To πρώτο έτος ελέγχου για τις δεσµεύσεις τους αποτελεί το 2023 για τους Νέους Αγρότες της περασµένης προκήρυξης, µε τις διαχειριστικές αρχές να δηµοσιεύουν σχετική εγκύκλιο για το τι θα πρέπει να προσέξουν οι δικαιούχοι σε Τυπική Απόδοση, Φορολογικά Στοιχεία και κριτήρια βαθµολογίας.
Για τους επιλαχόντες, οι οποίοι εντάχθηκαν φέτος, τα παρακάτω αφορούν το έτος 2024. Αναλυτικότερα και αναφορικά µε την Τυπική Απόδοση, η εγκύκλιος προβλέπει τα εξής:
Η παραγωγική δυναµικότητα της εκµετάλλευσης (σε όρους τυπικής απόδοσης).
α) Η παραγωγική δυναµικότητα (σε όρους τυπικής απόδοσης της γεωργικής εκµετάλλευσης πρέπει να διατηρηθεί στα όρια που τίθενται στην περίπτωση 1.10 του άρθρου 10 της 3764/24- 09-2021 ΥΑ.
β) Στον υπολογισµό της παραγωγικής δυναµικότητας (εκφρασµένη ως τυπική απόδοση) των καλλιεργειών µονίµων νεαρών φυτειών (π.χ. νεαρά δέντρα, αµπελώνες) χρησιµοποιείται το 50% της τυπικής απόδοσης που χρησιµοποιείται για τις φυτείες που έχουν µπει στην παραγωγή. Ωστόσο, για τον υπολογισµό της τυπικής απόδοσης της ολοκλήρωσης δύναται για τις νεαρές φυτείες να χρησιµοποιείται το σύνολο της τυπικής απόδοσης.
γ) Στον υπολογισµό της παραγωγικής δυναµικότητας της εκµετάλλευσης δεν προσµετράται η τυπική απόδοση των επίσπορων καλλιεργειών.
δ) Η τυπική απόδοση των λοιπών προβατοειδών και των λοιπών αιγοειδών δύναται να ληφθεί υπόψη κατά τον υπολογισµό της συνολικής τυπικής απόδοσης της εκµετάλλευσης ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή µη στην εκµετάλλευση θηλυκών προβατοειδών αναπαραγωγής ή θηλυκών αιγοειδών αναπαραγωγής αντίστοιχα.
ε) Η τυπική απόδοση της καλλιέργειας µανιταριών τρούφας που δεν έχει ακόµα εισέρθει σε παραγωγή δεν προσµετράται στον υπολογισµό της παραγωγικής δυναµικότητας της εκµετάλλευσης.
στ) Η γεωργική εκµετάλλευση του υποψηφίου πρέπει να βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του τόπου της µόνιµης κατοικίας του, αγροτεµάχια εκτός της ευρύτερης περιοχής δεν γίνονται αποδεκτά στον υπολογισµό της ΤΑ. Τα αγροτεµάχια της εκµετάλλευσης πρέπει να είναι:
- Ιδιόκτητα ή µισθωµένα ή συνδυασµός τους.
- Μεγαλύτερα ή ίσα της ελάχιστης έκτασης κατά τύπο αγροτεµαχίου που είναι επιλέξιµη στα καθεστώτα της ενιαίας ενίσχυσης.
ζ) Εφόσον οι δικαιούχοι έχουν υποστεί α) απώλεια της αναµενόµενης φυτικής ή/και ζωικής παραγωγής της εκµετάλλευσης σε ποσοστό άνω του 50% ως προς το σύνολο της τυπικής απόδοσης εισόδου της εκµετάλλευσης στο µέτρο ή β) καταστροφή παγίων (ιδιόκτητων ή µισθωµένων) της εκµετάλλευσης (φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, θερµοκηπιακές εγκαταστάσεις, προσβάσιµα τολ, σταβλικές εγκαταστάσεις, κυψέλες) συµπεριλαµβανοµένης της απώλειας καλλιεργήσιµων εκτάσεων λόγω διάβρωσης ή/και επικάθισης φερτών υλικών ή/και παραµονής υδάτων για χρονικό διάστηµα που ξεπερνά τους έξι µήνες όπως στις Παρακάρλιες περιοχές, στα οποία παράγονταν προϊόντα που αντιστοιχούν τουλάχιστον το 25% το σύνολο της τυπικής απόδοσης εισόδου της εκµετάλλευσης στο µέτρο.
Για τα έτη 2023 και 2024 µπορούν να αιτηθούν την επίτευξη µειωµένης τυπικής απόδοσης σε σχέση µε αυτή που οφείλουν να πετύχουν κατά τα έτη αυτά. To ποσοστό της µείωσης δεν µπορεί να υπερβεί το 100% του ποσοστού ζηµιάς. Συνεπώς, αν έχει πιστοποιηθεί ζηµιά στην παραγωγή ή στην παραγωγική ικανότητα της εκµετάλλευσης ίση µε το Χ% της τυπικής απόδοσης εισόδου στο µέτρο, µπορούν να αιτηθούν την επίτευξη µειωµένης τυπικής απόδοσης έως Χ% ως προς τα ελάχιστα όρια της παρ. 1.10 του άρθρου 10 της Υπουργικής Απόφασης.
Παραδείγµατα κατανόησης:
Πρώτο παράδειγµα: ∆ικαιούχος στην Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει τυπική απόδοση εισόδου στο µέτρο 16.000 ευρώ. Στο ΟΣ∆Ε του 2023 έχει δηλώσει καλλιέργειες / εκτροφές µε συνολική τυπική απόδοση 18.000 ευρώ. Από επιζήµιο γεγονός το 2023 καταστρέφονται πάγια (π.χ. δέντρα ή ζωικό κεφάλαιο) µε παραγωγική ικανότητα (ΤΑ) 1.800 ευρώ και θάλαµος θερµοκηπίου µε παραγωγική ικανότητα 2.500 ευρώ. Συνεπώς έχουν καταστραφεί πάγια µε παραγωγική ικανότητα ( ΤΑ) ίση µε 4.300 ευρώ. Τα 4.300 ευρώ αντιστοιχούν στο 26,9% της τυπικής απόδοσης εισόδου των 16.000 ευρώ και άρα ο δικαιούχος µπορεί να αιτηθεί κατά το 2024 την επίτευξη τυπικής απόδοσης όχι µικρότερης των 11.696 ευρώ. (16.000 ευρώ ΤΑ εισόδου Χ (1-0,269) = 11.696 ευρώ) αντί για ΤΑ 12.000 ευρώ.
∆εύτερο παράδειγµα: ∆ικαιούχος στην Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει τυπική απόδοση εισόδου στο µέτρο 20.000 ευρώ. Στο ΟΣ∆Ε του 2023 έχει δηλώσει καλλιέργειες / εκτροφές µε συνολική τυπική απόδοση 24.000 ευρώ. Από επιζήµιο γεγονός καταστρέφονται ετήσιες καλλιέργειες (π.χ. βαµβάκι) µε παραγωγική ικανότητα (ΤΑ) 7.000 ευρώ, θάλαµος θερµοκηπίου µε παραγωγική ικανότητα 2.500 ευρώ και πρόβατα µε παραγωγική ικανότητα 1.500 ευρώ. Συνεπώς έχουν καταστραφεί πάγια (θερµοκήπιο και πρόβατα) µε παραγωγική ικανότητα (ΤΑ) ίση µε 4.000 ευρώ. Αυτό αντιστοιχεί στο 16,7% της τυπικής απόδοσης εισόδου δηλαδή σε ποσοστό µικρότερο του 20% που αφορά την καταστροφή παγίων. Ωστόσο συνολικά έχει απωλέσει τυπική απόδοση 11.000 ευρώ, δηλαδή ίση µε το 55% της τυπικής απόδοσης εισόδου, δηλαδή µεγαλύτερη από το 50% που αφορά την απώλεια της αναµενόµενης παραγωγής. Συνεπώς ο δικαιούχος οφείλει να πετύχει τυπική απόδοση τουλάχιστον 9.000 ευρώ (20.000 ευρώ ΤΑ εισόδου Χ (1-0,55) = 9.000 ευρώ)
∆ιαδικασία υπαγωγής στις προβλέψεις της παρούσας περίπτωσης:
Ο δικαιούχος υποβάλει αίτηση στη ∆ΑΟΚ της ΠΕ µόνιµης κατοικίας του. Η αίτηση συνοδεύεται από τεχνική έκθεση του συµβούλου του. Η τεχνική έκθεση τεκµηριώνεται µε πόρισµα του ΕΛΓΑ ή και άλλου αρµόδιου δηµοσίου φορέα για τον προσδιορισµό της ζηµιάς. Η ∆ΑΟΚ εξετάζει την αίτηση και υποβάλει την εισήγησή της µαζί µε τα προσκοµισθέντα δικαιολογητικά στη ∆ΑΟ της Περιφέρειας. Η ∆ΑΟ της Περιφέρειας εξετάζοντας την εισήγηση της ∆ΑΟΚ αποφασίζει για την αποδοχή της αίτησης ενηµερώνοντας µε αποστολή µηνύµατος ηλεκτρονικού ταχυδροµείου τον δικαιούχο και τον σύµβουλό του για την απόφασή της. Όλα τα ανωτέρω στοιχεία αναρτώνται στο ΠΣΚΕ κατά τη διαδικασία αξιολόγησης του δεύτερου αιτήµατος πληρωµής.
Περιπτώσεις ζημιών με ή χωρίς πόρισμα ΕΛΓΑ
Για τον κύκλο εργασιών ύψους 50% της Τυπικής Απόδοσης ένταξης κατά την υλοποίηση του επιχειρηµατικού σχεδίου η εγκύκλιος προβλέπει την εξαίρεση από τον έλεγχο της περιφέρειας Θεσσαλίας και των αγροτών στις Π.Ε.
Έβρου, Εύβοιας, Ρόδου και Φθιώτιδα. Για τις υπόλοιπες περιφέρειες ισχύουν τα εξής:
- Εφόσον υπάρχει πόρισµα του ΕΛΓΑ ή άλλου αρµόδιου δηµόσιου ελεγκτικού µηχανισµού, σχετικά µε το ποσοστό της ζηµιάς στα αγροτεµάχια ή στις εκτροφές της αγροτικής εκµετάλλευσης, µειώνεται ο απαιτούµενος κύκλος εργασιών που προέρχεται από τις γεωργικές δραστηριότητες στα αγροτεµάχια που έχουν υποστεί ζηµιά κατά το ποσοστό της ζηµιάς που βεβαιώνεται από τον ΕΛΓΑ. Εφόσον, η ζηµιά περιλαµβάνει και απώλεια εισοδήµατος µελλοντικών ετών λόγω ανασύστασης φυτικού κεφαλαίου, ο µειωµένος κύκλος εργασιών αφορά και τα έτη της ανασύστασης.
Παράδειγµα κατανόησης: Έστω γεωργική εκµετάλλευση µε τυπική απόδοση εισόδου 20.000 ευρώ. Ο κύκλος εργασιών προερχόµενος από γεωργικές δραστηριότητες που πρέπει να πραγµατοποιήσει ο δικαιούχος από το επόµενο ηµερολογιακό έτος από την ένταξή του είναι τουλάχιστον 10.000 ευρώ. Έστω ότι ένα αγροτεµάχιο που συνεισφέρει 5.000 ευρώ τυπική απόδοση στην εκµετάλλευση είναι ζηµιωµένο κατά 60%. Αυτό σηµαίνει ότι το αγροτεµάχιο αυτό µπορεί πλέον να συνεισφέρει 2.000 ευρώ στην τυπική απόδοσης της εκµετάλλευσης. Συνεπώς για το συγκεκριµένο αγροτεµάχιο είναι αρκετό να πραγµατοποιηθούν πωλήσεις αξίας 1.000 ευρώ και όχι 2.500 ευρώ που θα απαιτούνταν αν δεν υπήρχε ζηµιά. Άρα σε αυτήν την περίπτωση η εκµετάλλευση πρέπει να πραγµατοποιήσει πωλήσεις 8.500 και όχι 10.000.
- Εφόσον δεν υπάρχει πόρισµα του ΕΛΓΑ ή άλλου αρµόδιου δηµόσιου ελεγκτικού µηχανισµού, σχετικά µε το ποσοστό της ζηµιάς στα αγροτεµάχια ή στις εκτροφές της αγροτικής εκµετάλλευσης εξαιτίας του ότι οι εν λόγω ζηµιές δεν καλύπτονται από τον ΕΛΓΑ, όπως για παράδειγµα στην περίπτωση της ακαρπίας της ελιάς που εκτείνεται πέραν του διετούς κύκλου της παρενιαυτοφορίας, η τεκµηρίωση της ζηµιάς βασίζεται σε έγγραφο της Περιφέρειας ή της Περιφερειακής Ενότητας στο οποίο περιγράφεται η ζηµιά και η γεωγραφική της διασπορά. Με αυτό τον τρόπο δύναται να εξαιρεθούν κατά τα αναφερόµενα στην περίπτωση 7.2.1, οι τυπικές αποδόσεις που συνεισφέρουν τα αγροτεµάχια µε τις ζηµιωθείσες καλλιέργειες στο συνολικό κύκλο εργασιών της γεωργικής εκµετάλλευσης.
- Καλλιέργειες που παρενιαυτοφορούν όπως η ελιά και η φιστικιά: Σε περίπτωση αξιοποίησης καλλιεργειών που παρενιαυτοφορούν ο δικαιούχος, ανεξάρτητα από τη διάρκεια του επιχειρηµατικού σχεδίου, έχει το δικαίωµα να εξαιρέσει τις καλλιέργειες από τον συγκεκριµένο έλεγχο µέχρι και για δύο µη διαδοχικά έτη.
Πηγή: agronews