Δρομολογείται η ΑΝΑΠΛΑΣΗ του ΠΑΥΣΙΛΥΠΟΥ της Καρδίτσας, του πιο ισχυρού ιστορικά τοπόσημου της πόλης. Η Δημοτική Αγορά και το κτίριο ΠΑΛΛΑΣ, στη κεντρική πλατεία, είναι μεταγενέστερα. Η προμελέτη έγινε σε ανησυχητικά σύντομο διάστημα, χωρίς διαβούλευση, ως οφειλόταν, για να μη χαθεί η χρηματοδότηση, όπως επικαλείται η Δημοτική Αρχή. Για Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό ούτε λόγος. Αφελής η αναφορά στη βραβευμένη μελέτη του 1984, από την οποία πολλές παρεμβάσεις εξαιρέθηκαν (π.χ. τα σιντριβάνια), συνειδητά ως μη εφαρμόσιμες.
Ως επιστήμονες, γνώστες του αντικειμένου της ανάπλασης, εκφράζουμε τους προβληματισμούς μας για την τόσο εκτεταμένη παρέμβαση στο αγαπημένο μοναδικό πάρκο της πόλης μας. Η ανάπλαση αυτή «σβήνει» το Παυσίλυπο που ξέραμε, κατασκευάζει ένα άλλο αστικό πάρκο, σα να μην υπήρχε στη θέση του, και σχεδόν μόνο το κτήριο του αναψυκτήριου να θυμίζει το παρελθόν.
Τι ανάγκες έρχεται να καλύψει αυτή η ανάπλαση; Εκφράστηκε δυσαρέσκεια από τους πολίτες; Μήπως είναι νεκρός εγκαταλειμμένος χώρος και η ανάπλαση θα του δώσει ζωή; Υπάρχει μελέτη σκοπιμότητας; 8εκ. για ποιό σημαντικό λόγο; Και δεν φτάνουν, όπως αναφέρεται στην τεχνική έκθεση και κάποια έργα θα μείνουν μισά. Άλλες σημαντικότερες ανάγκες δεν έχει αυτή η πόλη;
Επικαλείστε την επισκεψιμότητα. Ποιος επισκέπτεται μια επαρχιακή πόλη για ένα πάρκο, που στην πορεία του, είναι βέβαιο ότι αυτές οι «ευαίσθητες» δυσκολοσυντήρητες και δαπανηρότατες κατασκευές (μέχρι πολυτελή ξύλινα deck έχει η μελέτη!) θα δείχνουν σύντομα βρώμικες, παρατημένες και πολυκαιρισμένες; Η εμπειρία σε άλλες πόλεις δείχνει ότι ειδικά τα σιντριβάνια εγκαταλείπονται πολύ γρήγορα. Έχει ο Δήμος τους πόρους να ανταποκριθεί σε αυτό το τεράστιο κόστος συντήρησης; Θα βάλει εισιτήριο στο πάρκο ή θα αυξήσει τα δημοτικά τέλη; Έχουμε ήδη το ακριβότερο νερό και έρχονται και δύσκολοι καιροί… Πολλά τα ηθικά διλήμματα.
ΔΕΝΤΡΑ – ΠΡΑΣΙΝΟ
Η εποχή μας αναζητά επειγόντως το πράσινο, τα δέντρα, τόπους με φυσικά υλικά, όπως πέτρα, ξύλο, χώμα. Αντιθέτως η προμελέτη φέρνει πολύ τσιμέντο, δάπεδα, ζαρντινιέρες διασκορπισμένες παντού, που αποκόβουν τη συνέχεια και την ηρεμία που προσφέρει το πράσινο, δημιουργώντας ψυχολογική ένταση. Τι χρειάζονται όλα αυτά τα μαρμάρινα καθιστικά σκορπισμένα μέσα στο «δάσος»; Το πράσινο, αντί να είναι ελεύθερα απλωμένο στο πάρκο, οριοθετείται περιμετρικά από μεγάλου μήκους τσιμεντένια πεζούλια και μεταλλικά φύλλα. Γιατί τόσα έξοδα; Για να μη θυμίζει «δάσος»;
Οι τεράστιας έκτασης αποξηλώσεις και εκσκαφές θα επιφέρουν ανεπανόρθωτες βλάβες στο ριζικό σύστημα των δένδρων. Το λάβατε υπόψη; Έχετε κάνει γεωτεχνική μελέτη και πήρατε έγγραφη βεβαίωση από τους αρμόδιους επιστήμονες, προτού δαπανήσατε, όσα δαπανήσετε για να αναθέσετε μια προμελέτη; Μεγάλη η ευθύνη αν αρχίζουν και ξεραίνονται δένδρα.
Στην προμελέτη δεν υπάρχει γεωπόνος, ούτε δασολόγος. Ένα πάρκο – δάσος, παλιό αγροτικό τσιφλίκι, το αλλάζει μια ανάπλαση μηχανικών; Η Δασική Υπηρεσία ρωτήθηκε; Η προμελέτη είναι νόμιμη περιβαλλοντικά; Επιβάλλεται να το ερευνήσουμε!
ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΟ
Ευτυχώς εδώ δεν προτείνονται σημαντικές αλλαγές. Πιστεύετε όμως ότι με το κλίμα της Καρδίτσας συντηρείται εύκολα ένα φυτεμένο δώμα; Κι αυτοί οι φυτεμένοι τοίχοι τί χρειάζονται με τόσο πράσινο γύρω; Άχρηστες υπερβολές, πείτε μας τον πραγματικό λόγο κατασκευής τους.
ΥΔΑΤΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Υπέροχος ο ήχος και η εικόνα του νερού σε μία πόλη. Είναι όμως ικανή η Δημοτική Αρχή να λειτουργήσει σωστά και να συντηρήσει μια τόσο απαιτητική, υψηλού κόστους εγκατάσταση και σε τόσο μεγάλη έκταση, που προτείνεται στην προμελέτη; Ας μην αναφέρουμε τα κουνούπια, γνωστό πρόβλημα σε όλους εδώ. Ένα καταπληκτικό, επώνυμης γλύπτριας σιντριβάνι έχουμε στην κεντρική πλατεία, το οποίο υπολειτουργεί, πνιγμένο από τα τραπεζοκαθίσματα, που επέτρεψε ο Δήμος να φτάσουν έως και πάνω στο έργο!
Στο χώρο της παιδικής χαράς η προμελέτη τοποθετεί σιντριβάνια σημαντικής αναλογικά έκτασης. Ή μικραίνει την παιδική χαρά ή κόβει δέντρα. Έγινε αντιληπτό αυτό από τους πολίτες; Δεν θα απειλεί την ασφάλεια των παιδιών που κυκλοφορούν αμέριμνα μονίμως τριγύρω; Απαραίτητη θα ήταν μια δημόσια παρουσίαση με την αντιπαράθεση της προμελέτης με την αποτύπωση, ώστε να γίνει σε όλους αντιληπτό σε ποιες θέσεις γίνονται οι παρεμβάσεις και αν παραμένουν τα δέντρα.
Το κυκλικό σιντριβάνι διαμέτρου 5μ, μπροστά στο αναψυκτήριο, δεν θα εμποδίζει εκδηλώσεις που γίνονται εκεί; Η υπερυψωμένη βεράντα του αναψυκτηρίου άνετα λειτουργεί ως εξέδρα για τις εκδηλώσεις, με το κοινό στον μπροστινό επίπεδο χώρο. Όλες οι περιστασιακές εκδηλώσεις θα «φορτώνουν» την μικρή κεντρική πλατεία; Άλλο χώρο στην πόλη δεν έχουμε. Όλες οι πλατείες έχουν παραδοθεί στα τραπεζοκαθίσματα.
Ο περιμετρικός «αύλακας» στο νότιο και στο ανατολικό μέτωπο του πάρκου θα αφαιρέσει και θα διασπάσει τον χώρο της πλατείας. Παρουσιάζεται ως γραμμικό «εμπόδιο» ανάμεσα στο πάρκο και την πλατεία, όση έχει απομείνει… Δεν θα είναι πια πλατεία. Θα είναι δύο διάδρομοι κίνησης εκατέρωθεν του «αύλακα». Θέλετε να διώξετε τις οικογένειες που έρχονται τα βράδια του καλοκαιριού με τα παιδάκια τους να παίζουν στον ελεύθερο χώρο; Η καλύτερη καλοκαιρινή πλατεία με τη δροσιά του πάρκου απέναντι, θέλετε να γίνει απλά πέρασμα και πέργκολες λευκού χρώματος (τί αισθητική!) μέσα στα δέντρα (αδιανόητο όταν έχουμε τη σκιά των δένδρων), δοσμένες στους καταστηματάρχες; Καταστρέφεται η πλατεία και αυτό πρέπει να το καταλάβει ο κόσμος της Καρδίτσας. Υπάρχουν προτάσεις που διατηρούν την επιφάνεια της πλατείας, αλλά και εισάγουν το στοιχείο του νερού με τρόπο που να εμπλουτίζεται περιστασιακά ο χώρος με πίδακες. Δυστυχώς μια βιαστική μελέτη δεν τις ερεύνησε.
ΤΡΑΠΕΖΟΚΑΘΙΣΜΑΤΑ
Οι χρήσεις που προτείνει η μελέτη στα δύο μικρά κτίσματα, με προσθήκες γυάλινων και άλλων κατασκευών υποθάλπουν επέκταση τραπεζοκαθισμάτων στο πάρκο. Θέλετε να δώσετε και άλλα τμήματα του πάρκου σε καταστήματα αναψυχής; Τι χρειάζονται οι σιδερένιες πέργκολες, έρμαια της αισθητικής του κάθε καταστηματάρχη;
Κύριοι της Δημοτικής Αρχής, απεδείχθη ότι δεν είστε σε θέση να ελέγξετε ούτε την σημερινή παράνομη επέκταση των τραπεζοκαθισμάτων… Επικαλείται η μελέτη ότι θα φέρει την ηρεμία στην πλατεία. Τάξη στο χάος των κατασκευών στην πλατεία Πλαστήρα θα μπορούσατε να βάλετε και σήμερα, αλλά δεν το κάνετε!
ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Η σημαντικότερη όμως παράλειψη στην ανάπλαση είναι ότι δεν ασχολήθηκε με τη σύνδεση του πάρκου με την πόλη και το νέο Δημαρχείο. Μια είσοδος στην ανατολική πλευρά, αδύναμη εντελώς δεν αποτελεί σύνδεση. Και ένας κύριας κυκλοφορίας δρόμος ανάμεσα… Μπαίνουμε και μετά πού πάμε; Είναι η πόλη στη δυτική πλευρά, στη μέση το πάρκο και από την άλλη το Δημαρχείο. Αυτή τη σημαντική διάσχιση του πάρκου από δύση – ανατολή τη μελέτησε κανείς; Όταν αποφασίσατε για την νέα θέση του Δημαρχείου, σκεφτήκατε τη σύνδεσή του με την πόλη μέσω του πάρκου; Θέλει σοβαρές πολεοδομικές μελέτες η πόλη για να λειτουργήσει σωστά και όχι μεμονωμένες επιλογές, που μόνο νέα προβλήματα θα επιφέρουν.
ΠΟΛΙΤΕΣ
Έχουμε ηθική υποχρέωση ως επιστήμονες να γνωστοποιήσουμε στον πολίτη – χρήστη του πάρκου και της πλατείας, όλες αυτές τις ανατροπές που θα φέρει αυτή η ανάπλαση. Κάθε Δημοτική Αρχή έρχεται και παρέρχεται. Δεν δικαιούται να επιβάλει βιαστικά, ανεδαφικά και μη ενταγμένα στην ιστορία και στον τρόπο ζωής, έργα, «πειράζοντας» το πιο ιστορικό στοιχείο της πόλης, διαγράφοντας μνήμες και επιβάλλοντας ακραίες τομές στην πορεία της πόλης.
Οφείλετε, έχετε υποχρέωση ως Δήμος, να παραδώσετε το ΠΑΥΣΙΛΥΠΟ με αναλλοίωτες τις μνήμες, διαχρονικό και καλοφροντισμένο, με ελάχιστες αναγκαίες παρεμβάσεις και επισκευές, αλλά και εκσυγχρονισμούς, στις μελλοντικές γενιές της Καρδίτσας.
Για όλα αυτά πρέπει να ενημερωθεί ο πολίτης και θα ερωτηθεί οπωσδήποτε, αν συμφωνεί!
ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ
Μάγδα Γάκη, αρχιτέκτων ΕΜΠ
Στέφανος Ζαφειρόπουλος, αρχιτέκτων ΕΜΠ
Αλκιβιάδης Παπαϊωάννου, αρχιτέκτων Frederick University of Nicosia, Λευκωσία Κύπρου
Βαγγέλης Παπαβασιλείου, πολιτικός μηχανικός ΑΠΘ
Γιώργος Μπαρμπούτης, πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ
Νίκος Παληχωρίτης, δασολόγος ΑΠΘ, πρόεδρος Συλλόγου Δασολόγων
