους γεωργούς της ΕΕ με βιώσιμο τρόπο.
Στις 15 Μαρτίου, υπέβαλε την πρότασή της για στοχευμένη αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 25 Μαΐου, αφού εγκρίθηκε επιτυχώς από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Τα κράτη μέλη διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διατήρηση του περιορισμένου και αναλογικού διοικητικού φόρτου για τους γεωργούς. Κάθε επιτυχής διαδικασία απλούστευσης πρέπει να πραγματοποιείται σε στενή συνεργασία με τις εθνικές διοικήσεις και τους ίδιους τους γεωργούς
