Το ευρωπαϊκό έργο PRIMARY ξεκίνησε επίσημα τον Μάιο του 2025 και συγκεντρώνει 12 εταίρους από Φινλανδία, Ελλάδα και Εσθονία. Στόχος του είναι να δώσει νέα αξία σε υποαξιοποιημένη αγροτική βιομάζα, όπως τα υπολείμματα βαμβακιού και ελιάς στην Ελλάδα, μετατρέποντάς τα σε χρήσιμα προϊόντα και υπηρεσίες.
Δύο πιλότοι με έντονο τοπικό αποτύπωμα
Στην Καρδίτσα, ο πιλότος επικεντρώνεται στα υπολείμματα του βαμβακιού, που συνήθως μένουν στα χωράφια. Μέσα από την καινοτόμο προσέγγιση του PRIMARY, αυτά τα υπολείμματα μπορούν να αξιοποιηθούν για στερεά βιοκαύσιμα μέσω πελετοποίησης, ηλεκτροπαραγωγή μέσω αεριοποίησης και για την παραγωγή βιοchar, ενός υλικού που βελτιώνει την ποιότητα του εδάφους αλλά και βρίσκει χρήσεις σε βιομηχανικές εφαρμογές.
Στην Κρήτη, ο πιλότος εστιάζει στα κλαδέματα της ελιάς, τα οποία σήμερα κατά κανόνα καίγονται, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το περιβάλλον.
Για τους αγρότες, το έργο φέρνει νέες προοπτικές εισοδήματος από τα υπολείμματα των καλλιεργειών τους, πιο στοχευμένη αγρονομική διαχείριση μέσω σύγχρονων εργαλείων χαρτογράφησης και πιθανή μείωση του κόστους σε καύσιμα και λιπάσματα, χάρη στη χρήση βιοchar και κομπόστ.
Για την τοπική οικονομία, δημιουργούνται νέες αλυσίδες αξίας που περιλαμβάνουν τη συλλογή, μεταφορά και μεταποίηση της βιομάζας. Αυτό σημαίνει περισσότερες θέσεις εργασίας, ενεργειακή αυτάρκεια για δημόσια κτίρια μέσα από τοπικά καύσιμα και ενέργεια, αλλά και εξοικονόμηση πόρων για τους Δήμους. Η εμπειρία της Καρδίτσας δείχνει ότι τέτοιες λύσεις μπορούν να μειώσουν το λειτουργικό κόστος των τοπικών αρχών και να κρατήσουν την προστιθέμενη αξία μέσα στην κοινότητα.
Στην ελληνική κοινοπραξία του PRIMARY συμμετέχουν:
-Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης “ΕΚΕΤΑ”, ως τεχνικός και επιστημονικός πυρήνας των πιλότων,
-ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, με την αγρονομική του τεχνογνωσία και το δίκτυο παραγωγών,
-Αγροτικός Συνεταιρισμός Καρδίτσας “ΝΕΑ ΕΝΩΣΗ”, ένας από τους πλέον δραστήριους συνεταιρισμούς της Θεσσαλίας και σημείο αναφοράς για τον αγροτικό κόσμο,
-Ενεργειακή Κοινότητα Καρδίτσας “ΕΣΕΚ”, πρότυπο τοπικής κυκλικής βιοοικονομίας,
-Μινώα Ενεργειακή Κοινότητα στην Κρήτη, με ενεργό ρόλο Δήμων και Περιφέρειας.
Ήδη στην Καρδίτσα, ο συνεταιρισμός ΝΕΑ ΕΝΩΣΗ και η ΕΣΕΚ, σε συνεργασία με το ΕΚΕΤΑ, έχουν πραγματοποιήσει τις πρώτες δράσεις: πτήσεις drones με φασματικούς αισθητήρες για χαρτογράφηση της βιομάζας και καταγραφή δεδομένων που θα βοηθήσουν στη βελτιστοποίηση της συλλογής των υπολειμμάτων.
